رای مهم است و یا شمارش رای

رای مهم است و یا شمارش رای

انتخابات 93 را در مرحله اول ناکام ساخت و حالا نامزدان پیشتاز الزاما و ازباب ناگزیری باید به دور دوم رهسپارشوند. گمانه زنیهای را امروز رسانه های غربی طرح می کرد که گویا اصل تفاهم درکنار انتخابات  ضروری هست. البته که واقعیت جامعه افغانستان چنین هست انتخابات 93 با گرفتاریهای سختی روبرو شده است. اگر انتخابات در مرحله اول به پایان می رسید، خیال همه راحت می بود که نشد فعلا وارد فاز و فضای دور دوم شده ایم. ورود به دور دوم، مستلزم گرفتن درسهای اساسی ازدور اول هست این درسها باید گرفته شود ما باید بدانیم که عوامل تاثیرگزار در انتخابات دور اول چه بود؟ و حالا چه گونه باید از خوبیها و ابعاد مثبت آن استفاده صورت بگیرد. این خطر جدی است که اگر درسهای لازم گرفته نشود، امکان دارد بجای ثبات به بحران های سیاسی خواسته و ناخواسته کشانده شویم افغانستان از بابت انتقال قدرت، کارنامه خوبی ندارد. اکثرکشورهای عقب مانده چنین روز گارهای را در امر انتقال قدرت خود داشته و دارد.

 بهار عربی با چنین شرایط سختی گرفتارشد. درمصر و درلیبی چه می گذرد و سوریه با چه مصیبتهای گرفتارشده است.  انتخابات درست  است که صورت گرفت ولی دیدیم که حتا رئسایی منتخب گرفتار گردید درحال حاضر درلیبی هیچ چیز در امان نیست گروهای مسلح به هرجای که بخواهد حمله ور می شوند. در لیبی انتخابات صورت گرفت پارلمان کشور با انتخابات مردمی روی کار آمده ولی می بینیم که چه وضعیتی جریان دارد. درمصر حکومت آقای محمد مرسی یک ساله نشد و توسط ارتش این کشور همه رهبران سیاسی اخوان المسلمین گرفتار و درلیست اعدام قرار گرفتند.

امروز یک تحیلیلگر غربی نوشته بود که افغانستان درتاریخ معاصر خود ازسال 1352 تا حالا شاهد جابجای قدرت به صورت غیرمسالمت آمیز بوده است. تنها دو سه نمونه را نشان داده است که انتقال قدرت به صورت مسالمت آمیزی در افغانستان صورت گرفته است. رهسپار به دور دوم انتخابات، همان گونه که اشاره گردید ازباب ناگزیری بود و این مساله تاحدی زیادی ازسوی کمیسیونها به دلیل ضعف مدیریت، تحمیل گردید دراین نوشته به چندین مولفه تاثیرگزار دردور اول انتخابات اشاره می کنم و سپس این نتیجه گیری را باید کرد که در دور دوم چه باید کرد تا اشتباهات دور اول به حد اقل تقلیل یافته باشد. چند عامل و فاعل موثر در انتخابات را داشتیم و لی هریک از این عوامل به گونه مساوی نقش نداشت نقش ها و عوامل متفاوت بود و طبعا نقش شان هم متفاوت بررسی می شود. به نظر چهار عامل و فاعل تاثیرگزار را داشتیم که حالا به هرکدام ازآنها اشاره خواهیم داشت

الف – مردم

نقش مردم در انتخابات 93 شور انگیز، تاریخی وحیرت انگیز بود. حضور و مشارکت به حدی گسترده نشان داده شد که دنیا و تحلیلگران را به حیرت انداخت و درپایان رای دهی شانزدهم حمل همه رهبران دنیا با ادبیات ستایش انگیزی از انتخابات 93 یاد کردند. حماسه مشارکت از لحظه اهمیت به سزای پیدا می کند که دو عامل تهدید تروریزم، و بدی هوا، با انتخابات 93 قرین شد. اما مردم افغانستان زنان و مردان در سراسر افغانستان باهر دو عامل تهدید و سردی هوا به مقابله برخواست و اراده خود را هم به تروریزم و هم به شرایط اقلیمی تحمیل کرد و با شور هیجان و با عشق وصف ناپذیری به پای صندوقهای رفتند ورای شان را استعمال کردند.  نقش و نمره مشارکت شان بسیار بالا و عالی است. مردم هیچ کوتاهی نداشتند. مردم می دانستند که تروریزم درانتخابات گذشته انگشت شان را بریده بود. مردم می دانستند که بوکوحرامهای افغانستان، هیچ رحمی با مشارکت کنندگان ندارند و مردم را می کشند ولی مردم علیرغم این آگاهی و تهدید، به تروریزم و بوکوحرامهای افغانستان نه، گفتند و انگشت شان را با رنگ افتخار، رنگ و برگه شان را به داخل صندوق انداختند. رنگ انتخابات رنگ افتخار بود و مردم به این رنگ انگشت شان را رنگین کردند و تروریزم را به حقارت و ذلت کشاند.

ب – تیم ها

یازده نامزد، ازسوی کمیسیون واجد شرایط دانسته شد و سوار برقطار انتخابات گردید اما در وسط راه چند تای از قطار پایین شد و هشت نامزد تا آخر به سفرشان ادامه دادند. تیم ها درساخت تکت موفق بودند. هرنامزدی سعی کرد که بهترین تیم را بسازد که سیمای ملی داشته باشد. دراین میان تنها داکتراشرف غنی تیم شان ناقص دیده می شد ولی سایرنامزدان این نقیصه را برداشت و تیم شان را رنگ ملی داد. دراین میان تیم اصلاحات و همگرایی تیمی موفقی را با شاخصه های ملی سیاسی حزبی ساخت. تیم اصلاحات هم احزاب ریشه دار تاریخی را با خود داشت و هم ملاحظات قومی و ملیتی را به خوبی رعایت کرد. سه حزب سیاسی جمعیت اسلامی حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، حزب اسلامی راجسترشده و قانونی به شمول ایتلاف ملی که شامل چندین حزب سیاسی می شود را در ساخت تیم مد نظر قرار داد.

 حال که دور دوم انتخابات آغاز شده است این تیم ترکیب بسیار عالی از وحدت ملی را با خود گرفته است. دو نامزد پیشتاز داکترزلمی رسول و گل آغا شیرزوی رسما همکاری شان را با تیم اصلاحات اعلام داشتند. داکتر عبدالله گفت که حالا ما همه یک تیم شده ایم. تیم استاد سیاف و تیم قطب الدین هلال نیز حمایت شان را از تیم اصلاحات و همگرایی اعلام کرده اند حزب انسجام ملی هم با تیم اصلاحات آمده است مجموعه این رویدادها نشان می دهد که تیم ها بخصوص تیم اصلاحات و همگرایی سعی کرده که سیمای ملی و حدت را به تیم شان بدهد. حالا تیم اصلاحات عالی ترین صورت وحدت ملی را به نمایش گذاشته است. خوب این طبیعی است تیم ها باید در ساخت تکت اصل وحدت و مشارکت ملی را درنظر بگیرد همان گونه که اشاره کردم تیم داکترغنی این موفقیت را نداشته است.

ج – نیروهای امنیتی و حکومت

حوزه حکومت و نیروهای امنیتی نقش بارزی در انتخابات داشت نیروهای امنیتی نقش اساسی را در انتخابات داشتند اگر چنانچه ما در انتخابات نیروی امنیتی ضعیفی می داشتیم بدون شک نمی توانستیم انتخابات شانزدهم حمل را برگزار نماییم. اصلا انتخابات موفق مدیون نیروهای امنیتی موفق می باشد. مردم به نیروهای امنیتی اعتماد و با حضور آنها با کمال اطمینان و با خیال راحت به پای صندوق رای رفتند و رای شان را درسایه امنیت به صندوقهای ریختند. نیروهای امنیتی روزهای تاریخی را به خوبی پاس داشته ولی کار آنها در مورد امنیت انتخابات 93 یک کار استثنایی بود. مردم درحال حاضر از همه بشتر به نیروهای امنیتی اعتماد و اطمینان دارند و به حرف شان باور دارند زیرا که آنها در عمل نشان داد که قادر به عملی کردن برنامه های امنیتی شان درسراسرافغانستان می باشند این مساله، اعتبار و حیثیت بلندی برای نیروهای امنیتی ایجاد کرده است. مردم از هرکسی شکایت داشته باشد اما ازرفتار نیروهای امنیتی درروز برگزاری انتخابات راضی و خرسند هستند و این ارزشی اندکی نیست که مردم به آنها اعتماد کرده باشند اعتماد مردم یک موهبت الهی است که در انتخابات 93 نصیب اردو و پولیس افغانستان شد. من این موفقیت را به نیروهای امنیتی افغانستان تبریک می گویم آنها همان گونه که اعلام داشته اند امنیت مردم را در مرحله دوم نیز خواهند گرفت. مردم با اطمینان خاطر در دور دوم هم در انتخابات شرکت می کنند زیرا نیروهای امنیتی برای شان اطمینان داده اند.

اما ماموران حکومتی در انتخابات چه کردند؟ پیش از شروع انتخابات بشترین نگرانی از مداخله ماموران حکومتی در انتخابات 93 بود ولی دیده شده که مامورین دولتی تاحد زیادی اصل بی طرفی را رعایت کردند و دخالتی که مایه نگرانی مردم شده باشد را ازسوی ماموران دولتی نداشتیم البته ماموران حکومتی درحدی نیروهای امنیتی بی طرف نماندند و درمواردی شکایت از آنها صورت گرفته است ولی این شکایتها در حدی ترسناک نیست به این ترتیب باید گفت که مامورین حکومتی در انتخابات 93 خوب عمل کردند که باید از آنها سپاس گذار شد مردم، تیم های انتخاباتی امیدوار هستند که مامورین حکومتی و مقامات دولتی کماکان بی طرفی شان را حفظ نمایند و در دور دوم انتخابات هیچ مداخله ای نداشته باشند.

د – کمیسیونها

اما کمیسیونهای انتخاباتی در این مرحله در مقابل اراده و عظمت شانزدهم حمل کم آوردند دو کمیسیون مرتکب کارهای خلافی زیادی شده اند. کمیسیون سمع شکایات نقش اصلی درانتخابات را ندارد در چهارچوب وظایف قانونی خود به درستی عمل نکرد تنها کاریکه انجام داد این بود که تمامی کارهای کمیسیون مستقل انتخابات را تایید و صحه گذاشتن این کار واقعا درشان یک کمیسیون که قوانین مجزای و تعریف شده دارد را نبود آنها نباید تحت تاثیر مقامات کمیسیون مستقل انتخابات می رفت که رفت ازهمان لحظه ای که 525 محل رای دهی را باطل کرد معلوم شد که این کمیسیون هرگز قادر نیست که جدای از کمیسیون مستقل انتخابات عمل نماید هرکاریکه انها کردند کمیسیون سمع شکایات آن را تایید کرد. عمده ترین اشکالات و اعتراضات همان 1433 فورمه تقلبی  و دستکاری شده در سایت کمیسیون مستقل انتخابات بود که به دلیل زمان آن را خلاف قانون دانیست و درحاشیه گذاشت و ازبررسی آن خود داری کرد.

کمیسیون براساس اعلام خود شان در انتخابات 3600 متقلب و متخلف داشته است. این چه نوع مدیریتی است که این رقم درشتی از متخلفان و متقلبان وارد کارزارانتخاباتی می شوند و با رای مردم که حرمت ناموس را دارد بازی و دست کاری نماید این کار قابل بخشش نیست. در مورد تخلفات دو کمیسیون زیاد گفته ایم و برجسته ترین اشکالات شان یکی نرساندن اوراق به مردم، تناقضات در برگه های نتیجه، درسیستم شمارش بوده است. درسایت کمیسیون، شما شاهد تناقضات جدول عددی با فورمه های نتیجه هستید، برگه های نیجه دست کاری شده ، برگه های خط خورده برگه های سفید و جدول کشی شده، برگه های غیرمعیاری و متنوع که وارد سیستم شمارش شده است در مواردی برگه های شورای ولایتی را مورد استفاده قرارداده است. در مواردی هم بیش ازششصد رای و بالاتر از آن به نام یک نامزد، رای ساخته شده است. این هان نمونه های بزرگی ازتخلفات کمیسیون مستقل انتخابات بوده است. اما کمیسیون سمع شکایات هیچ یک از این اوراق را بررسی نکرد و درکنار آن کارهای کمیسیون را در مورد ابطال آرای مردم تایید کرد و حتا مستندات حکم شان را هم به مردم نشان نداد و طرزالعملهای برای خود ساخته و تغییرات خلاف قانون در جدول زمانی برگزاری انتخابات،  کمیسیون مستقل انتخابات  تهیه کرده است. این ها برجسته ترین اشکالات دو کمیسیون بود و نمره درستی هیچ کدام نگرفته است. در دور دوم باید اصلاحات و تغییرات عمده ای درساختار دو کمیسیون برای برگزاری انتخابات بوجود آید و انتخابات در فضای شفافیت کاری دو کمیسیون صورت بگیرد.کارکرد آنها نشان داد که درانتخابات باید دانیست که کی رای را می شمارد. آنها این تیوری را ثابت کرد که  رای مهم نیست شمارش رای مهم است.

نشست نمایندگان بیش از50 کشور درژاپن درمورد افغانستان

نشست نمایندگان بیش از50 کشور درژاپن درمورد افغانستان

بیش از 50 کشور با نام گروه تماس درژاپن، درمورد افغانستان نشست مهمی داشتند. نشست های ازنوع توکیو عمدتا برمی گردد به نحوه کمک رسانی و تعهدات چند جانبه افغانستان با متحدان بین المللی و منطقه ای آن. محورهای اصلی نشست ژاپن به مسایل کمکهای جامعه جهانی درساحتهای ملکی به افغانستان ارجاع داده می شود. متحدان بین المللی در دو عرصه تعهدات مالی پس از سال 2014 را دارند. درعرصه امنیتی و نظامی براساس تعهدات بروکسیل و شیکاگو، سالانه چهارمیلیارد و یک صد میلیون دالر هزینه های امنیتی و نظامی افغانستان، تخمین زده شده است. اما نشست های توکیو با ماهیت متفاوت برگزار می شود. دراجلاس توکیو ساحتهای ملکی مورد بررسی قرار می گیرد دراین عرصه هم بالای چهارمیلیارد دالر در کنفرانسهای قبلی  سالانه برای افغانستان، درنظرگرفته شد. با این محاسبات چیزی در حدود هشت نیم میلیارد دالر در سال برای افغانستان، تعهد شده است. افغانستان به دلیل اینکه بی نهایت نیاز مند است و بالای نود در صد زندگی مردم بستگی به کمکهای خارجی دارد، با این وضع هشت میلیارد دالر اگر به دست افغانستان برسد، بالاترین رقم کمکهای جامعه جهانی به افغانستان است. پرسش اساسی دراین است که این رقم کمک بزرگ برای چه به افغانستان تعهد شده است؟ مگر ما چه داریم که این همه عاشق ما شده است؟.

 هیچ کشوری در جهان دیده نشده است که چنین هزینهای بزرگی را از جامعه جهانی دریافت نماید البته مجاری انتقال کمکها به افغانستان بسیار متنوع  است و همه درچهارچوب و مدیریت دولتی افغانستان صورت نمی گیرد. و لی به هرحال کمکی است که وارد افغانستان می شود در طی 13 سال گذشته مبالغ بسیار مهم و ارقام نجومی به اقتصاد و زندگی مردم افغانستان تزریق شد ولی ظرفیت و مدیریت افغانستان نتوانیست این کمکها را به درستی هضم نماید. کودک به اندازه معده خود می تواند غذا جذب نماید بهترین غذا در حد ظرفیت معده کودک قابل هضم است. افغانستان به دلیل فقدان ظرفیت موفق به استفاده بهینه از کمکها نشد و غارتگران این کمکها را خوردند و برای افغانستان نام بد " فاسدترین" کشوردنیا را گذاشتند. با توجه به این تجربه ها جامعه جهانی و گروه تماس، کمکهای شان مشروط است. چنانچه کمکها درساحت نظامی و امنیتی بلا شرط و حدود نیست. دراین نوشته نوع شروط و مطالبات جامعه جهانی و نوع تعهدات که افغانستان دارد را مورد بررسی قرار می دهیم.

الف – شروط جامعه جهانی در عرصه های ملکی به افغانستان

در ساحت ملکی کمکهای وعده شده در توکیو، جدی ترین شروط انضمامی را دارد. کسی فکر نکند که کمکها همین گونه باد آورده و بدون شروط است. و باید این شروط در نظر گرفته شود همین که  جامعه جهانی حاضر می شود بخاطر حفظ دست آوردهای مشترک و نجات افغانستان از دست "بوکو حرامهای افغانستان"، این همه کمکهارا ازمالیات دهندگان خود گرفته در اختیار مردم افغانستان بگذارد، باید سپاس گذار شان بود و شد. نگاهی به تعهدات دو جانبه افغانستان و جامعه جهانی و متونی که نوشته شده شروط وضع شده برای افغانستان بسیار اهمیت دارد به چند نمونه از شروط کمکها به  افغانستان اشاره می کنم و می بینیم همه این شروط به نفع مردم افغانستان و جلو گیری از فساد و جنایت مالی است.درکشورهای قانونمدار اگرمقامی خیانت مالی و فساد ورشوه گرفته باشد سرنوشتش زندان است کاریکه درحق ایهود باراک نخست وزیر اسراییل صورت گرفت صدراعظم به دلیل فساد و رشوه شش سال باید آب خنک بخورد و دوره زندان خودرا سپری نماید. بهرحال چند شرط اساسی برای کمکهای جامعه جهانی در نشست توکیورا می توان از اسناد نوشته شده بدست آورد و افغانستان ملزم به عملی کردن  این شروط می باشد.

مبارزه با فساد و ارتشاء، مبارزه با مواد مخدر، حکومت داری خوب ، مدیریت شفاف و سالم، رعایت اصول و آزادیهای مدنی، رعایت حقوق زنان، رعایت اصول و آزادی بیان و..این ها و چندین شرط دیگر از اسناد نوشته توکیو بدست می یاید. افغانستان ملزم است که این شروط را درعمل پیاده نماید. یک مقام که درنشستهای توکیو و کابل اشتراک داشت می گفت: جامعه جهانی در مورد کمکهای شان بسیار حساس است جدول کشیهای روی کاغذ را قبول ندارد آنها به صورت کارشناسانه مورد به مورد و جز به جز تطبیق پروژه ها را در میدان عمل می بینند و بررسی می کنند.وی می گفت این مساله در همه کنفرانس های  مرتبط به کمک به افغانستان طرح شده است. این مقام می گفت به هراندازه که حکومت موفق در تطبیق پلانها شود به همان اندازه اعتبار بدست می آورند اما متاسفانه حکومت افغانستان توقعات و تعهدات که به جامعه بین المللی داردرا به درستی نتوانسته است برآورده نماید. هرسال حکومت افغانستان در گراف بالاترین کشور فاسد دنیا قرار می گیرد و این مساله برای حیثیت و اعتبار افغانستان خیلی بد تمام شده است.

درعرصه های ملکی منظومه ازشروط که برشمردیم برای افغانستان وضع شده است ازسوی هم جامعه جهانی متعهد است که مطابق با پیشرفت افغانستان نوع کمکهای شان را در جدول بندی زمانی، ترتیب و دراختیار افغانستان بگذارد. افغانستان مدعی این مساله است که کمکها از مجرای قانونی و مدیریتی حکومت افغانستان صورت بگیرد امریکه تا حدی زیادی تامین شده است ولی هنوز رسیدن به جذب کمکها در حد صد درصدی از مجاری دولت افغانستان، فرصتی زیادی را لازم دارد. همان گونه که اشاره شد حکومت توان جذب و هضم کمکها را ندارد و منجر به سوء استفاده و فساد مزدوج خارجی و داخلی می شود. یک بار دیگر شروطی مورد نظر، کنفرانس توکیورا برمی شماریم و می بینیم که کمکهای جامعه جهانی به این ساده گی هم نیست. حکومت داری خوب، مبارزه با فساد و ارتشاء، مبارزه با مواد مخدر، رعایت حقو ق زنان، آزادی مطبوعات و آزادی بیان و.. از عمده ترین شروط جامعه جهانی برای کمک به مردم افغانستان می باشد رایزنی های شرکت کننده گان درکنفرانس توکیو روی همین شروط و تعهدات چند جانبه استوار بوده است.

ب – شروط کمک به نیروهای امنیتی و نظامی افغانستان پس از سال 2014

همانگونه که در شروط اشاره شده است یک نکته بسیار مهم هم این است که تمامی کمکها علاوه بر رعایت شروط که برشمردیم، یک امر اساسی نیز در آن دخالت دارد و آن امضای موافقتنامه امنیتی است. سند همکاریهای امنیتی یکی از پربحث ترین گفتگوهای افغانستان با آیالات متحده بوده است. 19 ماه مذاکره برای تقریب دیدگاه و تدوین موافقتنامه امنیتی زمان کمی نیست. این سند در نهایت تهیه و از سوی رییس جمهور ارجاع به لویه جرگه مشورتی گردید. لویه جرگه نیز محتوای سند را مورد تایید قرارداد و از رییس جمهور خواست که درطی یک ماه سند همکاریهای امنیتی باید امضا شود اما رییس جمهور این سند را امضا نکرد و چند شرط تازه را روی آن گذاشت. بهر صورت این سند تا حالا  امضا نشده است و مقامات افغانستان و آمریکا با رها اعلام داشته اند که امضای توافقنامه امنیتی با رییس جمهور آینده افغانستان امضا می شود. همه قراین این مساله را نشان می دهد که رییس جمهور آینده افغانستان این سند را امضا می کند. این سند درحد مهم دانسته شده است که دو مساله اساسی به آن بستگی دارد یکی حضور محدودی نیروهای بین المللی در افغانستان و دیگری هزینه چهارمیلیارد یک صد میلیون دالر مصوبه کنفرانسهای شیکاگو و بروکسیل. این دو مساله رابطه ارگانیک با امضای توافقنامه امنیتی دارد. مقامات غربی این مساله را نیز روشن ساخته است که اگر سند همکاریهای امنیتی امضا نشود، در آن صورت این احتمال و جود دارد که در عرصه های دیگر، نیز تاثیرات عمده ای را بجای بگذارد و می گذارد. این مساله به این معنا است که اگر سندهمکاری امضا نشود، نه تنها کمکهای نظامی و امنیتی ، در مخاطره قرار می گیرد بلکه کمکها و فیصله های توکیو هم در معرض تهدید قرار می گیرد.

شروط و یا شرط کمکهای امنیتی برای افغانستان، امری ساده ای نیست و عمده ترین شرط همین امضای سند همکاریهای امنیتی می باشد. این موضوع به این دلیل اهمیت دارد که هزینه های امنیتی ارتباط می گیرد به مسایل امنیتی. نیروهای امنیتی افغانستان درصورتی می تواند روی پای خود با ستد که نیروهای نظامی مورد حمایت قرار بگیرد. همان گونه که مقامات ناتو در شیکاگو وبروکسیل اعلام داشتند که چهار میلیارد و یک صد میلیون دالر برای سه مساله مهم امنیتی مورد استفاده قرار می گیرد یکی آموزش نیروهای افغانستان و دیگری مشوره دهی نیروها، و سوم تجهیز نیروها. افغانستان در جنگ با تروریزم از نوع " بوکو حرامها " قرار دارد سه صد پنجاه هزار نیرو، درافغانستان وابستگی اساسی با کمکهای جامعه جهانی و آمریکا رادارند. آنها درست است که برای حفظ دست آوردهای که با خون سربازان شان گره خورده است را نمی خواهد از دست دهد. چرا به انتخابات کمک می کند این ازخود دلیل دارد و آن اینکه د موکراسی برای شان اهمیت دارد و یگانه دست آورد موجه برای مردمان شان هست ما در افغانستان رفتیم خرج و هزینه کردیم اما این دست آوردها را هم داشته ایم. حالا حفظ دست آورد های مشترک تماما بدوش نیروهای افغانستان گذاشته شده است انتخابات شانزده هم حمل 93 با کمک نیروهای افغانستان برگزار شد و دور دوم هم با کمک نیروهای امنیتی برگزار می شود. این نیرو که دست آورد مهمی می باشد حالا باید حفظ وصیانت شود. هزینه های مالی مصوب در شیکاگو، شرط اساسی بقاء و ثبات امنیت در افغانستان می باشد همان گونه که درعرصه های دیگر زندگی بالای نود درصد وابسته به کمکهای خارجی هستیم درعرصه امنیتی و نظامی این نیازمندی شدید تر هست. 

فصل دوم از کتاب انتخابات

فصل دوم از کتاب انتخابات

یاد آوری:

فصل دوم از کتاب انتخابات درواقع متن گفتگوی است که با چند رسانه پس ازاعلام خبر نتایج انتخابات را داشتم. این عنوان را که حاصل مباحثات و گفت شنود رسانه ای من با چند تلویزیون از جمله راه فردا بود را، خود انتخاب کردم. دراین نوشته سعی می کنم همان چهار مصاحبه را با عنوان " فصل دوم از کتاب انتخابا" در قالب پرسش و پاسخ پیش کش دوستان نمایم.

خبرنگار راه فردا: انتخابات با اعلام نتایج قطعی در 25 ثور 93 با یک روز تاخیر، به دور دوم رفت واکنش دو نامزد پیشتاز انتخابات در عین ستایش ازمردم و نکوهش از کارکرد دو کمیسیون، دور دوم را قبول کردند و آماده گی شان را برای رفتن به این دور اعلام داشتند وشما دور دوم را چه گونه ارزیابی می کنید؟

محمد ناطقی: با تشکر اجازه دهید که انتخابات را درسه حوزه نامزدان، کمیسیونها و دور دوم ، مورد بررسی قراردهیم همان گونه که که پرسیده اید واکنش دو نامزد پیشتاز، مثبت بود و با نکوهش و انتقاد از کارکرد دو کمیسیون اعلام نتایج قطعی را به مردم افغانستان تبریک گفتند. من ترجیح می دهم که نام این دور را " فصل دوم ازکتاب انتخابات" بگذارم. همان گونه که می دانیم انتخابات شانزدهم حمل 93 فصل زرین تاریخ انتقال قدرت سیاسی درافغانستان بود. آقای عبدالستار سعادت رییس کمیسیون سمع شکایات می گفت درتاریخ انتقال قدرت سیاسی افغانستان، پدرقاتل پسرو برادر، برادر خود را کشته است. چشم رقیب از کاسه سرش بیرون کشیده  شده است. این حرف درست است که انتقال قدرت سیاسی در جهان عقب مانده، و عقب افتاده با چنین رویدادهای خونینی روبرو بوده است. حاکم چشم رقیب سیاسی خود را ازکاسه سرش بیرون کشیده است. پدر، پسر را به کام مرگ فرستاده است جنگ پسر عموها درتاریخ افغانستان که حد و مرزی نداشته است. آقای آنتی هایمن در کتاب " افغانستان زیر سلطه شوروی" به ضرب المثلهای بین افغانها اشاره دارد و دریک مورد می گوید: اگر درافغانستان پرسیده شود که دشمن داری و یانه؟ جواب می دهد که آری پسر عمو دارم. یعنی اینکه دشمن درجه یک در سیستم و منظومه زندگی جوامع افغانستان همان پسر عمو می باشد.

 آقای سعادت در پایان ختم کاربررسی شکایات انتخاباتی به این مساله اشاره داشت. حال مردم در شانزده حمل 93 انتخابات حیرت انگیزی را برگزار کردند حاصل این انتخابات شکوهمند این بود که باید زعیم آینده سیاسی تعیین شود. مردم واقعا می خواست کار انتخابات در همان دور اول تمام و این کتاب در دردور اول خوانده و تمام شود اما نشد این مساله می تواند دلیل داشته باشد دلایلی فنی ضعف مدیریتی و یا هم دلایل سیاسی. در کشانده شدن انتخابات هردو دلیل می تواند موجه باشد افغانستان کشوری نیست که مردم آن نسبت به رویدادها بی طرف باشد مقامات در هرسطحی به هیچ وجه نمی توانند بی طرف و بی غرض باشند اغراض سیاسی در چنین رویدادها و تحولات دخالت دارد.

خبرنگار کابل نیوز: شما به دو دلیل سیاسی و فنی برای بردن انتخابات به دور دوم اشاره کرده اید. دلایل و مهندسی انتخابات با چه اغراضی به دور دوم کشانده شد؟ و این ناگزیری به نفع کی بوده است؟ مردم، نامزدان، حکومت ، جامعه جهانی و..

محمد ناطقی: این پرسش مهمی است باید دلایل بردن انتخابات به دور دوم را بدانیم چرا به دور دوم رفتیم؟. مردم افغانستان به این دلیل در انتخابات شرکت نکردند که به دور دوم بروند. نامزدان هم برای دور دو کمپین نداشتند و نکردند جامعه جهانی هم نمی خواهد که انتخابات افغانستان کش دار و دوام دار و یا توام با بحران شود همه برای دور اول کار کردند و می خواستند که انتخابات در همان دور اول تمام شود واین کتاب فصل دیگری نداشته باشد اما نشد. با اعلام نتایج در همان چها رمرحله دو چیز روشن گردید یکی اینکه عده از نامزدان در همان مرحله اعلام ده درصدی، حساب کارشان را گرفتند و قبول کردند که دراین انتخابات برنده نیست تنها دو نامزد پیش تاز آقایان داکترعبدالله و اشرف غنی مدعی حساب و کتاب دقیق ازسوی دو کمیسیون بودند. تیم تحول با فاصله زیاد و سیرنزولی هم به این نتیجه دست یافت که برنده دور اول نمی تواند باشد زیرا که آراء ایشان سیر نزولی داشت. و دیدیم که از 37 به 31 درصد افت نزولی داشت. اعتراض شان این است که اگر یک میلیون رای پاک و ناپاک جدا می شد و رای داکترعبدالله بشتر ابطال می شد  دراین صورت فاصله اندکی پیش می آمد. تفاوت زیاد، با تیم اصلاحات و همگرایی با ابطال آرا خیلی کم می شد. تیم تحول درد شان فاصله ودرزی است که بین شان و تیم اصلاحات و همگرایی ایجاد شده است.

 اما تیم داکترعبدالله، شکایت شان از پیروزی بود و هست آنها می گویند که ما اوراق زیادی را ازسایت خود کمیسیون بیرون کردیم که نشان می دهد که در اوراق وارد شده درسیستم شمارش ، تناقضات و دست کاریهای زیادی صورت گرفته است آنها می گویند: با شمارش آرا به صورت دقیق،  بالای  460 هزار رای  و یا همان 1433 محل را به دقت شمارش می شد، بدون شک تیم اصلاحات برنده انتخابات بود ولی کمیسیونها به وظایف شان عمل نکردند و کمیسیون سمع شکایات هزاران برگه تقلبی که ما ازسایت کمیسیون بیرون داده بودیم را در گوشه گذاشت که وقت گرفتن آن گذشته است. شکایت تیم این بود که این اوراق را کمیسیون مستقل انتخابات به تاخیر درسایت شان گذاشته و ما بیرون کردیم و این تخلفات و تقلبات را شناسایی کرده ایم. اینها دلایلی فنی و کارشناسی مساله انتخابات است اما می توان این گونه دستکاریهای عوامل و دلایلی سیاسی داشته باشد و هدف این باشد که انتخابات به دوردوم برود و دو نامزد پیشتاز یکی به تنهایی نباید قدرت را در اختیارداشته باشد. ولی خوب ما به انگیزه های سیاسی آن اشاره نمی کنیم.

کابل نیوز: با این حساب که به دلایل فنی اشاره کرده اید چیزی در حدود نیم  میلیون رای را تیم داکترعبدالله مدعی است که گم شده است و اگر حساب می شد، برنده انتخابات در همان دور اول بوده است. خوب این حرف بسیار مهمی باید باشد.و تیم تحول مدعی است که یک میلیون رای از داکترعبدالله اگر باطل می شد ما فاصله بسیار اندکی می داشتیم آنها مدعی ابطال یک میلیون رای هستند و شما مدعی شمارش نیم میلیون رای این مساله را کمی توضیح دهید؟

محمد ناطقی: توضیح مساله به لحاظ فنی این است که اوراق نتیجه نشان می دهد که دراثر جعل و تقلب و دست کار در برگه ها نیم میلیون رای ازتیم اصلاحات، گم شده است و این نیم میلیون رای در همین 1433 محل باید باشد.شکایات تنظیم شده را کمیسیون به دلیل زمان، درگوشه گذاشت و گفت که خلاف قانون رسیدگی نمی توانیم. درحالیکه همین کمیسیونها برخلاف قوانین انتخابات هم برای خود، طرزالعمل ساخته اند و هم جدول زمانی انتخابات را برخلاف قوانین تغییرداده است وظیفه رییس جمهور دراول جوزای سال پنجم ختم می شود حالا کمیسیونها تاریخ را تغییرداده . دوردوم انتخابات باید در هفت جوزا باشد آن را با هفده روز فاصله به تاخیرانداخته است 24 جوزا انتخابات برگزار می شود وبعد هم در ماه سرطان زمانهای برای بررسی شکایات، اعلام مرحله ابتدایی و نهایی در نظر گرفته است و با این حساب و کتاب در قانون انتخابات دخل و تصرف کرده  و به این تریب انتقال قدرت باید در ماه اسد صورت بگیرد.

 این ها کارهای خلاف قانون کمیسیونها می باشد. تمام این گرفتاریها و اقدامات خلاف قانون به این دلیل صورت گرفته است که انتخابات را به دور دوم ببرند. دلیل آن همان ضعف مدیریتی و یا سیاسی هست. اگر آن نیم  رای تیم اصلاحات حساب می شد و یا نیم میلیون رای تقلبی دیگر، تفکیک می شد دراین صورت، کتاب انتخابات در همین دور اول خوانده و تمام شده بود. تیم اصلاحات می گوید: همان دوسیه های بزرگ استخراج شده ازسایت کمیسیون باید مورد بررسی قرار می گرفت که نگرفت و دلیل آن را خارج از زمان و خلا ف قانون دانیست اما تغییر گسترده در جدول برگزاری انتخابات دور دوم را برخلاف قوانین با میل و از پیش خود طرح کرده و خلاف قانون می باشد را نمی بینند و کاردیگراینکه کمیسیونها برای خود برخلاف قانون طرزالعمل ساخته اند همه کارهای خلاف قانون بوده است که صورت گرفته است. و این واقعا بی انصافی بود که هزاران برگه دستکاری شده را که شکایت های مستند بود را به دلیل اینکه دیر برای شان رسیده است را بررسی نکردند.

تلویزیون مترا: حالا که انتخابات را به دوردوم بردن و دلایلش چه فنی و تخصصی و چه هم سیاسی، در دور دوم چه خواهد شد؟ و چه تفاوتهای بین دور اول و دوم را داریم؟

محمد ناطقی : بدون شک تفاوتهای زیادی فصل اول کتاب انتخابات و فصل دوم دارد. این دو مرحله هم به لحاظ نامزدان، و هم به دلیل مشارکت مردم وهم به دلیل شرایط اقلیمی و امنیتی و چندین دلیل دیگر، تفاوتهای های زیادی دارد. می دانیم که دردور دوم تنها بین دو نامزد رقابت صورت می گیرد در دوراول هشت نامزد با هم مبارزه انتخاباتی داشتند.این خوب یک تفاوت است دربسیج مردم و صرف هزینهای تبلیغاتی. نکته دوم در فصل اول کتاب شما درکنار انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات شورای های ولایتی دارید هزاران نامزد وکالت، مردم را به پای صندوقهای رای می بردند دراین مرحله این بخش از انتخابات را نداریم. این هم تاثیراتی در مرحله دوم، می گذارد. تفاوت دیگر شرایط اقلیمی است در شانزدهم حمل درست که هوا برف و بارانی بود اما حملات انتحاری طالبان اندک و تهدیدات امنیتی تقلیل یافته بود اما حالا انتخابات در فصولی برگزار می شود که طالبان اعلامیه جنگی شان را صادرکرده است به گفته یکی از دوستان "بوکوحرامهای افغان" سوگند یاد کرده که انتخابات را تخریب و مردم را می کشند.اینها تفاوتهای است که داریم ازسوی هم نوع کارکردهای دو کمیسیون که درواقع یک کمیسیون با دو نام هست، نیز انگیزه را می گیرد. اصلاحات و تغییرات در مدیریت دو کمیسیون باید بیاید والا با مدیریت فعلی انتخابات دور دوم بد تراز مدیریت دوراول تمام خواهد شد. کمیسیونها کم آوردند و نتوانستن به درستی دین شان را اداء نمایند.

انتخابات خیلی بهترازاین می توانیست مدیریت شود که نشد. همان گونه که اشاره کردم کسی برای رفتن به دور دوم وارد عرصه انتخابات نشده بود، اما رفتن به دور دوم ازباب ناگزیری و حکم قانون است انتخابات دور دوم با اصلاحات و تغییرات در مدیریت دو کمیسیون امکا دارد. کمیسیونها آن قدر اشکال داشته که تاحالا خود شان گفته اند که بیش از سه هزار نفررا درلیست سیاه گرفته و به سارنوالی و مقاما قضایی تحویل می دهند. این چه مدیریت تلخ و ناهنجاری بوده که سه هزا ر متخلف و متقلب از مامورین خود کمیسیون وارد جعل تقلب در انتخابات 93 شده اند بنابراین نامزدان حق دارند که بگویند رای شان گم شده است و اگر حسا ب می شد درآن صورت  انتخابات 93 پایان یافته و این کتاب یک فصل داشت و خوانده شده بود. فصل دوم،  فصل تحمیلی اضافی و از باب ناگزیری نوشته و طرح شده است.

کلی گویی ممنوع یک کمیسیون با دو نام

کلی گویی ممنوع یک کمیسیون با دو نام

دیروز بخش آی تی و فنی ستاد انتخاباتی تیم اصلاحات و همگرایی، مستند سازی بسیار گسترده ای را ازبی نظمی در سیستم شمارش کمیسیون مستقل انتخابات را، با رسانه های جمعی درمیان گذاشت. آقای مراد مسوول نظارت ستاد انتخاباتی داکتر عبدالله عبدالله، استراتژی تو ضیحات را برپایه قاعده ای گذاشت که کمیسیون مستقل انتخابات پیش از برگزاری انتخابات درمورد خدشه ناپذیری سیستم به مردم اطلاع رسانی کرده بود. در کنفرانس دیروز ابتداء سخنان مسوول بخش آی تی کمیسیون مستقل انتخابات، پخش گردید وی دراین گزارش مدعی بود که سیستم به گونه ای طراحی شده که هرگز خطا و جعل را نمی پذیرد. هفت مرحله برای وارد کردن آراء در سیستم شمارش، طراحی شده وی ادعا کرد که به هیچ وجه امکان ندارد که رای تقلبی وارد سیستم شمارش شود. آقای ستارمراد با پخش این قطعه از سخنان مسوول آی تی کمیسیون مستقل انتخابات، وارد کارکرد های کارکمیسیون گردید. ظاهرا اولین کاری که بخش فنی ونظارتی ستاد انتخابات تیم اصلاحات و همگرایی کرده این است که تمامی بیست یک هزار برگه رای دهی را از سایت کمیسیون مستقل انتخابات بیرون کشیده است. کاری بسیار سخت وطاقت فرسایی بوده که انجام داده است و سپس گروه فنی و نظارتی اوراق را مقایسه و تحلیل کرده و آنگاه به تخلفات و تقلبات گسترده ای دست یافته است حاصل این کار این بوده است که چیزی درحدود نهصد هزاررای زیر سوال رفته است آقای مرا د می گفت: از این نهصد هزار رای بالای چهارصد شصت هزار رای مربوط به داکتر عبدالله است که گم شده است و ما بقی هم آرای هست که به سود آقای داکتر غنی ساخته شده است.

گروه فنی شیوه کارشان موردی و جزیی است آنها نمونه های زیادی را ازمنبع خود کمیسیون نشان داد که به وضوح جعل و تقلب صورت گرفته است. من دراین کنفرانس بودم ابتدا ما جدول عددی را دیدیم. جدول عددی کاغذ سفیدی است که نام هرولایت و نامزدان نوشته شده است و سپس جلو نام هرنامزد میزان رای که به آن نامزد ریخته شده است را می بینیم به عنوان مثال ولایت بامیان و نامزدان را می بینید و سپس آرای مردم جلو نام نامزدان نوشته شده است را در نمایش اسلاید مشاهده می کنیم. مسوول نظارت توضیح می داد حال این جدولهای عددی را با اصل سند و برگه رای دهی همان ولایت را مقایسه و محاسبه کرده دراین مقایسه و محاسبه، تفاوت آشکاری بین جدولهای عددی و اصل برگه ها و فورمه های نتیجه گیری را می بینیم. اولین سوالی که از کمیسیون پرسیده شد و آن این بود که چه گونه سیستم پیشرفته کمیسیون این گونه اشتباهات را قبول کرده است؟. این تفاوت و تناقض آماری به وضوح دیده می شود.

 موارد دیگری نیز نشان داده شد که آمار و ارقام وارد شده در سیستم شمارش با ارقام و برگه های ناظرین هم خوانی ندارد یعنی اینکه برگه های وارد شده درسیستم خط خورده گی دارد ارقام به نفع نامزدانی بالا و پایین رفته است. یک بخش از نمونه ها برمی گشت به برگه های که اصلا فاقد مهر و امضای بود. آقای مراد توضیح می داد این گونه برگه های بدون مهر و امضا به صدها برگه می رسد ودرکل بالای هزار پانصد محل برگه های تقلبی را شاهد هستیم که وارد سیستم شده است. در برگه های بدون مهر و امضای مسوولین آرای زیادی به نفع آقای اشرف غنی ریخته شده است والبته که نام دیگران هم هست ولی کار را بگونه ای سازماندهی کرده که در جمع بندی آراء، بشترین رای به نامزد مورد نظر، ساخته و ریخته شده است.

آقای مراد درموارد دیگر به جزییاتی پرداخت که نشان می داد که برگه های وارد سیستم شمارش شده است که غیرمعیاری هست به این معنا که برگه های منتشرشده دربیست یک هزار محل درسراسرافغانستان متحدالمال هست اما در سایت کمیسیون مستقل انتخابات برگه های نتیجه ای نشان داده شد که غیرمعیاری و با رنگهای مختلف می باشد. دراین کنفرانس کارشناسی و فنی نشان داده شد که از برگه های شوراهای ولایتی در ریاست جمهوری استفاده شده است. این نمونه های گرفته شده از سایت کمیسیون تردیدی باقی نمی گذاشت که سیستم کمیسیون مستقل انتخابات ظرفیت پذیرش هرگونه رای را دارد وآن فلترهای هفت مرحله ای که مانع ورود آرای تقلبی و ساختگی می شد، دیگر بی معنا وشعار بیش نبوده است کمیسیون مستقل انتخابات با شعارهای ازاین دست که سیستم نفوذ ناپذیراست را به چشم مردم خاک زده است. آقای معنوی رییس پیشین کمیسیون مستقل انتخابات دریک گفتگوی رسانه ای می گفت: مامورین برگه های نتیجه را به گونه درسایت کمیسیون چیده است که هرکسی قادر به کشف خلاف آن نیست این حرف کاملا درست است کار گروه فنی و مسلکی تیم اصلاحات و همگرایی، کاراصحاب فن ودانش است و هرکسی قادر به این دسته بندی و جمع بندی نیست.

توجیهات کلی و ناموجه مقامات کمیسیون مستقل انتخابات

آقای مراد می گفت: هدف ازاین کارفنی این است که به مردم و به مقامات کمیسیون گفته شود که ما غافل از رای مردم خود نستیم و از رای مردم خود حفاظت و دفاع می کنیم. و دیگراینکه به مردم نشان داده شود که کار کمیسیون فاقد دقت و کارایی است و مامورین دست به خلاف کاریهای گسترده ای زده اند. اما واکنش مقامات کمیسیون دراین مورد چه بوده است آنها گفته اند که ما قناعت تیم اصلاحات و همگرایی را می گیریم سیستم ما اعتبارلازم علمی را دارد. این همان حرفی است که پیش از برگزاری انتخابات به مردم گفته شده بود که سیستم به گونه جعل ناپذیر و تقلب ناپذیر، طراحی شده است و چندین شرکت خارجی ازآن نظارت می کند اینکه ادعا شود که سیستم دقت لازم را دارد، این همان شعارکلی است که به هیچ وجه رفع مشکل نمی کند. امروز روزنامه های کشور با شنیدن اظهارات و واکنش مقامات کمیسیون این گونه نوشتن که در برابراسناد جزیی و مستند که تیم اصلاحات و همگرایی ازسایت خود کمیسیون استخراخ و درمعرض افکار عمومی گذاشته است، جواب کلی و یا کلی گویی درد را درمان نمی کند. کمیسیون موظف است به صورت موردی و جزیی اشتباهات خود را جواب دهد و اینکه سیستم معتبرچرا چنین آرای و اسناد ساختگی ودست کاری شده را قبول کرده است؟. پاسخ دادن به موارد جزیی و اسناد خود کمیسیون کارسختی هست و کسی نمی تواند این گونه اشباهات عمدی و سازمان یافته را توجیه نماید و به همین خاطراست که مقامات کمیسیون مستقل انتخابات کلی گویی راه انداخته است اینکه آقای نورسخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات گفته است ما قناعت تیم اصلاحات و همگرایی را می گیریم را هم نباید جدی گرفت.

 تیم اصلاحات خواهان برگرداندن آرای شان می باشد و خواهان نابود کردن آرای تقلبی و جعلی است. اوراق و اسناد که به صورت غیرقانون وارد سیستم شمارش شده است را باید بردارد این ها کارهای است که مقامات کمیسیون قادر به انجام آن نیست و اگر چنانچه اشتباهات شان را به پذیرند و اوراق تقلبی را بردارند دراین صورت دیگر بحثی نیست و تیم اصلاحات و همگرایی برنده انتخابات می باشد.

کمیسیون سمع شکایات به همه این تخلفات دست رسی کامل دارد و همه اسناد ازسوی ستاد انتخاباتی داکترعبدالله دراختیارکمیسیون سمع شکایات گذاشته شده است. مقامات کمیسیون سمع شکایات امروز کارهای شان را تمام کرده اند و قراراست که فیصله های شان را در اختیار کمیسیون مستقل انتخابات بگذارد. آقای محسنی سخنگوی کمیسیون به گونه ای مسایل را طرح کرد که شکایات بسیار گسترده و پیچیده است است و کمیسیون به همه شکایات رسیدگی کرده و بخش بزرگی از اراء را باطل کرده است. به هرصورت هنوز وضعیت معلوم نیست که کمیسیون چه کارهای را کرده و چه گونه آرای تقلبی را تفکیک کرده و به این همه شکایات رسیدگی کرده است و درنتیجه چه فیصله و حکمی را کرده است.

 گذشته ازحکم کمیسیون سمع شکایات، معلوم نیست که موضع کمیسیون مستقل انتخابات چه خواهد بود؟ و آیا اشکالات که مربوط به خود کمیسیون می شود را قبول دارد و یانه؟ این ها پرسشهای است که به زودی روشن خواهد شد فردا روز اعلام نتایج قطعی انتخابات ازسوی کمیسیون مستقل انتخابات است اما معلوم می شود که مقامات کمیسیون قادر به اعلام نتایج نیست و اعلام به تاخیرمی افتد. به هرصورت مقامات کمیسیون نمی تواند وارد جزییات شود و به همین کلی گویی خود ادامه می دهد ولی این کلی گویی دردی را دوا نمی کند. جزییات افشای اسناد، پاسخهای انضمامی جزیی و موردی را می خواهد توجیهات و کلی گوییها هرگزچاره ساز نیست. اما از گفته های رییس کمیسیون سمع شکایات چنین استنباط می شود که به شکایات به آن صورت که طرح شده، رسیدگی نمی شود. ظاهرا این بارکمیسیون سمع شکایت تمام کارهای مستقل انتخابات تایید خواهد کرد. در مورد همان 525 محل دیدیم که کمیسیون سمع شکایات عین کارهای کمیسیون مستقل انتخابات را تایید کرد حقیقت مساله این است که ما یک کمیسیون داریم اما با دو نام کار می کند.

بو کو حرامهای افغانستان

بو کو حرامهای افغانستان

وقتیکه اعلام می شود گروه" بوکوحرام" در نجیریه بیش از دو صد تن از دختران مدرسه را اختطاف کرده است و رهبر این گروه بی رحم اعلام می کند که آنها کنیزان ما هستند و می خواهیم این دختران را به فروش برسانیم. این مساله وجدان انسانیت را تکان می دهد بشترین ابراز انزجار در جهان اسلام صورت گرفته است زیرا این مساله ازخود دلیل دارد وآن اینکه این گروه بیرحم، کارش را بنام اسلام انجام داده است. اسلام آیین و اعتقاد میلیونها مسلمان در سراسر عالم است. ما نمی دانیم که دیدگاه سیاسی بوکوحرام در مورد اداره کشور چیست ؟ ولی کاری که کرده ارتباط به تعلیمات و آموزش می گیرد. آنها گفته اند که آموزشهای غربی حرام است و علم را از آن غرب می دانند. درحالیکه علم و دانش بشری در غرب و شرق عالم ، تعلیم داده می شود و اختصاص به جغرافیای خاصی ندارد. علم مرز ناشناس است. اینکه گروه بوکوحرام تعلیمات را تحریم کرده است دقیقا دانش بشری را تحریم نموده است. غرب برای کسی آموزشهای دینی نمی دهد و کاری به  تعلیمات دینی از هیچ آیینی را ندارد. تعلیمات که بوکوحرام تحریم کرده و دختران مردم را دوز دیده است، درست ساینس و تکنولوژی و ریاضیات فیزیک و... است. حوزه های دیگر هم وضع بهتر ازاین را ندارد. انها اگر روزی به قدرت برسد نظام سیاسی شان امارت از نوع بوکو حرامهای افغان  وشاید هم خیلی خشن و بیرحمانه تر خواهد.

دموکراسی و نظام مردم سالاری برای گروهای ازنوع بوکو حرام معنی ندارد. این جماعتها با سیستمهای دیگری کار می کنند. بیرحمی و خونریز از مشخصات بارز این گروها می باشد. در افغانستان مکتب به آتش کشیده شد و فرزندان مردم را سم خوراندند و اگر در توان شان باشد عین بوکوحرام فرزندان مردم را اختطاف خواهند کرد بوکو حرام اعلام داشته است که دختران مظلوم را به فروش می رساند اولاد مردم را کنیزخود می داند. شباهت عملیات رفتاری طالبان بوکوحرامهای افغانستان با دموکراسی و حکومت مردم سالاری مخالف هستند. مردم افغانستان انتخابات پرشوری را راه انداختند و در شانزدهم حمل حماسه آفریدند نتیجه آراء مردم روی میز دو کمیسیون قراردارد احتمالا انتخابات در دور اول به ثمر می رسد. و پیروز انتخابات توسط کمیسیون مستقل انتخابات اعلام می شود. گرچه صحبت از دور دوم حالا پیش از وقت است اما اگر چنانچه امر نتخابات به دور دو هم  منتقل شود بازهم نظام مردم سالاری و دموکراسی حکم می کند که انتخابات در موقع وزمانش برگزار شود که می شود زیرا هیچ  گزینه جز انتخابات را نداریم دموکراسی یعنی همین که نظام سیاسی با آراء مردم روشن می شود. این یک شیوه زندگی و مدیریریتی در نظامهای مردم سالار می باشد.

درست در همین لحظات است که بوکوحرامهای افغانی، اعلامیه صادرکرده است و جنگهای خونینی را در ولایات کشور راه انداخته است البته گزارشهای جنگی نشان می دهد که حملات بهاری طالبان تماما شکست خورده است و مهاجمان دراین ولایات کشته و زخمی و اسیر شده اند. یک افسر جوان بنام ارسلا حیدری در اردوی ملی نامه ای نوشته است  و سخن از پیروزی اردوی ملی در جنگ با طالبان بوکوحرامهای افغان را نوشته است:

 « انشاالله ما منحیث یک منسوب اردوی ملی افغانستان عزیز این بیانیه طالبان را بی اساس خوانده و در برابر طالبان حملات مان را آغاز کرده ایم چنانچه در همین چند روز شاهددستاورد های زیادی بوده ایم
همچنان ما منسوبین اردوی ملی در نقاط مختلف کشور عملیات های زیادی را تحت نام های مختلف به راه انداخته و در برابر طالبان می جنگیم ما به مردم افغانستان اطمینان داده میتوانیم که نیروهای اردوی ملی شان برابر طالبان ایستادگی کرده میتوانند »

 دراین نامه، عزم راسخ افسران و سربازان شجاع اردوی ملی دربرابرتبهکارران را می خوانیم. نظام دموکراسی و نو پای افغانستان، هزینه های کلانی لازم دارد. اردو و پولیس افغانستان نقش بارزی برای نهادینه کردن دموکراسی را داشته اند. برگزاری انتخابات 16 حمل 93 بدون همکاری و جان فشانی اردو و پولیس غیرممکن بود. در جریان انتخابات نشان داده شد که بوکو حرامهای افغانی در برابر اردوی چیزی نیست. امنیت انتخابات را به بهترین صورت تامین کردند. بو کو حرامها اعلامیه داده بود که جریان انتخابات را باحملات شان مختل می کنند و نمی گذارند که مردم درپای صندوقهای رای حضور پیدا نمایند آنها با شدید ترین لحنی مردم را تهدید کرد اما مردم با شور هیجان به پای صندوقهای رای در شانزده حمل 93 حاضر شدند ورای شان را به نامزدان مورد نظرشان دادند. حالا رای مردم روی میزهای دو کمیسیون گذاشته شده است امید وارهستیم که انتخابات به بهترین صورت متضمن انتقال قدرت سیاسی در افغانستان شود.

عوامل ناکامی بوکوحرامهای افغانی در روز انتخابات:

دو مولفه اساسی برای ناکامی بوکو حرامهای افغانی را داشتیم یکی اراده و عزم مردم و دیگری فداکاری اردو و پولیس و نیروهای امنیتی. این دو مولفه مکمل پیروزی انتخابات 93 شد و بوکو حرامها را ناکام گذاشت. توضیح مساله این است اگر چنانچه مردم به دموکراسی و نظام مردم سالاری اعتقاد نمی داشتند و یا از تهیدید های بوکو حرام های افغانی می ترسیدند دراین صورت بدون شک انتخابات ناکام می ماند و بوکوحرامها به هدف خود رسیده بودند. اما مردم با عزم آهنین تهدید های طالبان را نادیده گرفتند و با شور هیجان بی نظیری به پای صندوقهای رای حاضر شدند و رای شان را برا ی استقرار دموکراسی و نهادینه سازی را دادند.حضور و مشارکت مردم حیرت جهانی را برانگیخت. معتبرین سیاست مداران دنیا از حضور با شکوه مردم افغانستان در پای صندوقهای رای با احترام زیادی یاد کردند. ادبیات بکار گرفته شده در انتخابات افغانستان، ابتکاری و ابداعی بود واین دلیلی بود که خواست مردم افغانستان یک خواست انسانی است مردم باخون خود و بریده شدن انگشت خود دموکراسی و نظام مردم سالاری را بیمه می کنند. دموکراسی روش زندگی سیاسی است این شیوه درجامعه سنتی افغانستان باید نهادینه شود و یگانه قدرتی که می تواند دموکراسی را نهادینه و استوار نماید، قدرت و اراده مردم است. خوب به یادداریم که در استانه انتخابات و در هنگام مبارزات انتخاباتی به دلیل امنیت و شرایط اقلیمی تحلیلگران حضور و مشارکت مردم را با تردید ارزیابی می کردند ولی مردم حضور شور انگیزی داشتند و رای دادند. مشارکت مردم اصلی ترین دلیل ناکامی بوکوحرامهای افغانی در شانزدهم حمل 93 شد.

درکنار این مساله مولفه دوم بالاترین اهمیت را داشت. اگر چناچه عنصر و فاعل دومی را نمی داشتیم دراین صورت برگزاری انتخابات ناقص و همراه با خونریزیهای زیادی می شد و بوکوحرامهای افغانی به هدف خود دست یافته بود. مولفه دوم نیروهای امنیتی و نظامی اردو و پولیس افغانستان هستند. مردم و اردو، دو بال افتخار آفرین مرغ انتخابات شد. انتخابات عقاب آزادی است این عقاب دراوج آسمانهای عزت در شانزده هم حمل باید به پرواز درمی آمد و سراسر ملک افغانستان را در می نوردید، این عروج در صورت ممکن بود که عقاب با دو بال مردم و اردو، باید پرواز می کرد که کرد. انتخابات با موفقیت بی نظیر در سایه حماسه مردمی و نیروهای امنیتی برگزار شد. و این شد که بوکوحرامهای افغانی ناکام شد. اینها دلایل انکار ناپذیر موفقیت مردم و شکست دشمنان مردم  است.

خواسته های متضاد درحد آب و آتش:

تقابل نیروهای بوکوحرام در نجیریه، با مردم و حکومت منتخب آن کشور، برمی گردد به "دید گاه"  حکومت و مردم خواست شان این است که همه قومیتها و ملیتهای ساکن در نجیریه ، در فضای تساهل و رعایت حقوق شهروندی زندگی نمایند و نوع نظام شان براساس دموکراسی و مردم سالاری باشد اما بوکو حرامها بارها اعلامیه دادند که نمی گذارند مردم به پای صندوقهای رای بروند. چرا؟ پاسخ این مساله برمی گردد به نوع نگاه بوحرام در نجیریه. آنها اعتقاددارند که دموکراسی ساینس و تکنولوژی، فنومنهای غربی است اصلا معنای "بوکو" همان وضع حرمت تعلیمات است آنها آموزشهای علمی را غربی می دانند و حرام .دوصد دختر معصوم دانش آموز بودند آنها در سنگرهای جنگ با لشکر شیاطین بوکو حرام نبودند دختران درسنگردانش و درسهای شان را می خواندند و حالا توسط بوکوحرام اسیر و قراراست که به عنوان کنیز فروخته شوند. اگر بتواند این کاررا خواهد کرد.

همان گونه که اشاره کردم، نوع عملیات رفتاری بو کو حرام در نجیریه و طالبان در افغانستان، یکی است در عمق ایده ها و اعتقادات شان اگر برویم خواهیم دید، قرائت بوکوحرامها در دو سرزمین افغانستان و نجیریه و در هرجای که حضوردارند یکی می باشند. خواست شان با خواست مدنی و انسانی متضاد از نوع آب و آتش هستند. آنها با انتخابات ، با آموزش زنان و دختران، با آثار تاریخی و بشری و.. دشمن هستند اگر بتوانند و د ست شان برسند همه را خاک و خاکستر خواهند کرد مجسمه های بامیان قربانی همین دیدگاه جاهلانه شد. بو کوحرامهای افغان می خواستند که انتخابات را درهم بکوبند اما نتوانستند و حالا هم کمر بسته اند که انتخابات اگر به دور دو برود را درهم بکوبند. بیانیه جنگی شان را صادرکرده و می جنگند. ولی به دلیل اینکه خواسته های شان بی نهایت ترسناک و ظالمانه است کسی فکر نمی کند که بوکوحرامهای افغانی درکارشان موفق شوند چنانچه بوکوحرامهای نجیریه با عمل شان، گورشان را کنده اند.