مسافران قطارانتخاباتی را باید شناخت

مسافران قطارانتخاباتی را باید شناخت

شناخت مسافران قطار انتخابات را ابتدا ازدوتکه ها شروع می کنیم.دوتکه ها درواقع، همان دوتابعیت ها هستند که سخت برای انتخابات ایجاد مشکل کرده.قراراین بود که در27 میزان لیست نامزدا ن در دو حوزه ریاست جمهوری وشوراهای ولایتی اعلام شود ولی نشد کمیسیون مستقل انتخابات یکی ازدلایل را دوتابعیتها اعلام کرده است.ظاهرا کمیسیون مستقل انتخابات باید ازچندین مرجع کسب تکلیف می کرد.وزارت خارجه، وزارت داخله، امنیت ملی ونمایندگیهای خارجی و.. دراظهارات یک کمیشنرازکمیسیون گفته شده که وزارت خارجه پاسخی به موقع به نامه کمیسیون مستقل انتخابات را نداده ودلیل تاخیررا درآن دانسته است.قراراست که کمیسیون لیست نامزدان را در دوحوزه شوراهای ولایتی وریاست جمهوری اعلام نماید.تاخیردراعلام باعث نگرانیهای شده برخی آن را، نشانه ازدخل وتصرف عوامل قدرت درامر انتخابات دانسته اند.گذشته ازتاخیردرپاسخ وزارت خارجه، منابعی دیگری هم باید به نامه های ارسالی کمیسیون جواب می داد.گفته شده که نما یندگیهای خارجی جواب نداده وگفته اند که این گونه مسایل برمی گردد به امورداخلی ومدیریتی ما ونمی توانیم دو تکه های افغانی وخارجی را اعلام نماییم.وزارت داخله،امنیت ملی وزارت خارجه هم باید به نامه کمیسیون مستقل انتخابات، پاسخ دهند.

درکناراین معضل،چالشهای دیگری را نیز" دوتکه ها"،خلق کرده است.البته این مشکل تنها به دوتابعیتها برنمی گردد ولی خود یکی ازعمده ترین می تواند باشد زیرا آنها پایگاه مردمی ندارند وصد هزارکارت را باید خریداری کرده باشند.کارتها که ازعمده ترین ودرد ناکترین منبع جعل وتقلب است،می تواند درد سربزرگی برای نامزدان درهردوعرصه باشد.کارتهای تقلبی واستفاده ازآن ، همان راه باطلی انتخابات است.انتخابات دوراه بشترندارد یکی درست ودیگری باطل راه باطل جعل وتقلب انتخاباتی است که یکی ازمنابع عمده تقلب همان کارتهای کهنه توزیع شده دربین مردم است. "دوتکه ها" ازاین گونه کارتها بخوبی می توانند استفاده نمایند.راه درست انتخابات" شفافیت " است.کمیسیون مستقل انتخابات مسول برگزار انتخابات شفاف وعادلانه است.

بسم الله الرحیم:

گفته اند که ملای روی منبربجای بسم الله الرحمن الرحیم، بسم الله الرحیم گفته بود وی الرحمان را دروسط انداخته وبسم الله را کوتاه کرد وی ازورخطایی چندین بارروی منبربسم الله الرحیم می گوید باالاخره یکی ازپای منبریهای وی می گوید: حاجی آقا اصلش هست " بسم الله الرحمن الرحیم" ملا متوجه می شود اری درست است گفتم که چرا این قدر" چوتاه" شد. منظوراز" چوتاه" همان کوتاه خود ما  است که به لهجه، برخیها " چوتاه " می خواند.حالا ازکوتاه کردن ملای  مان می گذریم.شایعاتی پخش شده که لیست نامزدان به شدت کوتاه می شود دلیل تقلیل وکوتاهی لیست،خوب یکی همان دوتکه ها است که تابعیت شان مشکل خلق کرده اند چهارمنبع برای تثبیت هویت آنها بسیج شده ولی تاکنون به نتیجه ای نرسیده وبرای انتخابات افغانستان ایجاد مشکل کرده اند.کمیسیون مستقل انتخابات، وزارت خارجه ، نمایندگیهای خارجی، وزارت داخله وریاست امنیت ملی، نهاد های هستند که به دنبال " دوتکه ها" بیرون شده ولی ظاهرا تاهنوزنتوانسته این جماعت را شنا سایی نمایند.

خود شان که با قسم ابوالفضل اعلا م داشته که دوتابعیته ودوتکه نیست.ولی به صداقت گفته ها وعدالت شان شک وجود دارد.کسانیکه برای ثبت نام شان ازکارتهای تقلبی استفاده نمایند حال چه گونه می توان به حرف شان درمورد تابعیت اطمینان داشت.نه،شک نداشته باشیم که درمیان نامزدان "دوتکه" وجود دارد وخوب هم، وجود دارد.فکرنمی کنم این چهارپنج نهاد بتواند تثبیت هویت کرده ودوتکه هارا تبدیل به یک تکه نمایند.اما علیرغم این همه مشکلات که ازسوی دوتابعیتها خلق شده وجدول زمانی انتخابات را بهم زده روز27 میزان را تغییرداد وفردا هم صد درصد معلوم نیست که کمیسیون می تواند لیست شان را بیرون دهد ویانه.شایعات گسترده ای درشبکه های اجتماعی بیرون داده شده که لیست نامزدان به شدت کوتاه می شود وفهرست محدودی برای انتخابات می ماند.

دلایلی که فهرست نامزدان باید کوتاه شود؟

درهرکشور مردم یک رییس جمهورلازم دارد.تنها دریک سرزمین استثناء است که شورای ریاست جمهوری دارد وآن کشوربوسنی هیرزوگویین است. آقای هالبروک نماینده آمریکا درجنگ وصلح بلکان نقش مهمی داشت وگفته شده که شورای ریاست جمهوری را درواقع وی مهندسی کرد.شورای ریاست جمهوری مرکب  ازپنج نفربراساس ترکیب تباری دراین کشورساخته شده است.آقای هالبروگ اگرزنده می ماند این بیلدوزر،دپلماسی آمریکا درمساله افغانستان هم کارهای را می کرد وی موفق نشد وبا کلمات افغانستان ، افغانستان وافغانستان دارفانی را وداع کرد.درافغانستان 27 رییس جمهورلازم نداریم مردم به یک تیم ورییس جمهور رای می دهند وانتخابش می کنند.حال آن یک نفرکی است ومرغ اقبال برسرش می نشیند دیگرمعلوم نیست گرچه جناب اشرف غنی گفته است که آن فرد منم که رییس جمهورمی شوم ومرغ اقبال را روی سرکچلش جای داده است وی درمناظره تلویزیونی ودرروزثبت نام گفت: من برنده انتخابات هستم وبا نامزدان دیگررقابت دارم ولی پس ازپیروزی رقبا را تبدیل به شرکاء می کنم.

البته این حرف ایشان یک شانتاژ تبلیغاتی بیش نیست نظرسنجی نشان می دهد که وی نسبت به داکترعبدالله خیلی عقب افتاده است.دریک نظرسنجی شبکه تلویزیونی طلوع با یک نهاد خارجی دکترعبد الله 27 درصد وآقای اشرف غنی 7 درصد ، رای تایید داشت.خوب، ظن غالب این است که دکتراشرف غنی مثل داکترعبدالله درلیست نامزدان هست.اما تعداد زیادی ازلیست برداشته می شود.یک عده بدون تردید با همان دلایلی که عرض کردم ازفهرست برداشته می شوند.دلیل آن یکی همان دوتکه بودن ودیگری استفاده ازکارتهای تقلبی درروز ثبت نام می باشد. احتمالا کمیسیون انتخابات، تعداد زیادی را فاقد صلاحیت اعلام می کند. بنابراین یک کتله ای نسبتا قابل ملاحظه ای ازرده، مبارزات انتخاباتی خارج می شود.با خارج شدن این عده، دوکتله دیگر وارد میدان می شوند.

