نرگس

نرگس

یاداشت ها و نوشته های محمد ناطقی
نرگس

نرگس

یاداشت ها و نوشته های محمد ناطقی

آیا واقعا حضور داعش درافغانستان یک تهدید است؟

 

آیا واقعا حضور داعش درافغانستان یک تهدید است؟


شفقنا ، طلوع و آریانا دراین مورد گفتگو با محمد ناطقی دپلمات و کارشناس مسایل سیاسی داشت. ایشان تحلیلهای کارشناسانه و خوبی ازمسایل جهان عرب را با رسانه ها طرح می کند. نقطه نظرات ارزشمندی وی را همیشه مطبوعات و تلویزیونهای افغانستان منتشرمی کند علیرغم اینکه فرصت زیادی برای بحث را نداشت اما لطف کرده و به پرسشهای ارسالی شفقنا پاسخ گفت که متن این گفتگو را با هم می خوانیم.

"مدیریت سایت محمد ناطقی"

شفقنا: زمزمه های آمدن داعش به افغانستان چقدر می تواند نگران کننده باشد؟

محمد ناطقی : تشکر ازشما سوالات خوبی درمورد گروه داعش را طرح کرده اید البته دراین مورد با چندین روزنامه بخصوص تلویزیونهای افغانستان و درمورد خطر امنیتی و تهدید گروه تبهکار داعش درافغانستان گفتگو داشتم. شکی نیست که این گروه یکی از تبهکارترین گروه درتاریخ منطقه باید باشد نوع رفتاراین جماعت بسیار کم نظیر و شاید هم هرگز پیشینه تاریخی نداشته است. اینها آدم می خورند  به نوامس مردم تجاوز می کنند و زنان و دختران مردمی را که درقلمرو خود گرفته و به دلایلی اعتقادی آنها را خرید و  فروش کرده اند. این کاری است که بوکوحرام در نجیریه انجام داد و گروه داعش درحق ایزدیها درعراق مرتکب شده است. بو کو حرام در آفریقا گروه بسیار بیرحمی است که جنایتهای زیادی را مرتکب شده است و حالا رهبراین گروه طی اعلامیه ای گفته است که هرگز نمی گذارد درنجیریه انتخابات برگزارشود. در لیبیا انصارالشریعه که به گروه داعش و ابوبکر البغدادی بیعت کرده ، 21 نفراز قبطیان مصری را درکنار دریای مدیترانه سربرید و به این صورت وحشت بی نظیری را درتاریخ شمال آفریقا آفریده است.

زمزمه های و جود دارد که این گروه درافغانستان و دربخشهای ازشمال مانند فاریاب ، سرپول و در تخار و بدخشان نیزدیده شده است. یک مقام آگاه ازولایت میمنه به ما گفت در فاصله بین دولت آباد و انخوی جنگلهای است و گروه داعش درمیان همین جنگلها مخفی شده و بشدت سرباز گیری برای جنگها آینده را آغاز کرده است آقای شاه مردان قول دپلمات وزارت خارجه و عضو برد مشاورین خود از همان ولایت است می گوید: داعش درولایت فراه در میان انبوه درختان دولت آباد ، پنهان شده و برنامه های آموزشی و تعلیمی نظامی و جنگی شان را در استتارجنگلهای منطقه آغاز کرده وی می گوید: این گروه پول بسیار زیادی برای سربازان و قومندانها اختصاص داده برای سرباز عادی درماه پانصد دولار و برای فرماندهان از هزار تا پنج هزار دولار پول می دهد. درصورت صحت چنین گزارشها وی تاکید می کند که طالبان هرگز چنین پولهای را به سربازان شان نداده اند و این مساله نشان می دهد که این گروه از امکانات بسیار زیادی مالی برخوردار می باشد.

