جمع بندی از چند رویداد

جمع بندی از چند رویداد

چند رویداد مهم امنیتی رخ داده است . نگاهی به آن موضوعات، دال مرکزی بسوی چشم اندازهای صلح و ثبات در افغانستان می تواند باشد . چندی پیش خبرگزارهای داخلی و بین المللی خبری را منتشرساخت. خبراین بود که حکومت وحدت ملی روابط مخفیانه ای با گروه طالبان برقرارکرده و هدف هم این است که به یک راه حل و به یک صلح دو طرفه دست پیدا نمایند. منابع نزدیک به ارگ ریاست جمهوری دراین مورد سکوت کرده و تا بحال چیزی نگفته است. نفس سکوت می تواند دلیلی برای صحت اصل ماجرا باشد. البته به یاد داشته باشیم که حکومت رییس جمهورکرزی سالهای 2009 و 2010 و 2012 را نیز به همین کارهای اپوراتیفی گذراند و این گونه اعمال اپوراتیفی به زیان حکومت افغانستان و به زیان تیم مذاکره کننده از سوی طالبان تمام شد. ملاغنی برادرقربانی این رویداد گردید و افغانستان هم قربانیان بزرگی دراین تعاملات مخفیانه داشت. تروراستاد ربانی و جعلی بودن طالبان برای صلح و ده ها نمونه دیگررا داشتیم.

در آن زمان مشکل کار این بود که حکومت افغانستان جدای از همکاری و هماهنگی با حکومت پاکستان و استخبارات آن کشور درخاک پاکستان با طالبان افغانستان دربالاترین سطح وارد گفتگو شد و این مساله برای استخبارات آن کشور بسیار گران تمام شد و اقدام به دستگیری ملابرادر واقدام به واکنشهای خطرناکی نمود. حالا سناریوی مذاکرات محرمانه که خبرگزاریها به آن اشاره داشت، می تواند تکرارآن ماجرای ناکام گذشته باشد و هم می تواند ممد صلح و ثبات درافغانستان باشد. اصل ماجرای برمی گردد به مناسبات دو کشور. تازمانیکه کابل و اسلام آباد دراین گونه موارد باهم همکاری نداشته باشد، هیچ مساله امنیتی قابل حل نیست نکته اساسی و امیدوار کننده این است که مقامات دو کشور، به تفاهم رسیده و مذاکرات با طالبان درچهارچوب گفتمان مشترک صورت می گیرد این مساله دلایلی آشکاری می تواند داشته باشد.

نشانه های همکاری درتعامل مشترک

چند رویداد امینیتی را می توان ، دلیل همکاری میان دو کشور دانست و اگرچنانچه این دلایلی منطقی باشد، می توان امید وارشد که فصل تازه ای در مناسبات دو کشور آغاز شده است. اولین دلیل این است که رییس جمهورغنی درهمان روزهای اول که وارد ارگ ریاست جمهورگردید، یک مساله بسیارمهمی را طرح کرد و به نقل ازرییس جمهور گزارش داده شد که ایشان گفته است حکومت افغانستان آمادگی دارد که ملافقیرمحمد را تحویل مقامات پاکستانی دهد. ملا فقیرمحمد یکی از رهبران درحال جنگ با حکومت اسلام آباد است وی با ملافضل الله گروهی ازطالبان را رهبری می کند که به شدت با دولت پاکستان درحال جنگ است حملات اخیرارتش پاکستان بشترین خسارات را به این گروه وارد کرده است. ملافقیرمحمد مرد شماره 2 در گروه ملافضل الله می باشد وی توسط نیروهای افغانستان دستگیرشده است و حالا حکومت افغانستان گفته است که وی را می تواند به مقامات پاکستان تحویل نماید. این مساله گرچه تاکنون اتفاق نیافتاده و ازآن روز به بعد گفته نشد که چه اقدامی دراین باب صورت گرفته است اما درحال حاضررویداد مهمی دیگری ، پیش آمده است که شاید به مراتب مهم ترازمساله ملا فقیرمحمد باشد. دیروز اعلام شد که ملا لطیف الله محسود یکی ازنزدیکان حکیم الله محسود با دو تن از همراهانش ، تحویل پاکستان داده شد.