اگرفرض را براین بگیریم که مفقودالا ثرها، هفت نفرباشند، وتایید شده ها بیست نفر. درمرحله پس ازاعلام این بیست نفردرکارزارانتخاباتی می مانند. این جماعت بیست نفری هم به دوگروه تقسیم خواهد شد.جمعی سواربرقطارانتخابات می شوند چون صلاحیت شان تایید شده است ولی این سواربرقطارانتخابات الزاما سفر، تا اخرخط نمی تواند باشد آنها دروسط راه ودراستگاه های مختلف پیاده خواهند شد.دلایلی پیاده شدن خیلی واضح است.انگیزه ادامه سفربرای شان وجود ندارند آنها به دلایلی خاصی شهرت طلبی،پل پیدا کردن، منافع چون مقام درحکومت بعدی وده ها دلیل مرئی ونامرئی دیگر،خود شان را ثبت نام کرده اند حال با حصول هریک ازانگیزه ها، دیگردلیلی ندارد که به سفرشان ادامه دهند.نه ، این دسته درهراستگاه که مقصد شان تامین شد ازادامه سفربازمی ماند ودررکاب نامزد مورد نظر،قدم می زند.نامزدان که پول امکانات داشته باشند می توانند حداکثراستفاده را ازوجود این گروه نیمه را ه نمایند.دو نفرازمهره های ثبت شده درتیم گفته اند که ما به مال ومنال مورد نظرخود رسیده ایم ماشین گرفته ایم، معاش پایان دورخدمت درپارلمان را دریافت کرده ایم دیگرچه می خواستیم هیچی، همان چیزهای که درنظرگرفته بودیم تاحدی زیادی بدست آمده است.

ازبیست نفرنامزد فرضی تایید شده فکرمی کنید چند نفرشان دروسط راه پیاده خواهند شد. کارشناسان گفته اند بین ده تا پانزده نفر، مفقود الاثرمی شوند وتنها بین پنج تا هفت نفرتا آخرخط به راه شان ادامه می دهند.بنابراین درمرحله پس اعلام کمیسیون ، ما شاهد تحولی دیگری درکوتاه شدن فهرست خواهیم بود واین شورت لیست شدن خیلی چشم گیروجدی باید باشد. ازاین دومرحله که بگذریم، ما می رسیم به گروه سوم که واقعا انگیزه ای برای مبارزه دارند ومی خواهند رییس جمهورافغانستان شوند. گروه سوم که تا آخر خط سواربرقطارانتخابات بوده دیگرمعنی ندارد که پیش ازرای گیری به نفع کسی کناربروند،نه ، این جماعت درانتخابات شرکت می کنند اگربرنده ویا بازنده می شود این دیگربا رای مردم افغانستان است واین دسته واقعا قابل احترام باید باشد که برای انگیزه های بزرگ ملی وارد کارزار انتخابات گردید وتا آخرمبارزه کرد وحال که باخته است هیچ اشکالی ندارد.

 اما اگرانتخابات به دوردوم کشیده شود دراین صورت بازهم همان مرحله دوم تجربه می شود زیرا در دوردوم دیگرسواربرقطارانتخابات معنا ندارد. تنها دو نفرهستند که سواربرماشین انتخابات می شوند.موترانتخابات تنها دومسافردارد که مسافرانش را تا اخرخط می برد.در دور دوم معاملات وزدوبند های خطرناکی صورت می گیرد ودراین تعاملات را هرکی خوب برنامه ریزی نماید آن کس برنده خواهد شد.

سیرکلی انتخابات دربعد نامزدان به این صورت دسته بندی می شود.ابتداء یگ گروه با همان دلایلی دوتکه واستفاده ازکارتهای تقلبی ویا تکمیل نکردن شروط، توسط کمیسیون مستقل انتخابات رد صلاحیت می شوند، گروه تایید شده درمرحله دوم که سواربرقطارانتخابات شده ، نیزبه دودسته تقسیم می شود یک تعداد زیاد شان دروسط راه پیاده می شوند وتا اخربه سفرشان ادامه نمی دهند.تنها گروه کوچک سوم است که وارد مبارزات اصلی انتخابات می شوند این گروه دررای گیری شرکت می کند اما اگرانتخابات به دور دوم کشانده شد آن وقت ،نامزدی برنده می شود که بهترین مهندسی وبشترین تسهیلات را داشته باشد.

مسایلی پس ازعید

مسایلی پس ازعید

روزهای عید وروزهای پس ازعید، بی رویداد نبود ونیست.درروزاول عید، حادثه ای داشتیم بی نظیروبی سابقه درعملیات تبهکارانه، ارسلا جمال والی لوگرهنگام اداء نمازعید توسط بمبی شهید شد که درداخل قرآن جا سازی شده بود.البته انتحار درکشورتبدیل به امرعادی وازامورروزمره زندگی مردم افغانستان شده ومردم به آن عادت کرده که انتحاری بمب را درکمرخود بسته درخانه خدا،درشفاخانه دروزارت خانه ودرهرجای که مهندسی وطراحی کرده،آن را منفجرساخته وقربانیانش را گرفته .اما ترورارسلا جمال والی لوگربراساس گزارش امنیت ملی درنوع خود بی سابقه بود ه است.اگراین گزارش واقعیت داشته باشد واقعا حیرت انگیزاست بمب را درداخل قرآن جاسازی کرده وآن را بصورت خدعه وسو استفاده ازامنیت کلام الهی برای کشتن انسان بکارگرفته است.گزارش امنیت ملی همین را نشان می دهد که بمب را درداخل قرآن تعبیه کرده ودرروز اول عید، هنگام نماز  آن را درموقعیت ارسلا جمال والی لوگر،منفجرمی کند وبه این صورت جنایت انجام می شود.در روز سوم عید هم درحوزه نهم کابل عملیات انتحاری صورت گرفت.

درروزهای عید رویداد خونین دیگری نداشتیم ولی جریان بمب گذاری درلوگر،همه چیزرا تحت شعاع قرار داد اعتراضات زیادی به رییس جمهورکرزی شده است که چنین تبهکارانی را برادرگفته ویا اعتراضات وانتقادات شدیدی که به علماء کشورصورت گرفته که چرا دربرابر این جنایت بی تفاوت بوده هزاران کامنت وابرازنظررا درروزها ی عید داشتیم که چرا علماء کشوردربرابراین جنایت واهانت به دین ومقد سات دینی وقرآن کریم ،ساکت وبی تفاوت نشسته سکوت علماء  غیرقابل توجیه وخود بی اعتنایی به اعتقادات وبا ورهای اسلامی می باشد.این مساله حقیقت داشت درروزجمعه کم تراشاره به رویداد لوگروسوء استفاده ازقرآن مجید دربمب گزاری شده است.خطباء وامامان مساجد در مجالس شان، بصورت غیرمنصفانه ای به یک نحوی تیری خود را آوردند.من خودم  دریک مجلس شرکت داشتم مراسم بخاطر شهداء 57 و58 بود،خطیب بزرگوارگلوی خود را یک ساعت پاره کرد وازهرچیزی حرف زد ولی هرگزبه رویداد لوگروسوء استفاده ازقرآن مجید نداشت. درمواردی شنیده ام که گزارش امنیت ملی را تکذیب کرده وگفته است که بمب درداخل قران جاسازی نشده بلکه  درزیرپایه میکرافون بوده است.

سه مساله :   

اول موافقتنامه امنیتی :

سه مساله اساسی بصورت قطع پس ازروزهای عید مطرح می شود،یکی موافقتنامه امنیتی وگفتگوهای که جان کری با رییس جمهورکرزی داشته است.گفته شده که مذاکرات وزیرخارجه آمریکا با رییس جمهورکرزی طولانی ترین گفتگوهای بود که درمورد موافقتنامه امنیتی صورت گرفته است.هفته گذشته وزیرخارجه آمریکا بصورت غیرمنتظره وارد کابل شد وچندین ساعت با رییس جمهوکرزی گفتگو درارگ ریاست جمهوری داشت.سرانجام با گذشت هشت ساعت انتظار دومقام افغانی وآمریکایی با خبرنگا ران حرف زدند.درکنفرانس مشترک رییس جمهورگفت: که همه مسایل را حل کرده وخواسته های مردم افغانستان درموافقتنامه امنیتی پذیررفته شده است اما اینکه آن خواسته ها چه بوده؟ وچه اهمیتی داشته؟ دیگرخیلی واضح نبود.رییس جمهورگفت که مساله امنیت افغانستان درصورت تعرض احتمالی به افغانستان درسند گنجانده شده وحمایت آمریکا ازافغانستان درعرصه های گونا گون درموافقتنامه امنیتی ذکره شده است.اما مساله مصونیت قضایی سربازان آمریکایی مانده به نظرمردم درلویه جرگه.