همه تحلیلگران باوردارند که داعش یکی از پولدارترین گروه تروریستی است که تا بحال سابقه نداشته است. آنها به چند علت پولدارشده اند یکی اینکه تصرف حوزه های نفتی درعراق بخصوص سوریه سبب گردید که این گروه ازمنابع نفتی روزانه میلیونها دالررا بدست آورد تخمین زده شده است که روزانه گروه داعش تنها از فروش نفت به صورت قاچاق بین دو تا سه میلیون دالر، درامد دارد. منبع دومی که آنها را بسیار پولدار ساخت اقتصاد غارتی  است گروه داعش تمامی شهرهای که درتصرف خود درآورده غارت کرد ازجمله دومین شهربزرگ عراق " موصل" را به کلی غارت کرد. آنها از اسیران خود فدیه می گیرند و گفته شده است که یک بخش ازعواید داعش همین "رانسوم" و درکنارآن با استفاده از سرزمینهای زیادی که در عراق و شام دراختیارگرفته از قاچاق تریاک و انسان نیز سود برده است درشمال آفریقا گروهای تروریستی مثل بوکوحرام که به داعش بیعت کرده و گروه تروریستی دیگر الشباب در صومالیا که تاحالا بنام القاعده کار می کند، نیزازقاچاق و دوزدیهای دریایی سودهای کلانی را بدست آورده است.

به همین دلیل و برعکس طالبان که یک بخش بزرگی از معیشت شان با گرفتن عشر و ذکات اختصاص یافته ، گروه داعش ازمردم پول نمی گیرد بلکه خود به سربازان معاشهای بسیار زیادی را می پردازد. اینکه درماه از پانصد تا سه هزار و پنج هزار دالر تنها برای سرزان و فرماندهان معاش دهد این خود دال مرکزی است که آنها برای سایرهزینه های جنگی شان پول کافی دراختیار دارد. با این وضع شما پرسیده اید که حضورداعش در افغانستان درچه حد نگران کننده است من البته این نگرانی قبول دارم و لی این مساله تحلیل خاصی خود را که دراین گفتگو به آن می پردازم.

شفقنا: با توجه به شرایط موجود در کشور، آیا داعش می تواند در افغانستان جایگاه و پایگاهی برای خود پیدا کند؟

محمد ناطقی : درمورد اینکه وضعیت این گروه را در افغانستان چه گونه باید بررسی کرد اجازه دهید به این مساله اشاره نمایم و فکر می کنم طرح  این مسایل بخش بزرگی از موضوعات را از جمله موقعیت و جایگاه این گروه را روشن خواهد کرد گذشته از درامدهای که به آن اشاره کردم یعنی درامد های نفتی ، رانسوم ، قاچاق دوزدیهای دریایی و .. موضوعات دیگری نیز قابل بحث است که به آنها باید اشاره کرد. شما دراین مورد پرسش درستی را طرح کرده اید و یکی ازسوالات هم این است  که اصولاچه تفاوتهای بین گروه داعش و گروه طالبان دیده می شود ؟ و این دو گروه درافغانستان چه خواهند کرد؟ و موقعیت و پایگاه آن را چطور باید دید؟ یک موضوع دیگر هم این است که دو گروه می توانند باهم کار نمایند و دلیل آن را ایدلوژی مشترک و دشمنان مشترک  شان بدانیم و یا اینکه با هم وارد درگیریهای خونینی خواهد شد. این مساله برمی گردد به عنصر اساسی تجربه. همان گونه که اطلاع دارید تجربه این را نشان داده که گروه داعش با القاعده یک جا کا ر نمی کند. درشام جبهه النصره شاخه القاعده و داعش باهم درگیریهای بسیار خونباری را داشته اند و این  منازعات در آنجا ادامه دارد.

دلیل این منازعات  همان گونه که گفته شده است ، ایدلوژی نیست دلیل درگیریهای بیرحمانه شان  مساله زعامت و بیعت هست . ابوبکر البغدادی درسال 2012 از رهبران القاعده خواست که باوی بیعت نماید وی نامه تهدید آمیزی در دو مورد برای ایمن الظواهری نوشت یکی اینکه باوی بیعت نماید و دیگری اینکه گروه های مزدورخود مثل جبهه النصره را درشام منحل کند کاری که القاعده زیربارآن نرفت و به همین دلیل داعش اقدام به تصفیه های خونین را درمورد القاعده درپیش گرفت درحال حاضر آنها هم دیگر را بیرحمانه می کشند.