 این رویداد درذات خود بسیار اهمیت دارد زیرا محسود نقش بسیار مهمی در تشکیلات طالبان پاکستانی به رهبری حکیم الله محسود دارد. برخی گفته اند وی اگر درسال گذشته دستگیر نمی شد، حالا پس ازکشته شدن حکیم الله محسود، بدون تردید رهبرطالبان پاکستانی می شد. اما درسال گذشته لطیف الله محسود در ولایت لوگر، بنا برگزارش نیویورک تایمز توسط ، نیروهای امنیتی افغان دستگیرو سپس تحویل آمریکاییها داده شد لطیف اله از آن زمان تا بحال درپایگاه بگرام زندانی بود و دیروز اعلام شد که تحویل مقامات پاکستانی داده شد. این مساله نسبت داده شده است به ارتش و فرماندهان آمریکا یعنی اینکه آنها این کار را کرده اند و حکومت افغانستان اطلاعی ازاین موضوع ندارد آقای سالارزی سخنگوی ریاست جمهوری گفته است که دراین مورد درحال گرد آوری اطلاعات تازه می باشد. اما شک نداشته باشیم که اقدامات ازنوع تحویل دادن لطیف الله محسود و همکارانش بدون تعامل مشترک غیرممکن است و اینکه گفته شده است مذاکرات محرمانه با طرفهای ذی ربط  درمورد مذاکرات صلح  شروع شده و ادامه دارد. دلایل اثبات  روابط محرمانه  یکی همین بده و بستانهای است که دراین روزها صورت می گیرد. آمریکا بدون مشوره و توافق با حکومت افغانستان  نمی خواهد چنین اقدام یک جانبه را داشته باشد. درمورد تحویل لطیف الله محسود و همکارانش قطعا تعامل مشترکی درکاربوده است.

آیا کشورها با هم همکاری می کنند؟ و بساط تروریزم جمع می شود؟

صحبت جدی دراین با ب کمی سخت و دشواراست ولی قراین زیادی و جود دارد که کشورهای منطقه و فرامنطقه درمورد مقابله با تروریزم به یک جمع بندی  مشترکی باید رسیده باشند. اوضاع منطقه خیلی ملتهب و منافع همه کشورهای منطقه ازسوی تروریستها درمعرض تهدید قرارگرفته است. آرام ترین کشورها و حتا آنهای که متهم به حمایت ازتروریزم هستند ولی حالا نگران تهدیدات تروریزم می باشند. بنابراین سفرهای بیرون مرزی و منطقه ای رهبران حکومت وحدت ملی درشرایطی خوبی صورت می گیرد و می توانند زبان مشترک در مقابله با تروریزم داشته باشند. سفررییس جمهورغنی درعربستان خیلی مهم و با دست آورد گفته شده  است. شرکت درنشست قلب آسیا و پروسه استانبول درپکن اهمیت زیادی داشت و دارد. همین دیروز به نقل از رییس جمهورغنی گفته شد  که چین می تواند نقش مهمی درصلح افغانستان داشته باشد. یک مقام درشورای عالی صلح که نزدیک به طالبان است با من گفت که چین کشور مورد اعتماد طرفها است و حساسیت نسبت به آنها و جود ندارد بنابراین می تواند نقش بارزی در صلح افغانستان داشته باشد. البته گذشته ازاین مساله که چین کشورمساله داری نیست و گروهای متخاصم درافغانستان نسبت به سیاستهای این کشور، کم ترحساسیت دارند، چین شریک بسیارعمده پاکستان است.