جان کری وزیرخارجه آمریکا درضمن حمایت ازگفتگوهای دوجانبه شان واینکه پیشرفتهای خوبی داشته است به این مساله اشاره داشت که آمریکا درهرصورت درکنارمردم افغانستان هست حال چه سندی امضا شود ویا نشود.آقای جان کری به این مساله نیزبا صراحت تاکید داشت که اگرمصونیت قضایی قبول نشود درآن صورت هیچ سندی با افغانستان را امضا نمی کند.خوب این گونه اظهارات دومقام افغانی وآمریکایی نشان می دهد که مساله  اصلی که مصونیت قضایی است تاهنوزحل نباید شده باشد گرچه برخی گفته این مساله هم حل شده رییس جمهورکرزی مصونیت قضایی را پذیرفته است زیرا بحث و گفتگو بدون قبول مصونیت قضایی بی فایده است. رویه متحد المال آمریکا درمورد حضورشان درتمامی دنیا که گفته شده بیش ازنهصد پایگاه نظامی درسراسرکشورها دارد،غیرقابل تغییراست.مساله عراق به همین خاطرپیش آمد پارلمان عراق قبول نکرد وآمریکا ازعراق خارج شد وعراق درحال حاضر به این صورت درآمده است.آمریکا با رد مصونیت قضایی درعراق حضورنظامی ندارد.

رییس جمهورکرزی موضوع مصونیت را محول به مجلس لویه جرگه ساخته است وسی نفررا موظف ساخته که مقدمات نشست لویه جرگه را فراهم نمایند.لویه جرگه رییس جمهورکرزی با اما واگرهای زیادی روبرو است مخالفتها با لویه جرگه هرگزبجای نمی رسد ایشان این مجلس را برگزارمی کند درگذشته هم همین کار را کرد دلایلی مساله هرچه باشد لویه جرگه درآینده نزدیک برگزارمی شود.البته برگزاری چنین مجلسی وجاهت قانونی ندارد زیرا افغانستان پارلمان دارد وبا ید چنین موضوعات مهم درمجلس نمایندگان مورد بحث قراربگیرد ولی این گونه مجالس را همیشه رییس جمهوربرگزارکرده ودرمورد مسایل مهم تصمیم گرفته شده مجلس کاملا حکومتی است وخیلی سخت هم نیست تنها هزینه های اضافی و سنگین آن است که به مردم افغانستان تحمیل می شود.تجربیان گذشته نشان داده که تدویرلویه جرگه آسان ترین کارباید باشد اعضای هردو مجلس به اضافه مقامات  حکومتی وچندین کلان وریش سفید طرف دارحکومت جمع می شوند ونام آن لویه جرگه است ومصوبات آن فوق همه مصوبات نهاد های قانونی اعلام می شود.

درلویه جرگه حکومتی تجربه ثابت کرده که هرگزبرخلا ف نظرحکومت مساله ای به تصویب نمی رسد مجلس دولتی است وطبعا فیصله هایش نیزحکومتی است ونه امردیگر.حال اگرنظررییس جمهورحمایت ازمصونیت قضایی باشد وبا آمریکا روی مسایلی اصلی که با مردم گفته نمی شود،به توافق رسیده باشد درآن صورت هیچ مشکلی پیش نمی یاید ومصونیت قضایی درموافقتنامه امنیتی تایید می شود.اگراختلافات روی مسا یل غیرقابل گفتن با مردم، حل نشده باشد درآن صورت لویه جرگه آن را رد ومابقی را تایید می کند دراین صورت این سند را آمریکا هرگزامضا نمی کند نتیجه اینکه موافقتنامه امنیتی امضا نمی شود درآن صورت گزینه های ازنوع دیگرمطرح خواهد شد. ولی ظن غالب این است که سند ومصونیت مورد تایید قرارمی گیرد.

دوم : مساله انتخابات والزامات آن  

انتخابات والزامات آن یکی ازجدی ترین مباحث روزها وهفته ها وماه های آینده افغانستان است.انتخابات باید برگزارشود گزینه دیگری قابل بحث نیست ولی یک مساله را درشبکه اجتماعی خواندم که کسی بنام بریالی به نکات عجیبی اشاره داشت. وی دراین یاد داشت خود گفته بود که درسال 2014 درافغانستان " نظام مختلط سیاسی " روی کارمی یاید وی برا ی توضیح این متن خود بعنوان یک کارشناس وآگاه به مسایل گفته بود که نظام مختلط به این معنا است که انتخابات برگزارمی شود ونتیجه انتخابات پیروزی تیم داکترعبد الله است.ایشان همراه با معاون شان استا د محقق وخان محمد،برنده انتخابات 93 است.کاردوم این خواهد شد که یک نهاد دیگری بنام صدارت تشکیل ومجوزآن ازلویه جرگه گرفته می شود.دراین نهاد، حامد کرزی رییس جمهورفعلی،بعنوان صدر اعظم است ودومعاون دارد که یکی آن جنرال دوستم است. بنابراین حامد کرزی پس ازانتخابات 93 به این صورت درقدرت باقی می ماند.

نهاد سوم که بازهم تغییرات عمده ای درساختارنظام مختلط باید باشد وآن این است که هردواطاق یکی می شود پارلمان دواطاقه یک اطاقه می شود وکسی ازدواطاق حذف نمی شود تنها دو اطاق تبدیل به یک اطاق می شود ورییس این اطاق پرفیسورسیاف انتخاب می شود.نظام مختلط سیاسی ازنظراین کارشناس به این صورت مطرح شده ومجوز نظام مختلط ازمجلس لویه جرگه گرفته می شود.البته این حرف عملی شدنش خیلی بعید است ولی خوب دربحث انتخابات آن را صرف بعنوان یک ایده سیاسی مطرح کردم وخودم به آن چندان اعتقادی ندارم.انتخابات پیش رو الزامات زیادی دارد.آقای هوتک عضوکمیسیون مستقل انتخابات به چالشهای تقلب اشاره کرده وی گفته است که انتخابات با دشواریهای زیادی تقلب وامنیت روبرو است.مساله کارتهای گذشته نیزباعث نگرانیهای زیادی باید شده باشد.ازهم اکنون گفته شده که چند نفرازنامزدان رد صلاحیت شد دلیل آن یکی همین کارتهای تقلبی است اگراین خبرصحت داشته باشد اولین قربانیان کارت، همین رد صلاحیت شده ها باید باشند.امنیت انتخابات وشفافیت ازعمده ترین الزامات انتخابات است که درسال 93 با آن روبروهستیم.

مساله سوم : نامزدان وبرنامه های آنها

برنامه نامزدان ازعمده ترین مسایلی است که درپیش رو داریم دریک مناظره به این مساله اشاراتی مفصلی گردید ازمجموع بررسیها به این جمع بندی می رسیم که درانتخابات 93 سه گروه با سه نوع برنامه های متفاوت تا آخر خط می روند وازبیست هفت نامزد تعداد زیادی ازآنها دروسط راه ازقطارانتخابات درایستگاه های وسط راه پیاده می شوند.اما بصورت قطع سه گروه می مانند آنها باید برنامه های شان را به مردم عرضه نمایند.گروه اول، نامزدان حکومتی هستند که جوهربرنامه آنها ازاظهارات شان درروزثبت نام معلوم شده است روح برنامه سازی آنها روی قاعده "تداوم وتکمیل" کارهای گذشته است.هرسه نامزد طرف دارحکومت گفته اند که کارهای انجام نشده گذشته را تکمیل می کنند.تکمیل وتداوم پایه واساس کار آنها را تشکیل می دهند. آقای اشرف غنی احمد زی دریک گفتگوی رسانه ای، خودرا پیروزانتخابات اعلام داشت وگفت برنامه هایش همان تداوم وتحول است.