درافغانستان آنها ازاین قاعده خون ریزی استثنا نیست. سخنگوی داعش که مشاوروالی غزنی بود وحالا درزندان هست با رسانه ها ازداخل زندان اعلام داشت که هدف آنها در افغانستان ازبین بردن طالبان می باشد. وی که حالا لقب ابوابراهیم خراسانی را ازسوی داعش بخود گرفته است تاکید دارد که هدف آنها درافغانستان ایجاد خلافت اسلامی بجای امارت اسلامی هست و برای همین هدف به گروه داعش پیوسته و نقش سخنگوی داعش را بعهده گرفته است. آقای خراسانی ازاینکه مشاور آقای اکبرزاده والی غزنی بوده باعث سرصداهای زیادی گردید اما والی غزنی دریک تناقض گویی بین رد و تایید ابوابراهیم گیرمانده وی نمی تواند نقش وی را در اداره ولایت غزنی رد و یا تایید نماید همه می گویند که ریک درکفش والی صاحب هست و آقای ابوابراهیم را با خود بعنوان مشاورداشته است.

فردی دیگری چندروز پیش درهلمند کشته شد وی بنام ملاعبدالروف خالد،  زندانی گوانتوناما یاد می شد "خالد" چندین سال درزندان گوانتوناما زندانی بود گفته شده که درسال 2007 اززندان رها شد. ملاعبدالروف درولایت هلمند برای طالبان کار می کرد و جنگهای خونینی را با ارتش افغانستان داشت اما اخیرا همین ملاعبدالروف خالد، با تعدادی از فرماندهان طالبان به گروه داعش پیوست وی در ولایت هلمند سربازگیری برای داعش داشت و نقش بسیار مهمی را دراین مورد بعهده گرفته بود برخی می گویند که ملاعبدالروف نماینده تام الاختیار خلیفه داعشی درافغانستان بود و عده ای هم می گویند که وی زیرنظر ملاحافظ سعید پاکستانی کار می کرده به این معنا که حافظ سعید ازگروه لشکر طیبه به گروه داعش پیوسته و مسوولیت ایالت خراسان داعش  را به عهده گرفته  است. دراین صورت ملاعبدالروف مامور قاری حافظ سعید بود. داعش تمامی قلمروهای مورد نظر شان را به چندین ایالت تقسیم کرده و یکی از آن ایالتها بنام خراسان یاد می شود ملاعبدالروف خالد نقش بزرگی برای داعش درافغانستان داشت و بخاطر همین موضوع هوا پیماهای بی سرنشین آمریکا وی را ده روزپیش از امروز همراه با شش نفردیگر از فرماندهان داعش درولایت هلمند کشت.

البته گفته شده است که گروه داعش بلافاصله کسی دیگری را بعنوان جانشین وی معرفی کرده که اطلاع چندانی دراین مورد بیرون داده نشده است.

شفقنا: فکر می کنید طالبان و القاعده چه موضعی در برابر داعش خواهند داشت؟

محمد ناطقی: آری این موضوع بسیار مهم است که دربهار پیشرو چه خواهد شد. درسالهای گذشته درآغاز  هر بهاری ملا عمر طی اعلامیه ای رسمی جنگ بهاری را آغاز می کرد وی در اعلامیه های بهاری بصورت آشکاری فرمان جنگ عمومی را به فرماندهان خود صادر می کرد جالب است که استاد سیاف منکر اعلامیه های است که ازسوی  رهبر طالبان صادر شده است استاد سیاف بمناسبت 26 دلو روز خروج کامل نیروهای شوروی از افغانستان به این مساله اشاره کرد که در همین وزیراکبرخان   بیانیه های ملا عمر نوشته می شود و اگر کسی خواسته باشد می توانم سند آن را نشان دهم  ولی تحلیلگران مسایل افغانستان می گویند احتمالا در سال پیشرو باید گروه داعش بجای طالبان جنگ بهاری را درافغانستان آغاز نماید. این مساله به این معنا نیست که طالبان بکلی ازصحنه جنگ خارج می شود. طالبان که طرف دارد ادامه جنگ و ضد صلح هستند بدون تردید به جنگ خود ادامه می دهند ولی تفاوت کا ر دراین است که گروهای طالب که به داعش ملحق شده و انشعابیون طالبان درگیرنبردهای خونین بین خود شان خواهند شد. این مساله از اظهارات آقای ابو ابراهیم خراسانی که زندانی شده ، بخوبی مستفاد می گردد وی از زندان غزنی  به این نکته اشاره داشت که ما برای نابودی طالبان افغانستان کار می کنیم. بنابراین این مساله نشان می دهد که ما موریت اصلی در تقابل بین گروهای تروریستی برای گرفتن زعامت ، آغاز جنگهای خونین می باشد و این جنگ دربهار آینده درکنار جنگ با نیروهای افغانستان بین خود شان نیز شروع خواهد شد.