 بنابراین این حرف خیلی درست است که چین می تواند به پاکستان فشارهای لازم رابرای صلح درافغانستان وارد نماید. نشست قلب آسیا در چین فضای بسیار خوبی برای گفتگوهای منطقه ای درمورد صلح را فراهم ساخت مقامات افغانستان و پاکستان در چین صحبتهای خوبی با هم داشته اند. مساله تروریزم تنها با همکاریهای منطقه ای و بین المللی قابل حل است. برای حل بحران جهانی تروریزم ، دو راه حل بلند مدت و کوتاه مدت درکار است راه حل بلند مدت تغییرساختارهای آموزشی و نوع قرائت از دین و دیانت است و لی این کار زمان زیادی لازم دارد. اما پیش از آن درکوتاه مدت باید کارهای اساسی صورت بگیرد راه حل کوتاه مدت می تواند مقدمه و بستری عملیات بلند مدت شود، همکاری کشورها درحل بحران تروریزم بسیارمهم و حیاتی است. زیرا همه می دانیم همین کشورها خود آفریننده تروریزم برای جنگ نیابتی هستند.پایتختهای منطقه و فرامنطقه، تروریزم را خلق کرده اند تا از کشورهای رقیب خود، انتقام بگیرند. هند و پاکستان همین کاررا کرده و می کنند افغانستان و پاکستان دچارهمین گرفتاری و مشکل شده است. درخاورمیانه همه کشورها به یک نحوی با تروریستها همکاری کرده تا کشوررقیب خودرا مستاصل ساخته و ازپای در آورد. حال یگانه راه حل کوتاه مدت ، همکاری کشورها منطقه است که  درمبارزه جدی و صادقانه علیه تروریزم عمل نمایند.

از تقابل گسترده علیه تروریزم باید استفاده کرد

درشرایط فعلی شک نداشته باشیم که تقابل گسترده و جهانی علیه تروریزم راه افتاده است نشانه های این تقابل درازشمال آفریقا و آفریقای غربی، تا جنوب آسیا دیده می شود. خاورمیانه در آتش مقابله با تروریزم می سوزد. در جنوب آسیا نیزدرگیریها و جود دارد. پاکستان و افغانستان درمحراق نبرد با تروریزم در جنو ب آسیا قرارگرفته اند. مردمان هردو کشور در آتش فتنه تروریستها، درگرفته اند. آمار قربانیان ، تنها در شهرکویته آن هم روی اقلیت آسیب پذیرهزاره ها  به صدها کشته و زخمی درطی همین سالهای اخیررسیده اند. دراین میان حکومت پاکستان نیز به اقداماتی نسبتا جدی درمبارزه با تروریزم پاکستانی، دست زده است. صدها تروریست دروزیرستان شمالی کشته شده اند و حاصل عملیات ارتش پاکستان ، بدبختی و آواره گی صدها هزار انسان ازوزیرستان شمالی بوده است . مشکل اساسی پاکستان این است که با تروریستهای داخلی به صورت جدی و بیرحمانه برخورد می کند اما نسبت به دشمنان مردم افغانستان موضع دوستانه گرفته و برای آنها جاه و پناه گاه داده است. اخیرا مشاورامور بین المللی پاکستان گفته است که طالبان افغانستان دشمن مردم پاکستان نیست. جناب سرتاج عزیزاین حرف درست است که دشمن شما نیست اما آنها را شما پناه داده اید و بزرگترین مشکل را برای افغانستان ایجاد کرده اند این طرف سکه را  نمی خوانید.

رویه پاکستان تا بحال چنین بوده است اما گفته می شود که آنها به این جمع بندی رسیده که استفاده ابزاری ازتروریزم زیاد به نفع شان نبوده است البته این حرف گفتنش کمی زود است  زیرا استراتژی تمام نظام پاکستان نیست. بهرصورت پاکستان درمورد تروریستهای داخلی خود و درمورد رهبران القاعده و حتا با گروه گل بهادرخان متحد گروه حقانی، برخورد های خونینی دراین ماه های اخیر داشته است. همین دیروز دو رهبر عمده القاعده "شکری جمعه و فاروق عمر"، توسط پاکستان و آمریکا کشته شدند. این دو نفر از عمده ترین رهبران القاعده بعد ازایمن الظواهری می باشند و حالا استخبارات دو کشور هردو را به دام انداخته و کشتند. ازسوی هم لطیف الله محسود هم می تواند، ابزار مهمی برای متقاعد کردن قبیله محسود در پاکستان شود. افغانستان با سیاست و استراتژی اعتماد سازی با پاکستان وارد عمل شود و ازفضای که بوجود آمده حداعظم استفاده را درجهت صلح و ثبات درافغانستان داشته باشد. جمع بندی از کلیه رویدادهای امنیتی این است که وضعیت درمورد صلح تاحدی به نفع افغانستان تغییرکرده و می شود ازاین شرایط به درستی استفاده کرد.