گروه دوم تیم اپوزیسیون است که آنها قطعا برنامه های شان با برنامه گروه اول متفاوت خواهد بود استاد محقق دربرنامه تلویزیونی به این نکته اشاره داشت که تیم شان یک تیم وحدت ملی است وبرنامه های شان اصلاحات وتغییرات دروضع زندگی مردم وسیاست خارجی است.ایشان گفت: مردم افغانستان به تیم های انتخاباتی حکومت رای نمی دهند خوش شان ازکارهای حکومت نمی یایند ومرد م به تیم ما رای می دهند.اصلاحات وتغییرات درواقع برنامه متفاوتی است که ازسوی گروه دوم ارایه می شود بصورت قطع برنامه های شان خیلی متفاوت ازتیم های طرف دار حکومت عرضه خواهد شد.گروه سوم که گفته می شود تا آخرخط، راه ،خواهد رفت، تیم اصول گرایان انتخابات است.این گروه هم درروز ثبت نام مواضع شان را بیان داشت وگفت که ارزشگرایی واصول گرایی را درافغانستان قایم خواهد کرد این گروه ازنامزدان انتخاباتی، با حضورنیروهای بین المللی بشدت مخالف است ووجود آنها را برای یک روزهم قبول نداشته باشد البته اصول گرایی دینی ومخالفت بانیروهای خارجی موضوعاتی است که دراظهارات شان آمده اما اینکه چه گونه برنامه ها ی انتخاباتی شان را مهندسی می کند این مساله با عرضه شدن برنامه های بصورت تفصیلی روشن می شود وفعلا قضاوت کمی زود باید باشد.

مناظره باچهارگروه

مناظره باچهارگروه

گفتمان انتخاباتی ، پس ازثبت نام درفصل تازه خود با شدت حدت ادامه دارد. هرروز ده ها مطلب درروزنامه ها نوشته می شوند،رسانه های غربی بی تفاوت نیست با ثبت نام کاندیدان روزنامه های معتبرغربی به ریزترین خصوصیات اخلاقی نامزدان نیز مطلب نوشته اند ومی نویسند.فضای مجازی پرازکامنت،نوشته درمورد انتخابات ونامزدان هستند.رسانه های تصویری درافغانستان که جایگاه ویژه ای درجامعه دارد بشترین برنامه های سیاسی شان را اختصاص داده به مسایل انتخابات هرشب وهرروز میزگرد است وگفتگو.مناظره ای قوی درمورد انتخابات درشب گذشته برگزارشد. مناظره باچهارگروه را، تلویزیون آریان برنامه ریزی کرده بود.دراین گفتگو قراربود نامزدان جدی وبا برنامه درگفتمان انتخاباتی شرکت نمایند ،نظرات ودیدگاه های شان را درمورد انتخابات وبرنامه های شان را با مردم درمیان بگذارند ازمیان نامزدان ومعاونان تنها با استاد محقق معاون دکتورعبد الله ارتباط برقرارشد وداکتراشرف غنی احمد زی نیزدراین مناظره وصل گردید.ولی با دیگران نتوانیست ارتباط برقرارنماید.

گروه دومیکه ازآنها پرسیده می شد وتحلیل شان را درمورد انتخابات بیان می کردند چهارنفر به ترتیب دکترمرادیان، دکترعبدالقیوم سجادی، آقای اسپینغر ازفیفا وآقای هوتکی ازکمیسیون مستقل انتخابات بودند.جماعت سوم شرکت کننده ها، مهمانان حاضردرمناظره بودند.درمیان مهمانان ازمن نیزدعوت شد ه بود که گفته های درمورد انتخابات داشته باشیم من بنوبه خود  دردوحوزه تیم سازی وبرنامه ریزی صحبت داشتم وگفتم درانتخابات پیش رو سه گروه ازنامزدان را با برنامه های بسیارمتفاوت: برنامه تکمیل وتداوم گذشته ، برنامه  تغییرواصلاحات وهمینطورارزشگرایی واصول گرایی.خواهیم داشت. ازاینها که بگذریم شرکت کننده گان آزاد نیزدرگفتمان انتخاباتی، نقش گرفتند وآنها هم موفق شدند دیدگاه های شان را درمورد انتخابات وبرنامه نامزدان درمیان بگذارند.دراین مناظره چهارگروه شرکت داشتند حال با این مقدمه به دید گاه هریک ازاین گروها می می دازیم.

گروه اول:

همان گونه که اشاره کردم ازمیان نامزدان ومعاونان، تنها با دوشخصیت ارتباط برقرارگردید یکی استاد محقق معاون داکترعبد الله  ودیگری داکتر اشرف غنی احمد زی.هردو چهره سیاسی شناخته افغانستان درمورد برنامه ها ومزا یای تکت وتیم انتخاباتی شان حرف زدند.استاد محقق گفت: تیم وتکت ما، تیم وحدت ملی است.ازهمه ملیتهای افغانستان واز احزاب شناخته شده وریشه دار این تیم ساخته شده واین تیم نسبت به تیم های حکومتی امتیازات زیادی دارد. ایشان اشاره به این مساله داشت که مردم به تیم حکومتی چندان رغبتی ندارند وبه تیم ما رای می دهند.استاد محقق درمورد برنامه های تیم خود اشاراتی داشت وبه مسایل تغییروضع معیشتی مردم، فقرزدایی، ایجاد مشاغل، زندگی ابرومندانه برای مردم وبازگشت مهاجران ازخارج که برمی گردند وباید حکومت به شرایط زندگی آنها توجه داشته باشد.ایشان دریک بخش ازاظهارات شان به سیاست خارجی پرداخت وگفت: حکومت باید هم با همسایه ها وهم با جامعه جهانی، مناسبات دوستانه ای برقرارنماید وهمه به مردم افغانستان اعتماد نمایند وازافغانستان، هراسی نداشته باشند.

دیدگاه استاد محقق درمورد سیاست خارجی تاکید به ایجاد مناسبات دوستانه با همه کشورهای همسایه وجامعه جهانی بود. ایشان درپاسخ به این سوال که کشورهای درافغانستان ازنامزدانی حمایت می کنند وآیا این یک نوع مداخله درامورا فغانستان شمرده نمی شود.استادمحقق دراین مورد گفت : خوب این درست که کشورها نسبت به هریک ازنامزدان ممکن  است نظری داشته باشند ودوست داشته باشند که فردی مورد علاقه شان درافغانستان پیروزشود ولی این مساله غیرازمداخله درامورافغانستان است هیچ کشوری حق ندارد درامورداخلی ما مداخله ونامزد مورد نظرشان را به پیروزی برساند.دیدگاه  استاد محقق دراین گفتمان انتخاباتی را درمورد برنامه های تیم شان اگرخلاصه وجمع بندی نماییم ایشان دراین مناظره به چهارمساله اساسی:« تیم وحدت ملی، بهبود وتغییروضعیت معیشتی وزندگی مردم، سیاست خارجی وعدم مداخله درامورداخلی افغانستان» را تاکید داشت.

داکتراشرف غنی نیزدراین گفتمان انتخاباتی شرکت ودیدگاه شان را درمورد ساخت تکت وتیم وبرنامه های شان را بصورت کلی بیان داشت وی درابتداء ازنامه جنرال دوستم مبنی برقبول کشتارگذشته ومعذرت خواهی ستایش وآن را نشانه شجاعت وی دانست ازدیگربازی گران درگذشته نیزخواست که چنین کاری را نمایند.اشرف غنی که درمعرض سوالات جدی تری قرارداشت زیرا آقای مرادیان چندین باربه این نکته تاکید داشت که درک تیم سازی اشرف غنی با جنرال دوستم کارسختی است زیرا هردو با دیدگاهای متفاوتی سیاست کرده نظرجنرال درمورد طالبان مشخص ونظرداکتراشرف غنی مبهم است.درگذشته اظهارات علیه هم دیگرداشته اند.داکتراشرف غنی ازتیم سازی خود به این صورت دفاع کرد که واقعیتهای قومی افغانستان را ما باید قبول نماییم ما درافغانستان اقوام گونا گون داریم وهنوزبه مرحله ملت نرسیده ایم. ایشان گفت: ازهمین واقعیتهای قومی ما باید جامعه را به ملت شدن متحول نماییم.

داکتراشرف غنی دیدگاه شان را درمورد برنامه های خود به این صورت تبیین کرد که تداوم وتحول ازعمده ترین برنامه های وی درآینده افغانستان می باشد. البته می دانیم که تداوم وتکمیل دواصطلاحی است که همواره نامزدان جبهه حکومت روی آن تاکید کرده اند.آقای غنی دراین مناظره دیدگاه شان را روی تداوم برنامه های گذشته تکرارکرد.ایشان دریک مورد هم، پیروزی شان را درانتخابات قطعی اعلام داشت وگفت: ما پیروزمی شویم وازفردای پیروزی رقبا را تبدیل به شرکاء خواهیم کرد این مساله ازسوی خیلی ها مورد نقد قرارگرفته است درهمین مناظره آقای غلام حسین ناصری وکیل مردم بهسود سخنان داکترغنی را مورد نقد قرارداد که آقای اشرف غنی ازکجا با این اطمینان درمورد پیروزی شان حرف می زند.اعلام پیروزی درانتخابات درروزثبت نام هم ازسوی ایشان اعلام شد واین اطمینان، سوء تفاهماتی را ایجاد کرده است که نکند نتیجه انتخابات ازسوی ابرقدرتها،ازقبل برای ایشان گرانتی شده باشد.دیشب آقای ناصری به این نظراقای احمد زی به شدت اعتراض داشت.

گروه دوم:

گروه دوم بعنوان کارشناس درمناظره شرکت کرده بودند.داکترمرادیان داکترعبد القیوم سجادی آقای اسپنغرازسازمان فیفا وآقای هوتکی ازکمیسیون مستقل انتخابات.مرادیان درمورد بافت متضاد ومتفاوت تکتها وتیم ها سوالاتی داشت ومشخصا نسبت به برنامه تداوم اعتراض کرد وگفت: این برنامه همان ادامه کارهای مافیای گذشته است وما بعنوان رای دهنده به چنین برنامه ای نمی توانیم رای دهیم ایشان دیدگاه شان را درقالب پرسش ازساخت تکت وتیم اشرف غنی احمد زی با جنرال دوستم نیز،مطرح کرد وگفت: اینها پرسشهای است که باید جواب داده شود آقای مرادیان مساله اصلی را براساس قانون اساسی اصالت حقوق شهروندی اعلام کرد وکارهای که صورت گرفته شده را، یک نوع زدوبند های قومی برای رسیدن به قدرت وچوکی اعلام کرد اقای سجادی هم گفت: اقای اشرف غنی دیدگاه تازه ای ندا شت وتیم خود را براساس منافع ومصالح قومی ساخته است که درانتخابات رای داشته باشد وبرهمین اساس با جنرال دوستم کنارآمده وتیم ساخته است.

آقای اسپنغرهم ازکاستیها واشکالات درمورد برگزاری انتخابات حرف زد ونگران دخالت وسوء استفاده وبی طرفی درانتخابات وعدم شفافیت آن بود.آقای هوتکی نیزدرمورد هزینه های انتخاباتی نامزدان اشاراتی داشت وگفت: این مساله ازسوی کمیسیون مستقل انتخابات به دقت کنترل می شود که منابع مالی نامزدان باید داخلی وتعریف شده باشد وهمه پولهای مرتبط به انتخابات آنها درحساب بانکی ازمنابع روشن واریزشود ایشان گفت: گرچه این کاری سختی است ولی ما سعی خود را داریم که چنین اقدامی را داشته باشیم.گروه دوم که کارشناسان بود ولی بشترنقدهای شان را درقالب پرسش ازنامزدان مطرح کردند وتفاوت نظر زیادی بین سجادی ومرا دیان درمورد هویت های قومی وحقوق شهروندی دیده می شد اولی همه اموررا قومی وتباری بررسی می کرد ودومی براساس قانون اساسی تاکید به حقوق شهروندی داشت.

گروه سوم وچهارم:

درگروه سوم ما ها بودیم ازهمه پرسان می شد که دید گاه مان را درمورد اظهارات نامزدان ریاست جمهوری داشته  باشیم چندین سوال ازآقای ذکی نماینده جنرال دوستم شد واینکه به چه دلایلی با اشرف غنی تیم ساخته اید ؟وچرا ازاتحادانتخاباتی کناررفته اید؟ برنامه های تغییرساختاروغیرمتمرکزازایشان پرسیده شد آقای ذکی به همه این پرسشها پاسخ داد وتاکید داشت که هدف ازایجاد اتحاد انتخاباتی،رسیدن به یک دایره وسیع ترملی بود وکه باید می رفتیم وکارما برهمین اساس بود.چند نفرازشرکت کنند گان پرسشهای را مطرح کردند که چرا تیم ها براساس برنامه ساخته نشده درساخت تیم هویت های قومی با کنارگذاشتن شعارها وبرنامه ها، توجه شده.

من هم دراین گفتمان انتخاباتی دعوت بودم ودرمورد برنامه ها وساخت تیم ها صحبت کردم. بصورت مشخص گفته های من دردوحوزه "تیم سازی وبرنامه ریزی" خلاصه شد.درمورد تیم سازی گفتم: تیم ها بهردلیل با همان صورتی که می بینیم وبا همان دلایلی که مطرح شد، ساخته شده اند دراین مورد بحثی نداریم اما درموربرنامه ها این درست است که هنوزنامزدان محترم بصورت تفصیلی برنامه های شان را اعلام نکرده اند اما ازاظهارات آنها درروزثبت نام بصورت کلی می تواند برنامه های نامزدان را دانیست.بصورعام  درانتخابات پیشرو، سه برنامه متفاوت را ازسوی سه گروه نامزدان خواهیم داشت اینها برنامه است وخیلی متفاوت ازهم دیگرعرضه می شوند.به این مساله نیزتاکید کردم که تعداد زیادی ازنامزدان دروسط راه ودراستگاه ها پیاده می شوند اما سه گروه با سه برنامه متفاوت تا آخرخط می روند.

 گروه اول با برنامه تداوم وتکمیل به راه شان ادامه می دهد ومبارزه می کند یعنی این گروه ازنامزدان همان کاندیدهای حکومتی هستند که گفته اند برنامه شان "تداوم وتکمیل" گذشته است. گروه دوم بسیارمتفاوت ازگروه اول عمل می کند این گروه هرگزبه کارها گذشته حکومت باورندارد آنها روی "تغییرواصلاحات" تاکید دارند وبرنامه شان با داشتن تیم وحدت ملی،تغییرات واصلاحات خواهند بود.نامزد اپوزیسیون حامل ومالک برنامه تغییرات واصلاحات است. وگروه سوم که احتمالا تا آخرخط خواهد رفت برنامه شان ارزشگرایی واصول گرایی است آنها درروزثبت نام به این مساله اشاره داشت این گروه برنامه های شان را براساس بنیادگرایی می سازد وهیچ تعارفی هم ندارد.نتیجه اینکه درانتخابات 93 سه گروه نامزد با برنامه های متفاوت را خواهیم داشت.

اظهارات غیرمنتظره سه مقام

اظهارات غیرمنتظره سه مقام

در روز گذشته، سه مقام برجسته سیاست آقایان رییس جمهورکرزی،عطاء محمد نور وجنرال دوستم، سخنان غیرمنتظره وحیرت انگیزی را با رسانه ها، درمیان گذاشتند رییس جمهورازبرگزاری انتخابات وعدم مداخله خارجی ومقامات حکومتی وازموافقت نامه امنیتی وتدویرلویه جرگه سخن گفت.استاد عطا ازچک سفید ووعده معاونت برای نامزدان متعدد ارگ پرده برداشت وجنرال صاحب با قبول کشتارهای گذشته ازمردم عذرخواهی کرد.

1 – اظهارات رییس جمهورکرزی درمورد انتخابات،موافقت نامه امنیتی ولویه جرگه:

رییس جمهورکرزی سخنان شان را درسه حوزه ارایه کرد اول اینکه ایشان گفت انتخابات برگزارمی شود وبه هیچ کشورخارجی وعوامل داخلی اجازه نمی دهد که درامر انتخابات مداخله نمایند وی تاکید کرد نه خود ونه معاونان ونه حکومت هرگزنمی توانند درامرانتخابات مداخله وامکانات حکومتی ودولتی را دراختیاراستفاده نامزدان قراردهند ایشان تاکید کرد، گرچه درروزثبت دیده شد که عده ای ازنامزدان ازموترهای حکومتی ودولتی استفاده کرده اند ولی بازهم اشاره داشت که این کارخوب نبود ولی خوب اینجا افغانستان است وزیاد سخت گیری هم نمی شود داشت.اینها مضمون سخنان رییس جمهورکرزی درمورد انتخابات بود.نکته مثبت وبرجسته این است که علیرغم گفته های درمورد ایشان که میلی به برگذاری انتخابات ندارد ومساله لویه جرگه را قراراست تا یک ماه دیگربرگذارنماید، را مخالفان حکومت ،اقدامی برای ابطال انتخابات تلقی کرده بودند اما رویدادهای که درطی روزهای آخرانجام شد وبیست هشت نفر درکمیسیون مستقل انتخابات رفتند وثبت نام کردند، اظهارات رییس جمهورووقایع چند روزگذشته نشان می دهد که انتخابات برگذارمی شود. همان گونه که رییس جمهور اشاره کرد، برخی ازنامزدان ازانکانات دولتی درثبت نام استفاده کرده اند وبا موترهای دولتی ،اعضا وهوداران شان را در روزثبت نام به کمیسیون مستقل انتخابات منتقل کرده ا ند.

بخش دوم سخنان رییس جمهور کرزی، انتقادات شدید ازناتو وازآمریکا درافغانستان بود ایشان به این نکته اشاره کرد که ناتو درافغانستان آمد وباعث تلفات ورنج مردم افغانستان شد وهیچ کاری را به پیش نبرده است وی با صراحت اعلام داشت که آمریکا چه کرد ناتوچه کرد درافغانستان آمدند قربانیان وتلفات زیادی را متحمل شد ومیلیارد ها دالرخرج کردند اما نتیجه این همه قربانی وتلفات ومصارف جز، دربدری مردم افغانستان چیزی نبوده است.رییس جمهوردرگذشته هم گفته بود که آمریکا هیچ کاری درمقابله با تروریزم نکرد ومرد م  افغانستان ازحضورآنها خوش نیست.البته اظهارات رییس جمهور درگذشته مورد استقبال قرار نگرفت زیرا تحلیلگران کشور،بجای اینکه خارجیها وآمریکاییهارا درامرمبارزه با تروریزم ملامت کنند ،بشتر خود آقای کرزی را نقد کردند.نقد آنها بریک اصل استوارهستند که رییس جمهوراصولا اراده برای جنگ ومقابله با طالبان را نداشت وبا اقدامات خود ،روحیه تقابل را با تروریزم را متزلزل ساخت.منتقدان، همیشه سخنان رییس جمهور کرزی را به رخ وی کشیده که طالبان را برادر ناراضی خود دانسته وروحیه مقابله با دشمن مردم افغانستان را ازبین برده است. درمورد ناتو هم آنها حرفهای رییس جمهورکرزی را قبول ندارند ومی گویند: این کم لطفی ویا مسایل سیاسی است که رییس با تمام عملیات شبانه وروزانه علیه شورشیان مخالفت کرد وصدها زندانی خطرناک طالبان اززندان را آزاد کرد وآنها درصفوف طالبان پیوسته وجنگهای مکرری با مردم وپولیس افغانستان داشته اند بنابراین انتقادات رییس جمهورازمتحدانش درجنگ با تروریزم خیلی موجه نمی تواند باشد.

حوزه سوم ازسخنان رییس جمهورکرزی برمی گشت به موافقتنامه امنیتی وبرگذاری لویه جرگه ایشان دراین خصوص تاکید به خواسته ها وشروط همیشه گی شان داشت وگفت که خواسته های ما باید درموافقت نامه امنیتی گنجانده شود درآن صور امضای این سند به نفع مردم افغانستان است.مطالبان رییس جمهورصورت ظاهری وعلنی آن این است که آمریکا درمورد تجاوزکشورخارجی به افغانستان باید درکنار افغانستان استاده شود و با کشورمتجاوز وارد جنگ شود این حرفی است که بارها شنیده شده تحلیل گران می گویند منظوررییس ازاین حرف این است که پاکستان اگرحمله به افغانستان نماید ویا اینکه تروریستها ازخاک پاکستان وارد افغانستان شوند که می شوند، دراین صورت باید آمریکا تروریستها را درخاک پاکستان ویا آنسوی دیورند،مورد حمله قراردهد ولی بازمتاسفانه شنیده شد که رییس جمهو چهارماه پیش حملات هواپیماهای آمریکا را درخاک پاکستان را بشدت محکوم کرد دراین حمله چندین تن ازتروریستهای عضوشبکه حقانی کشته شدند.

این تناقضات گفتاری، قابل حل وقبول نیست رییس جمهور نمی تواند با این سیاستها فضای مناسبت حمایت وپشتیبانی را برای خود جلب نماید. شبکه های اجتماعی وفضای مجازی،به اندازه انتقاد ازرییس جمهوراست که رییس بهتراست اصلا فیسبوک وتویتررا نبیند که شاید نمی بیند.مارشال فهیم یک وقت بما می گفت: من اصلا تلویزیونها را نمی بینم ازبس که این رسانه ها انتقاد دارد.موافقت نامه با شروط که رییس جمهورمطرح کرده امضا می شود ایشان گفته است که یکی شروط افغانستان ودیگری حمایت مردم ازاین سند مهم است.رییس جمهوردرسخنرانی خود اعلام داشت که برا ی تایید این سند ،لویه جرگه را دایرمی کند این مرجع باید درمورد سند امنیتی بحث نماید وآن را رد ویا تایید کند.گره زدن موافقت نامه امنیتی به لویه جرگه، یکی ازجدی ترین کارهای رییس جمهوردرماه های آیند است.سخنان رییس جمهوردراین سه حوزه گفتمانی خلاصه می شد درضمن صحبتها، ایشان ازمشارکت رییس دفترسیاسی حکمتیارکه درانتخابات شرکت کرده نام گرفت وموضوعاتی دیگری ازاین قبیل را با رسانه ها مطرح کرد.

اظهارات غیرمنتظره عطاء محمد نوروا لی بلخ:

مقام بلند پایه حکومتی که سخنان حیرت انگیزی را بیان داشت ، جناب آقای عطا محمد نوربود.استاد عطا سیاست مدار زیرک پول دار وفعال درمورد انتخابات، چند مساله جنجال برانگیزی را باید مطرح کرده باشد.البته بگفته بی بی سی سیاست مداران اگررازهای پشت پرده را به میان بکشد خیلی عالی است. تحلیل بی بی سی اشاره به نامه ای خصوصی که ازسوی استاد محقق به نشرسپرده شده بود،مرتبط می شد. عطا محمد نوردرمورد انتخابات گفته است که پیش از ثبت نام، گفتگوهای زیادی با رییس جمهورکرزی داشتم ایشان در همه مذاکرات با ما به نکات مهمی اشاره می کرد درمورد هزینه انتخابات ایشان چک سفید بما می داد وهراندازه پولی که لازم بود ومی خواستیم برای ما می داد پنجاه ملیون،صد میلیون وچند صد میلیون دالر را ما می توانستیم درچک سفید بنویسیم.گذشته ازچک سفید که آقای نوربه آن اشاره داشت مساله نامزدان بود.آقای نورمی گوید رییس جمهورنامزد واحدی را برای ما نام نمی گرفت چندین کاندید را مطرح می کرد ابتدا درمورد استاد سیاف، حرف می زد وگاهی هم اززلمی رسول صحبت داشت وزمانی هم نام اشرف غنی را می گرفت.

استاد عطا که ازحامیان جدی تیم وتکت عبد الله است ودرواقع " تیم اصلاحات" عبد الله را تقویه وتغذیه می کند ومی دانیم برای پیشبرد تیم اصلاحات داکترعبد الله ازهیچ نوع فداکاری دریغ نکرده است.دراظهارا ت وی واضح شده که چک سفید رییس جمهور کرزی را قبول نکرده وازتیم های تمدید وتداوم اشرف غنی ، قیوم وزلمی رسول حمایت نکرده است.ایشان با خبرنگاران روشن ساخت که ازما دعوت شد که درتکت یکی ازاین نامزدان برویم ولی ما این کاروخواست رییس جمهوررا قبول نکردیم.سخنان استاد عطا به نظرخیلی حیرت انگیزوافشا گرانه ازماجراهای پشت پرده باید باشد.آنچه را که والی بلخ درمورد چک سفید ده ها وصد ها میلیون دالری ازسوی رییس جمهورکرزی، خبری ورسانه ای ساخت ویا مقام معاونت ریاست جمهوری که به ایشان وعده داده شد وپذیرفته نشد،رویدادهای جدی وگیچ کننده پشت پرده انتخابات باید باشد.خوب این گونه اظها نظرها وموضع گیریها، دلایلی خاصی خود را می تواند داشته باشد که درزمان وموقعش تحلیلگران به آن می پردازند اما نفس چنین وقایعی خیلی جالب است که دراظهارات آقای عطا ازتیم اصلاحات آقای دکتورعبدالله را شنیدیم.

اظهارات جنرا ل عبد الرشید دوستم رهبر جنبش ملی اسلامی افغانستان درمورد قبول کشتارومعذرت خواهی ازمردم:

دیروزدرسایت منسوب به جنرال دوستم پیام کتبی به نشرسپرده شد که موج بزرگی ازانتقادات واستقبال را با خود به همراه داشت.دیشب من حوالی ساعت یک بعد ازنصف شب درچند پاراگراف مختصربا عنوان "سه نظر ازسه مقام" یاد داشت فیسبوکی گذاشتم صبح صحفه را بازکردم ، ده ها کامنت وابرازنظردرمورد گفته های جنرال دوستم،عطا محمدنور ورییس جمهورکرزی را داشتم . می دانید بالاترین اظهار نظرها درمورد پیام جنرال صاحب دوستم بود.سخنان ایشان درمورد قبول کشتارهای گذشته واینکه ازمردم افغانستان معذرت خواسته،چه باز تابهای گسترده ای داشته است.امروزتمامی مطبوعات غرب که درمورد افغانستان مطلب می نویسد ،اشارات گسترده ای به اظهارات جنرال دوستم وطلب بخشش وعذرخواهی را مطرح کرده بود حال کم نبود کسانیکه با این قضیه به صورت منفی برخورد کرده بودند. البته اظهارنظرهای مثبت منبی برشجاعت وقبول مسولیت هم زیاد داشتیم ولی موج انتقادات به پیام ایشان خیلی شدید تردیده می شد.

خوب این عادت ورویه دردنیا هست که سیاست مداران وجنرالان ازگذشته های خود، نادم وازمردم خود معذرت می خواهند، یک سنت حسنه دردنیای سیاست تعبیرشده است ولی درافغانستان هر کسی به یک نحوی درقضای خونباردخالت داشته وهرکس خودرا ذی حق درکارهایش می داند وازموضع مظلوم واکنش نشان داده، فکرنمی کنم کسی دیگری پیدا شود که گذشته هارا قبول نماید ازمردم ازبابت آن عذرخواهی کند.امروزصبح با تعداد روبروشدیم همین حرف را می زدند ومی گفتند برما ظلم می شد وبرما تجاوزوحمله صورت می گرفت جنرال هم گرچه درمتن پیامش به این مساله اشاره کرده که درحق شان ظلم شده ومورد تجاوز وبی رحمی قرارگرفته واین بی رحمیها قربانیان زیادی ازهمه مردم گرفته است، ولی توجه مفسران به  این مسایل نبود همه تمرکزکردند که جنرال ازگذشته خود معذرت خواسته است شکی  نیست که خواسته است، بازهم این معذرت خواهی باید دلایلی داشته باشد که چرا دراین مقطع زمانی وآن هم، با گذشت چهل هشت ساعت پس ازثبت نام انتخابات درتیم "تداوم وتکمیل" اشرف غنی احمد زی نامزد ریاست جمهوری سال 93.مطرح شده است .سه نظرازسه مقام واقعا حیرت انگیزوموج آفرین شد.

گفتمانهای حوزه انتخاباتی

گفتمانهای حوزه انتخاباتی

سونامی ثبت نام ،پایان یافت. دیروز درکمیسیون مستقل انتخابات زلزله بود،واقعا روزی استثنایی وتاریخی درتاریخ انتخابات افغانستان.زمان ثبت نام بیست روزاعلام شده بود دراین مدت کسی مراجعه جدی نداشت ولی درروزآخر ازمیعاد، چه غوغای راه انداخته شد.گفته شده بیش ازبیست نفربرای انتخابات ریاست جمهوری 93،  ثبت نام کرده اند حال این مرحله پایان یافت. با این ترتیب می شود سه حوزه گفتمان انتخاباتی را داشته باشیم. یکی ثبت نام نامزدان دیگری رویداد های پس ازثبت نام واعلام برنامه های نامزدان ونحوه کمپین وجلب افکارعمومی این حوزه دشواری اش کم تراز گفتمان اول که ساخت تکت وتیم باشد، نیست. بلکه شاید بمراتب سخت ترودشوارترهم باشد.

دراین سالها، پدیده خطرناک دیگری اضافه شده وآن شبکه های اجتماعی فیسبوک توویتر است .این شبکه ها، علیرغم خوبیهای بی پایانش،عوارض منفی وبدیهای زیادی هم دارد وآن وارد شدن افراد بی مسئولیت دراین شبکه های اجتماعی است.من خودم که صفحه فیسبوکی فعالی دارم وتقریبا یک فیسبوکی حرفه ای هم شده ام بوضوح خوبیهای بی نظیروبدیهای کم نظیرآن را تجربه می کنم.مردم حالا وخصوصا نسل جوان وبا سواد ، تمامی خبرهای شان را ازفیسبوک می گیرد.تویتردرافغانستان قدرت کم تری دارد همه خبرها واظهارنظرها درفیسبوک است.درهمین سونامی ثبت نام انتخابات هرچه دیدیم وشنیدیم درفیسبوک بود ودرفصل دوم ازانتخابات که حوزه مبارزات انتخاباتی با اعلام رسمی کمیسیون انتخابات شروع می شود،هرچه بشنویم وببینیم ازهمین شبکه اجتماعی فیسبوک است.لذا مدیریت فیسبوک هم کاری بسیارسختی شده است.

افراد خیلی راحت هرچه دارند، نسبت های ناروا به فرد مورد نظرش را، روا می دارند وبه این صورت تحریکات برای هواداران وی ایجاد می کنند این کنشها وواکنشها،خود پدیده ای بدیعی است که درانتخابات امسال وارد شده است.درانتخابات گذشته کسی ازفیسبوک چیزی نمی دانیست درافغانستان نمی دانم این شبکه بود ویا نبود ولی هیچ کسی ازآن خبری نداشت ولی حالا محشرکبرای شده بی جهت نیست برای اولین بارعلی امیری ازآن بعنوان محشرافکاریاد کرده است.

درحوزه دوم گفتمان انتخاباتی، ما با برنامه های نامزدان سروکارداریم این درست که مردم بشترتحت تاثیر،چهره ها قرارمی گیرد ولی ازسوی دیگرنباید فراموش کرد برای مردم برنامه های نامزدان خیلی مهم است.ازهم اکنون بدون اینکه نامزدان برنامه های شان را اعلام کرده باشند،خوشیها ونگرانیهای زیادی درجامعه خلق شده است.این خوشیها وتشویشها تنها با ملاحظه چهره های است که رفتند وثبت نام کردند وتا هنوزچیزی برای مردم نگفته اند مردم تنها با اطلاعاتی که ازسابقه آنها دارند پیش ازپیش به قضاوت نشسته اند وهرروزوهرساعت وهردقیقه کامنت می گذارند قضاوت می کنند.گفتمان پس ازثبت نام،همان گفتمان برنامه وخط مشی باید باشد با این مقدمه هرسه حوزه گفتمانی را درمورد انتخابات مورد بحث قرارمی دهیم.

سه حوزه گفتمان انتخابات:

حوزه اول گفتمانی،همین ثبت نام است که درچند محورمی تواند مورد بحث قراربگیرد یکی نامزدان که چه کاراکترهای دارند وبرای چه درانتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده اند برنامه مرنامه دارند ویا نه ویا همین طورعشقی والکی وبرای اهداف حقیروکوچکی وارد انتخابات شده اند.شک نداشته باشیم علیرغم شروط وقیود،تعدد سنگینی برای ثبت نام داشته ایم. ده ها کاندید ، هرکدام صد هزارکارت پیدا کرده وگفته شده که ازهمان کارتهای که مایه نگرانی شدید شده،خریداری کرده وخیلی راحت رفته درکمیسیون، ثبت نام کرده اند.دیشب دریک گفتگوی تلویزیونی همین مساله بحث شد.وکیل پارلمان با قاطعیت می گفت: که کارتهای ارایه شده، اغلبا خریداری شده وتقلبی است البته به این معنا که نامزدی برای تهیه ان دربیست ولایت نرفته وازهواداران واعضای خود هم نخواسته که درخانه های مردم را تک تک کنند وبا دق الباب خانه ها کارتها را گرفته باشند وی می گفت: نه هرگزچنین کاری صورت نگرفته کارتها بطریق دیگری دربرابرپول جمع آوری شده وبه کمیسیون مستقل ا نتخابات عرضه شده است.

 کارتهای بی رویه وتقلبی یکی ازپردرد سرترین چالشهای انتخاباتی درتمام مراحل انتخابات خواهد بود ما بارها گفته ایم که یکی ازمنابع جعل وتقلب ورسوایی انتخاباتی، همین کارتها است ولی حکومت گوشش به آن به دهکارنشد وحالا بصورت گسترده ازهمان کارتها درهمه مراحل استفاده می شود.کارت عمد تا دردیتابیس کمیسیون باید ثبت شده باشد زیرا همین کارتها را کمیسیون درگذشته صادرکرده است وحالا قطعا شما ره ها را دارد.کارتهای خریداری شده عمدتا ازسوی کمیسیون تایید می شود چون شما ره های آن ثبت شده ا ست. دراین جهت حرفی نیست ولی اینکه نامزد تنها با داشتن پول صد هزارکارت جمع کرده باشد وآن را به کمیسیون بعنوان کارت هوادار وطرفدارش ارایه کرده باشد،این فساد وتقلب وسوء استفاده ازکارت بنام مردم است درگذشته هم همین طورشد نامزدی ده هزارکارت را به کمیسیون برد ولی درموقع شمارش آرا تنها دوهزاررای داشت وقتی خبرنگاران ازش پرسیدن که هشت هزارش کجا شد وی خیلی راحت وبا خونسردی تمام گفت: دیگران برد.

گذشته ازاین مساله درحوزه اول گفتمان انتخاباتی،شخصیتهای که درسونامی ثبت نام دیروزشرکت کردند،نیزحرف حدیثهای زیادی را با خود دارند با مشاهده تعداد نامزدان هرکسی می داند که آنها برای مقاصدی دیگری غیرازپیروزی درانتخابات آمده اند.اولین ریزشها ومفقودالاثرها را ازفردای اعلام رسمی مبارزات انتخاباتی خواهیم دید آنها دراولین استگاه پیاده می شوند وهرگززحمت راه رفتن حتی تا استگاه بعدی را بخود نمی دهند شاید خیلی کم توقع هم باشند با اندک پولی ومتاعی ویا وعده موهوم چوکی، ازنامزدی خود صرف نظرنمایند.تعداد هم شاید برای چانه زنی زیاد تری تا دقایق شصت وهفتاد را بازی نمایند ولی بازهم با همان دلایل صحنه را ترک خواهند کرد.

 وجماعتی ازنامزدان تا دقیقه نود راه می روند وبازهم باهمان انگیزه های شخصی وغیرمردم، تارک صحنه خواهند شد.تنها گروهی انگشت شماری می مانند که با پشتوانه ومهندسی حکومت واحزاب سیاسی واپوزیسیو،به مبارزات شان ادامه می دهند.نامزدان اپوزیسیون، شناخته شده وخیلی محدود است اما نامزد اصلی تیم حکومت هرگزشناخته شده نیست ولی دردقیقه نود ویا دقایق اضافی،قربانی نامزدان اصلی تیم حکومت روشن خواهد شد.

حوزه دوم وسوم گفتمانی:

حوزه اول گفتمانی همان گونه که اشاره کردم یکی کارتها برای ثبت نام ودیگری شخصیتها واهداف نامزدان وغرض ازثبت نام شان درانتخابات 93 بودند که گفتم تعداد زیادی به این سفرادامه نمی دهند به همین دلیل لزومی ندارد که ما ازآنها خواهان طرح وبرنامه باشیم نه آنها اصلا برای مبارزات انتخاباتی ساخته نشده وبرنامه ندارند فقط دنبال متاعی است که بدست بیاورند وبروند اما دوگروهی حکومت واپوزیسیون، تا آخرین لحظه ها پیکارمی کنند ازهمه امکانات شان برای بسیج مردم استفاده خواهند کرد.مردم حق دارند ازاین دوطیف انتخاباتی درحوزه گفتمان دوم که عرضه برنامه وکمپین است،خواستار برنامه شوند.سه برنامه ظاهرا باید ارایه شود یکی برنامه حکومتی که همان " تکمیل" است برنامه تکمیلی به این معنی که آنها می خواهند هرآنچه درطی ده سال گذشته حکومت رییس جمهورکرزی درتمام حوزه ها انجام داده،درست همان را مدیریت نماید.

وبدون چون وچرا همان مدیریت اقتصادی، همان مدیریت امنیتی وسیاست خارجی وحکومت داری را دنبال نمایند بعنوان مثال آقای دکترزلمی رسول چه حرفی برای گفتن جزتعقیب همان برنامه های گذشته می تواند داشته باشد وی ماموریت دارد درصورت پیروزی، همان کارهای گذشته را تکمیل نماید اگرتغییرات دربرنامه های تکمیل، داشته باشد ،خیلی نا ملموس خواهد بود.جالب است که گفته شده جناب اشرف غنی احمد زی هم گفته که پیروزانتخابات است وکارش تمدید وتکمیل برنامه حکومت می باشد اگراین حرف درست باشد ایشان باید جزوه "نظام عادل" را کنارگذاشته باشد.درگذشته آقای اشرف غنی احمد زی جزوه نظام عادل را نوشت واین جزوه علیرغم مغلق بودنش خوب یک برنامه برای نامزد رییس جمهورمی توانیست باشد.

 حال ایشان اگرکاروماموریت خود را درصورت پیروزی، تداوم حکومت داری گذشته بداند دراین صورت نباید شاهد تغییرات عمده حکومت داری، درپیروزی احمدزی  باشیم.حکومت داری ایشان با حکومت داری داکترزلمی رسول، قیوم کرزی وحامد کرزی ازیک مدل مدیریتی وحکومت داری،تبعیت می کند.البته گفته باشم که اشرف غنی احمد زی دانشمند بزرگی است ولی دریک حکومت داری بد اولین قربانیانش همان علم دانش است مگرانجنیرحصاری وزیرپیشین شهرسازی بزرگترین مهندس درسطح جهان اعلام نشد که شد ولی کی ازدانش مهندسی وی درآبادی افغاستان استفاده کرد هیچ کس وهمه می دانیم بصورت مظلومانه ای وزارتش را ترک، تنها ازوی کتاب خاطراتی باقی مانده است . باید توجه داشته باشیم که اینجا افغانستان است.

درحوزه گفتمان دوم یگانه تیمی که خیلی متفاوت باید عمل نماید وآن تیم داکترعبدالله باید باشد ایشان درگذشته برنامه تفصیلی " تغییرامید " را نوشت ودرحال حاضردو برنامه اصول همکاری وبرنامه ملی شورای همکاری احزاب را دارد وبا توجه به تحولات جدید کارهای تازه ونو برنامه سازی را برای حکومت داری خوب درتمام عرصه می خواهد، ارایه نماید. ازایشان نقل قول شده که بصورت جدی برنامه ملی خود را ازتجربیات گذشته وحال برای آینده افغانستان، تدوین وارایه خواهد کرد حال می بینیم که برنامه ای ایشان چه خواهد بود.گروه سومی که درحوزه گفتمان دوم باید برنامه داشته باشد،تیم استاد سیاف است ایشان گرچه اظهارات صریحی نکرده ولی تاکیدات زیادی روی ارزشهای گذشته مجاهدان درظاهروباطن باید داشته باشد برنامه های استاد هم خیلی متفاوت با دیگران عرضه خواهد شد.

اگرگفته های اسماعیل خان را درنظربگیریم ،درصورت پیروزی استاد سیاف، شاهد تحولات جدی درتطبیق برنامه های ایشان باید باشیم آنها فکرنمی کنم با مظاهرده ساله حکومت رییس جمهورکرزی کناربیایند ضدیت وحساسیت زیادی روی رسانه ها ودولت های اروپایی دارند با حضورنیروهای بین المللی درافغانستان مخالف باید باشند و... با ختم سونامی ثبت نام،درحوزه های گفتمان انتخاباتی با این برنامه ها سروکار داریم.