گفته شده است که رهبرداعش ملاعمر را جاهل، نادان و بی سواد جنگ سالار فاقد مشروعیت، خوانده است این مطلب را روز نامه های غربی یک ماه پیش به چاپ رسانده بود. دریک میز گردی که من داشتم یکی از آگاهان مسایل گروهای تروریستی می گفت که وی اخباری دراختیار دارد که خلیفه داعش ملا عمر رهبر گروه طالبان را گمراه معرفی کرده است. گروه طالبان با این وضع باید یک پروژه پایان یافته تلقی شود و بجای آن گروه داعش وارد اقدامات و جنگ های خونین خواهد شد آقای سیاف در گردهمایی 26 دلو گفت که داعش نسخه دیگری است که بجای طالبان درافغانستان تجویز شده است اما نگفت که این نسخه را کی و کدام کشور برای افغانستان پیچیده است. با این وضع با ید اذعان داشت که درگیریهای درد ناکی بین دو گروه درافغانستان روی می دهد.

شفقنا: باتوجه به تحولات اخیر در سطح جهان، فکر می کنید گروههای تندرویی مثل داعش رشد خواهند کرد یا اینکه رو به افول هستند؟

محمد ناطقی : اجازه دهید ابتداء از افول گروه طالبان حرف بزنیم . من فکر می کنم که سال پیشرو برای طالبان سال خوبی نیست این مساله از خود دلایلی دارد اولین بحث این است که طالبان بخصوص گروه حقانی که مسوول خونین ترین حملات در افغانستان شناخته شده این گروه درحال حاضر هرگز وضعیت خوبی ندارد و وزیرستان شمالی مراکز امن این گروه توسط ارتش پاکستان متلاشی گردیده و شایعات هم و جود دارد که فرزندان و کادرهای گروه حقانی از پاکستان خارج  و به کشور یمن پناه برده اند. شکی نداشته باشیم ایجاد روابط دوستانه بین افغانستان و پاکستان و تنش زدایی این تاثیر را داشته است که وضعیت گروه طالبان بکلی باید تغییر نماید. پاکستان و افغانستان با ازسرگیری گفتگوها قطعا روی این موضوع تاکید خواهند کرد که گروه طالبان که  طرف دار صلح هستند این گروه باید بی درنگ وارد مذاکرات صلح با حکومت افغانستان شود این مساله همیشه دربحثهای مقامات دو کشور طرح شده ا ست .

ازسوی هم کشورچین درماه های آخیر نیز وارد گفتگوهای محرمانه باطالبان شده و دو حکومت افغانستان و پاکستان ازاین روند حمایت شان را اعلام کرده اند و هردو کشور خواهان پا درمیانی چین درامر گفتگوهای صلح شده اند. بنابراین اگر چنانچه طالبان با حمایت پاکستان وارد گفتگوهای صلح شوند دیگر حرفی نمی توانند درمورد جنگ داشته باشند. ماشین جنگی طالبان درطی سالهای گذشته توسط استخبارات هدایت می شد و حالا قراراین است که این ماشین دیگر از کار بافتد و بجای آن ماشین صلح با رانندگی دو گانه افغانستان و پاکستان به راه انداخته شود. شما می دانید که گفتگوهای صلح از هرزمانی ملموس تر و گروه جنگ طلب حقانی دیگر در صحنه نیست و تماما زیرزمین رفته است. اگر درجنگ افغانستان گروه طالبان حمایت نشود دیگر طالبان قادر به جنگ نیست این مساله به هرپیمانه ای که گفتگوهای صلح ثمربخش شود به همان پیمانه عرصه های جنگ طلبی از بین می رود.

گروه های بسیار جنگ طلب طالبان به دلیل یاس و سرخوردگی به گروه داعش روی آورده و پرچم سفید را تبدیل به پرچم سیاه داعش کرده اند.

گذشته از مساله صلح و حمایت صادقانه پاکستان ازاین پروسه ، مساله دیگری که روی طالبان در بهار پیشرو تاثیرگذارمی باشد و آن پیدا شدن داعش است این گروه همان گونه که اشاره کردم گفته است که به هیچ صورت با طالبان کا ر نمی کند و رهبرطالبان ملاعمر را منحرف ، جاهل و و نادان و جنگ طلب فاقد اعتبار می داند این مساله سبب منازعات خونین بین طالب و داعش خواهد شد. تجربه ای که  درشام و عراق تکرارشد. در آنجا هم عین همین گرفتاری بین القاعده و داعش پیش آمده ابو بکر البغدادی طی نامه رسمی به ایمن الظواهری رهبر القاعده خواهان بیعت به وی شد امری که ظواهری آن را قبول نکرد و به همین دلیل درگیریهای بسیار خونینی  بین گروه النصره و داعش در حلب و اطراف آن صورت گرفت. دراین جنگها خسارات زیادی به القاعده وارد شد. این تجربه درهرجای از جمله درافغانستان تکرار می شود گروه داعش با طالبان درگیرمی شود مگر اینکه طالبان به گروه داعش تمکین نماید.

اما اینکه وضعیت داعش چه خواهد شد ؟ این مساله برمی گردد به سیاستهای منطقه ای و بین المللی درحال حاضر منطقه گرفتارمسایلی شده که درایجاد داعش خود گناه کارهستند. من درمصاحبه با طلوع نیوز گفتم که این گروه پایانی خوشی ندارد و درمسیرانهدام قرارگرفته و با این بیرحمی هرگز نمی تواند دوام بیاورد و لی این حرف ساده ای نیست نابودی این گروه تنها با بمباران قابل حل نیست کشورهای منطقه و سازمان کنفرانس اسلامی برای داعش باید فکر اساسی نمایند این گروه هم اسلام را بدنام و هم مسلمانها را ضربه زده است ارتش مشترک و خاص زیر نظر کنفرانس اسلامی ایجاد شود. داعش لیبیا را می گیرد اوضاع درعراق و سوریه رضایت بخش نیست درافغانستان هم آنها پیدا شده. با تمام این مسایل این گروه نابود می شود اما برای نابودی آن هم تدابیر و هم زمان و هم همکاری صادقانه لازم است.

جمع بندی و نتیجه گیری از ظهور داعش در افغانستان این خواهد بود که این گروه چندان شانسی برای توسعه قلمرو خود را ندارد. این گروه با طالبان درگیر جنگ و به این ترتیب ضربه های سختی به هم دیگر وارد می کنند و این مساله گرچه خوب نیست زیرا ماهیت خونبار درافغانستان و لو بین طالبان و داعش باشد کار خوبی نیست. اما به لحاظ محاسبات جنگی برای ارتش افغانستان مفید خواهد بود که دشمنان شان با هم درگیرشود. واعظان همیشه این دعا را می کنند " الهم اشغل الظالمین مع الظالمین .." درگیری ستمکاران داعش و طالب در افغانستان به زیان خود شان و به نفع ارتش و نیروهای امنیتی افغانستان  تمام می شود. تمامی این رویدادها و احتمالات را درسال پیشرو داریم اما یک نکته اساسی را نباید فراموش کرد و آن ایجاد هماهنگی و تنش زدایی بین کابل و اسلام آباد است. سیاست خصومت و کشمکش بین افغانستان و پاکستان هیچ گاهی به نفع افغانستان نبوده است اگر سیاست گذشته کرزی ادامه پیدا کند در آن صورت باید منتظر پایان جنگ درافغانستان نباشیم زیرا استخبارات این کار را خواهد کرد که سرزمین شان گذرگاه تروریستها از نوع داعش  باشد و این حد اقل خصومت است مراحل بالاتر آن را که درطی 13 سال تجربه کردیم که طالبان و گروه حقانی با حمایت کشور همسایه چه مصیبتهای را به ما وارد کرد.

 

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد