دست آوردهای هشت ماهه حکومت و حدت ملی
دست آوردهای هشت ماهه حکومت وحدت ملی
ادامه گفتگو های تلویزیون راه فردا، آریانا نیوز و تلویزیون خورشید با محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت ازتوافقنامه سیاسی درمورد دست آوردهای هشت ماهه حکومت وحدت ملی
مجری تلویزیون خورشید: هشت ماه از اعلام حکومت وحدت ملی گذشت ارزیابی شما چیست ؟ و چه دست آوردهای حکومت وحدت ملی درطی این مدت داشته است؟
محمد ناطقی: این پرسش مهمی است من دربحث گذشته تاحدی به این مساله اشاره کردم حال در رابطه با پرسش شما توضیحات بشتری خواهیم داد.البته وقتی به مردم مراجعه شود می دانیم که مردم ازحکومت وحدت ملی راضی نیست و مردم حق دارد زیرا منطق مردم این است که حکومت و نخبگان سیاسی برای زندگی مردم چه کرده است؟ مردم واقعا مشکل دارد و ازحکومت انتظار دارد که به مشکلات رسیده گی نماید عمده ترین گرفتاریهای مردم امنیت، فقر و بیکاری است مردم برایش مهم نیست که در مناسبات خارجی چه کارهای صورت گرفته است تنش زدایی بین افغانستان و پاکستان صورت گرفته و حکومت در پنج حلقه سیاسی که برای اصول سیاست خارجی تعریف کرده چه اقداماتی انجام داده است اینها برای مردم مهم و حتا قابل درک نیست مردم امنیت می خواهد که می بینیم امنیت مردم دچارمشکل شده است مردم کار و نان می خواهند که متاسفانه وجود ندارد و به همین دلایل است که مردم از حکومت ابرازنارضایتی می کنند.
حکومت کارهای ملموس و مرتبط به زندگی مردم را باید انجام دهد و باید اذعان داشت که این گونه اقدامات کم ترصورت گرفته است. ازاین مساله که بگذریم حکومت درعرصه های بنیادین کارهای مهمی را انجام داده است. و همین کارها، اساس تفاوت بین دو حکومت فعلی و قبلی را نشان می دهد. درحکومت حامد کرزی مناسبات افغانستان با خیلی کشورها و متحدان افغانستان خراب شده بود اما درحال حاضر افغانستان با متحدان بین امللی خود هیچ مشکلی ندارد روابط افغانستان با غرب و همسایگان خیلی عالی است و اگر بهبود مناسبات صورت نمی گرفت معلوم نبود که وضعیت ما با سیاستهای پیشین که رییس جمهورکرزی راه انداخته بود چه می شد. برخی ازاین مشکلات ریشه در همان زمان دارد و یک مساله آنی و خلق الساعه نیست. ما باپاکستان وضعیت را بسیارخراب کرده بودیم و همین حالاهم افرادی هستند که به شدت به دنبال تنش و جدال و مناقشه با دولت پاکستان هستند و می بینیم که تفاهم نامه امنیتی با پاکستان را چه قدرعلم کرده و آن را خیانت ملی اعلام کرده اند . درحالیکه بخوبی می دانند که ما نمی توانیم برای همیشه با پاکستاان بعنوان یک همسایه زندگی خصمانه، تنش آلود و توام با دشمنی را دنبال نماییم. آنها خوب می دانند که درجدال ابدی با پاکستان این ما هستیم که آسیب می بینیم زیرا که آسیب پذیری ما خیلی زیاد است
. من فکر می کنم طرفداران تنش و جنگ با پاکستان اشتباه می کنند این خیلی بهتراست که حکومت ما با دولت پاکستان روابط خوب و دوستانه داشته باشد. این درست است که پاکستان همسایه خوبی برای افغانستان نبوده ولی ممکن نیست که این بدی را با بدی پاسخ داد و جبران کرد.حکومت فعلی به نظرسیاست خوبی را درقبال پاکستان و دیگرهمسایه گان درپیش گرفته است. تنش زدایی و همکاریهای امنیتی برای ضربه زدن به تروریزم کاری درستی است ما باید با همسایه خود رفتارخوب داشته باشیم و دراین جهت باید پیشگام باشیم هیچ اشکالی ندارد که بخاطرمنافع خود گامهای خوب و مثبت برداریم و ازحکومت پاکستان نیزانتظارات و اقدامات مشابه را داشته باشیم. انتظارات مثبت و خوب با رفتارخوب و مناسب امکان دارد. همه می دانیم که افغانستان درموقعیتی قرارندارد که کشوری او را ببلعد و بخورد افغانستان لقمه ای نیست که به راحتی ازگلوی کسی پایین برود.
مخالفان بهبود روابط با همسایه گان و پاکستان باید بدانند که افغانستان هیچ گاهی خلوتگاه و حیات خلوت برای کشوری نمی شود. حکومت وحدت ملی دراین عرصه کارهای خوبی را انجام داده و تنش زدایی بین افغانستان و پاکستان صورت گرفته و البته باید این مساله بصورت جدی دنبال شود.
ازپاکستان که بگذریم درعرصه های بین المللی هم اقدامات حکومت وحدت ملی قابل ستایش است درحال حاضر افغانستان روابط بسیارخوب و دوستانه ای با غرب و آمریکا برقرارکرده است. این روابط به ما خیلی کمک کرده است. آقای اتمرمشاورامنیت ملی درگفتگوی با مجلس سنا گفت: که روزانه دوازده میلیون دالر برای نیروهای امنیتی هزینه می کنیم و این بخاطر همان امضای پیمان امنیتی است. این درست است که اگراین سند امضا نمی شد دیگر متحدان افغانستان به افغانستان کمک نمی کرد زیرا دلیلی برای این کار را نداشت. روزانه مبلغ دوازده میلیون دالر به نیروهای امنیتی کمک صورت بگیرد این مبلغ برای افغانستان فوق العاده است البته برای هرکشوری این مبلغ درعرصه امنیتی فوق العاده می باشد افغانستان که هیچ چیزندارد و 13 سال حکومت ما نتوانیست با کمکهای بین المللی کاری برای افغانستان انجام دهد و کارهای زیربنایی صورت نگرفت افغانستان به شدت احتیاج به کمکهای خارجی درهمه ساحتها بخصوص درساحت امنیتی دارد. این یک دست آورد است.
درسال 2013 درنشست شیکاگو سران ناتو فیصله کردند که سالانه مبلغ چهارمیلیارد و یک صد میلیون دالر به حکومت افغانستان درعرصه های امنیتی کمک صورت بگیرد و حالا این کمک با سیاستهای خوبی که افغانستان با متحدانش درپیش گرفته است انجام می شود. شما فرض کنید که ما این سیاست را نداشتیم و پیمان را امضا نمی کردیم و به صورت کج دار و مریض با متحدان تان رفتارمی کردید معلوم نبود که این کمکها را برای نیروهای تان دریافت می کردید برخی می گویند که نه این طوری نیست آمریکا مجبوراست که این کمکها رابه افغانستان داشته باشد چون منافع شان ازافغانستان درمعرض خطر می باشد یعنی انیکه افغانستان پول زور دریافت می کند عین همان قضیه که دریک درامه خواندیم کسی بنام بامشاد از مردم پول می گرفت وقتی پرسید که پول چی می گیری وی می گفت پول زور. کسی به افغانستان پول زور نمی دهد. کمکها به دلیل مناسبات دوستانه و همکاری انجام می شود و این به نفع مردم افغانستان می باشد.
شک نداشته باشیم که اگراین کمکها به نیروهای امنیتی ما نرسد آن وقت سرنوشت اردو و پولیس بدون کمک و معاش چه خواهد شد.درحال حاضر با این همه مساعدتها بازهم می بینیم که درمعرض فشارهای بسیار شدیدی قرارگرفته ایم هرروز خبرازتلفات نیروهای امنیتی را داریم ابعاد تلفات بسیار بالا رفته است این گزارش که درهرهفته 330 نفرازنیروهای امنیتی ما کشته می شود خبربسیارتکان دهنده است. با این وضع ما بشدت احتیاج به حمایتهای خارجی داریم و بدون همکاری ناتو و آمریکا ارتش و نیروهای امنیتی خودرا نمی توانیم نگهداریم. این حرف که یک وقت رییس جمهورکرزی گفته بود که اگرآمریکا و ناتو بما کمک نمی کند ما از روسیه تدارکات و امکانات خودرا دریافت می کنیم این یک شوخی بیش نیست هیچ قدرتی درحال حاضر نمی تواند بدیل کمکهای غرب شود.
مجری تلویزیون اریانا: درحال حاضر افغانستان میزبان وزیرداخله روسیه است. سفرایشان را چه گونه ارزیابی می کنید ؟مقامات روسیه بارها گفته اند که انتقال جنگ از جنوب به شما ل کشوربرنامه ریزی شده می باشد این برنامه ریزی را کی کرده و منظورشان ازاین سخن چه هست؟ و چه کشوری را مسوول انتقال جنگ از جنوب بشمال افغانستان می داند؟
محمد ناطقی : البته این بحث درمحافل سیاسی و خبری افغانستان خیلی جدی طرح شده است درداخل کشور هم گروهای و افرادی هستند که ازاین مساله نیزگذشته و مدعی هستند که مقامات حکومت و دولتی درانتقال نیروهای داعش و طالب ازجنوب بشمال دست دارند. داکترعبدالله رییس اجراییه حکومت وحدت ملی به شدت این مساله را رد کرد و گفت کسی اصلا درذهنش راه ندهد که مقامات دولتی نیروهای طالب و داعش را از جنوب بشمال منتقل می کنند این حرف بی معنا است حکومت علیه خود نمی جنگد و ایشان درمورد کشورهای که متحد افغانستان هستند نیزتاکید داشت که متحدان ما هم این کار نکرده و نمی کنند. هیچ یک ازمقامات حکومت وحدت ملی این حرف را قبول ندارند که مقامات دولتی درانتقال دشمن ازجنوب بشمال نقش دارند. آقای اتمرمشاور امنیت ملی هم درنشست استجوابیه سنا تاکید داشت که مدرکی دال براین که سازمانهای و یا کشورهای تروریستها را از جنوب بشما منتقل کرده باشد و جود ندارد وی تاکید داشت که شش و هفت گروه تروریستی درشمال کشور جابجا شده و هرکدام برنامه های خاص خود را دنبال می کند وی اشاره کرد که لشکرطیبه برنامه دارد که ازطریق نورستان و ولایات شرقی به کشمیر نفوذ نماید جنبش ترکستان شرقی برای چین و ایالت سانکیان برنامه دارد و به همین ترتیب حزب اسلامی ازبکستان و گروهای چچنی و عربی هرکدام نقشه های برای نفوذ درقلمروهای ازسرزمین افغانستان را درسرمی پروراند آقای اتمرمدعی است که این گروها تهدید جهانی و امنیت جهانی را به خطرانداخته اند. همان گونه که دربحث قبلی اشاره کردم آقای اتمر اشاره بحضورگسترده گروهای تروریستی دارد ولی هرگز به این مساله اشاره نمی کند که سازمانها و یاکشورهای درپشت این قضایا قرارگرفته است.
مقامات روسیه با صراحت می گویند که انتقال جنگ ازجنوب بشمال برنامه ریزی شده است و سازمانهای استخباراتی کشورها می خواهند امنیت کشورهای آسیانه میانه و قلمرو روسیه را به خطراندازند البته این حرف و دید گاه برمی گردد به یک مساله زیربنایی تر و آن تقابلی است که درسطح جهانی بین روسیه و آمریکا و متحدانش بوجود آمده است. من باید به این نکته اشاره کنم که گرچه وضعیت جهان بکلی تغییرکرده و دیگر ما نمی توانیم آن تعریف چهاردهه پیش را داشته باشیم نظام بین الملل کاملا تغییرکرده ولی ازسوی هم ما نمی توانیم منکر رقابتها و حتا خصومتهای کشورهای شرق و غرب باشیم.
عرصه و ساحتهای گوناگون و جوددارد و نمی شود مناسبات را به گونه یک دست مورد بررسی قرارداد بعنوان مثال آمریکا و چین دو قدرت بزرگی اقتصادی و سیاسی است و این دو کشور سرمایه گذاریهای بی حسابی دارند و شاید بخاطر همین تعامل و کارها و سرمایه گذاری مشترک هست که به منافع هم دیگر ضربه وارد نکند.
اما میزان همکاری اقتصادی آمریکا و روسیه معلوم نیست و من نمی دانم که این دو کشور درحال حاضرچه قدر همکاریهای تجاری و اقتصادی شان را توسعه داده اند. خبرهای درمقایسه با توسعه همکاری آمریکا و چین را درمورد روسیه و آمریکا نداریم و فکر می کنم این دو کشور چندان همکاری درعرصه های اقتصادی ندارند درعرصه های دیگر که خیلی واضح است آمریکا و شوروی نه تنها که همکاری ندارند بلکه منافع امنیتی و سیاسی و به قلمروهای یک دیگر ضربه وارد می کنند مثلا دراکراین آمریکا و روسیه درحدی درگیری نیابتی با هم منازعه دارند درسوریه همین گونه من با گفته همکارانم موافق نستم که روسیه و آمریکا درجاهای با هم دوست و درجاهای با هم درگیر هستند آمریکا و روسیه درهیچ جای از دنیا با هم همکاری امنیتی ، سیاسی ندارند اینکه روسیه درمورد تحرکات تروریستها با دیده شک و تردید می نگیرد و می گویند این کار برنامه ریزی شده است این حرف خیلی واضح است که منظورشان ازاین موضع و سخن غرب و متحدانش می باشد.
برای روسیه خیلی واضح است که بگوید فعالیتهای تروریستها درشمال کشور برنامه ریزی شده و ازسوی سازمانهای استخباراتی منطقه و فرامنطقه این کارصورت می گیرد و هدف شان ایجاد درد سر و تهدید منافع امنیتی روسیه و متحدانش می باشد. شایعاتی و جود دارد که سازمانهای استخباراتی کشورهای آسیای میانه با سازمان استخبارات روسیه نشستهای فوق العاده داشته تا درمورد تحرکات تروریستها درشمال کشور برنامه مشترک داشته باشد.
یک منبع مطلع به من گفت که آنها هزیته مقابله با تروریستها را نیز تعیین کرده اند چیزی درحدود پانصد میلیون دالر برای مقابله با تروریستها را درنظرگرفته اند و این هزینه قراراست که بین شان سهمیه بندی شود. وی می گفت روسها گفته است که این هزینه را عمدتا با ید کشورهای آسیای میانه پرداخت نمایند. همین دیروز اخباری داشتیم که تحرکات بسیار گسترده ای را روسها درمرزهای مشترک تاجیکستان و افغانستان راه انداخته اند. افسران اطلاعاتی و نیروهای نظامی روسیه درمرزهای مشترک فعالیتهای شان را شروع کرده اند. همه این ها دال مرکزی است که نگرانی روسها ازحضورتروریستها چندین برابر شده اند.
و حالا که وزیر داخله روسیه درکابل آمده نوع گفتگوهای پشت پرده شان برای ما معلوم نیست ولی این مساله را می توان حدس زد که دو کشور، نوع مطالبات و همکاریهای شان را روی میزمی گذارند. این برای کابل خیلی مهم است که روسها دربرابردرگیری که درمرزها وجود دارد، چه نوع همکاری با افغانستان را در پیش می گیرد و ازسوی روسها خیلی علاقمند است که بدانند که افغانستان درسرکوب و مهارتروریستها درشمال کشور چه برنامه های دارد. این نگرانی را هم می خواهد برطرف نماید که حضورتروریستها درشمال چرا به این پیمانه گسترش یافته و روایت و قرایت افغانستان از این ماجرا چیست؟
تلویزیون راه فردا: پرسش که من دارم این است که درطی هشت ماه ازعمرحکومت وحدت ملی چه اقداماتی درمورد تطبیق موافقتنامه سیاسی صورت گرفته است و شما رییس کمیسیون نظارت ازتطبیق موافقتنامه سیاسی هستید به نظرشما این سند که پایه و اساس حکومت وحدت ملی را تشکیل می دهد تا چه حدی عملی شده و درچه مواردی نقض شده و اگرنقض شده شما دراین خصوص چه کرده ا ید و برنامه و استراتژِی شما درمورد تطبیق این سند چه می باشد؟
محمد ناطقی: شما سوال خیلی خوبی را طرح کرده اید اجازه دهید که برای توضیحات جایگاه قانونی کمیسیون عالی نظارت به تاریخهای منظوری و تقرریها رییس و اعضای کمیسیون اشاراتی داشته باشم و بعد برای تان شرح خواهیم داد که برنامه کمیسیون چیست ؟ و تا حالا چه کرده ایم و درآینده چه خواهیم کرد. درتاریخ 27/8/ 1393 پیشنهاد کمیسیون که شامل 18 عضو و کارمند و 19 اجیر و کارمندان خدماتی می شود، کمیسیون عالی نظارت.. طی پیشنهاد نمبر 117 مورخ 27/8/93 ازسوی ریاست اجراییه محترم داکترعبدالله به مقام ریاست جمهوری داکتر صاحب محمد اشرف غنی ارسال می شود. ریاست جمهوری درتاریخ 19/9/1393 طی حکمی نمبر399 ساختارتشکیلاتی کمیسیون عالی نظارت را منظور می کند. البته شما می دانید که به دلیل فراهم شدن مقدمات کار و معرفی اعضای کمیسیون عالی نظارت که 11 عضو دارند و یک رییس، کمی با تاخیرکارمان شروع گردید و حالا کارها را شروع کرده ایم گرچه تعداد اعضای ما تکمیل نشده است و منتظر هستیم که ریاست محترم اجراییه ، اعضای باقی مانده را معرفی و مقرر نمایند دفاترما به صورت نسبی فعال شده است.
ما البته همان گونه که می دانید زیرنظرریاست اجراییه کارهای مان را پیش می بریم کمیسیون خاص اصلاحات انتخاباتی هم تمامی گزارشهای شان را به ریاست اجراییه می دهد و این ریاست اجراییه است که فیصله ها و مصوبه های کمیسیون خاص اصلاحات انتخاباتی را به شورای وزیران می برد و جرح تعدیل در شورای وزیران صورت می گیرد. کمیسیون عالی نظارت هم زیرنظرریاست اجراییه کار می کند.
و اما پر سیده اید که تا بحال چه کارهای را کرده ایم اعضای کمیسیون درنشستهای خود، درچهارچوب موافقتنامه حکومت وحدت ملی و ضماییم آن ابتداء طرزالعمل کاری خود را تهیه کرده است و این طرزالعمل کاری ازسوی کمیسیون تهیه و مسوده آن نهایی گردید طرزالعمل کاری کمیسیون که شامل ساختار و اهداف می باشد در پنج فصل و پانزده ماده ترتیب یافته است و حالا دراختیار ریاست محترم اجراییه گذاشته شده با تایید مقام ریاست اجراییه مبنایی کارما همین طرزالعمل کاری خواهد بود. ما دراهداف کمیسیون، کارهای مان را که بعد تحقیقی و نظری دارد را درسه فاز دسته بندی کرده ایم.
فازاول جمع آوری اطلاعات ازکارکردهای حکومت درچهارچوب موافقتنامه است این کار به این معنا است که ما می خواهیم بدانیم که کارهای انجام شده تا چه حدی با روح موافقتنامه هم خوانی داشته است و درچه مواردی نقض و تخلف سرزده است. جمع آوری اطلاعات و هماهنگ ساختن آن با مفاد موافقتنامه ازعمده ترین اولویتهای کاری ما هست. فازدوم دسته بندی و تهیه گزارش به مقامات حکومت وحدت ملی می باشد ما درگزارشهای خود به گونه مستند خواهیم گفت که موافقتنامه دراین موارد به درستی نقض شده و دراین موارد عملی شده است و ازمقامات ، خواهان عملی و اجرایی شدن موافقتنامه می شویم . مرحله و فازسوم ازکارما اطلاع رسانی به مردم می باشد یعنی این کار دروقتی انجام می شود که بکلی مایوس ازعملی شدن موافقتنامه شویم در آن صورت این حق مردم است که بدانند برسرموافقتنامه چه گذشته است.
با توجه به این نکات که اشاره کردم خبرنگارتلویزیون جوان نیز ازما پرسیده بود که شما درچه مرحله قراردارید و چه قدر مواردی را شناسایی کرده اید که موافقتنامه نقض شده است من البته به مجری تلویزیون گفتم و حالا به شما هم عرض می کنم که ما درمرحله گرد آوری اطلاعات هستیم و هنوز به فازدوم که تهیه گزارش به مقامات باشد نرسیده ایم دلیل مساله هم این است که ما کارمان را تازه شروع کرده ایم و وقتی زیادی نمی شود. شما می پرسید که سقف زمانی برای فازهای کاری تان تعیین و تعریف کرده اید و یانه ؟. بله ما برای هرمرحله سقف زمانی درنظرگرفته ایم و ما برای ابد دریک مرحله و یا دو مرحله نمی مانیم سقف زمانی برای جمع آوری اطلاعات همان ششماه خواهد بود و بعد تهیه گزارش به مقامات و امید واریم به مرحله سوم که اطلاع رسانی به مردم باشد نرسیم یعنی اینکه موافقتنامه بخوبی اجرای شود
.
و سوال آخر شما اینکه این موافقتنامه چند درصد عملی شده است را به این گونه توضیح می دهم. اجازه دهیم ازکلمه فی صدی اجتناب نماییم من مساله را به صورت گراف عملیاتی و اجرایی طرح می کنم شما اگر گرافی را درنظر بگیرید که چند عرصه داشته باشد دراین گراف درعرصه های پیشرفت صورت گرفته است و تقریبا به مرحله صد رسیده است مثلا گراف کابینه، نهایی شده و گراف ولایات هم خوب بوده گراف ریاست های مستقل و گراف سفارت خانه ها و جنرال قنسلگریها و.. هرکدام به صورت متناوب رشد کرده است و درمواردی هم بسیار عقب مانده ایم.
گفتگوی تلویزیونهای 1 آریانا....
مدیریت سایت
تلویزیونهای 1 آریانا و خورشید گفتگوی داشت با محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت از تطبیق موافقتنامه سیاسی پیرامون نشست وزراء خارجه ناتو در ترکیه، سفر مقامات سطح اول پاکستان به افغانستان و نگاهی به هشت ماه کارکرد حکومت وحدت ملی که اینک آن موضوعات را با هم پی می گیریم.
مجری آریانا : همان گونه که در جریان هستید فردا آقای شریف نخست وزیر پا کستان در راس یک هیات بسیار پلند پایه وارد کابل می شود. سفر مقامات سطح یک پا کستان را چه گونه ارزیابی می کنید؟
محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت : این چندمین سفر نواز شریف به افغانستان است البته در این سفر مقامات سطح یک مثل وزیر دفاع، لوی درستز، رییس استخبارات و.. آقای شریف را همراهی می کنند در این سفر قرار است آقای شریف و همراه هان شان با رییس جمهور و رییس اجرایی صحبت نمایند این سفر می دانید که پس از بازگشت رییس جمهور از هند صورت می گیرد. سفر رییس جمهور افغانستان با استقبال بسیار گرم و توام با امضای چندین موافقتنامه بود مقامات هندی به گرمی از رییس جمهور و هیات همراه شان استقبال کردند و حالا آقای شریف نخست وزیر پا کستان همراه با بلند پایه ترین مقامات کشورش وارد کابل می شود. هند و پاکستان رقبا و یا درستش همان است که دشمنان تاریخی هم می باشند و افغانستان برای هردو کشور اهمیت زیادی دارد. هردو کشور سخت در هراس هستند که مبادا افغانستان جغرافیای ضد امنیت و ضد منافع شان قرار بگیرد همان گونه که آقای منادی اشاره داشت که پاکستان این نگرانی را دارد که مبادا افغانستان جایگاه و پناهگاه تروریستهای قرار بگیرد ک امنیت پا کستان را تهدید نماید البته من با این حرف خیلی موافق نستم که افغانستان پناهگاه امن برای تروریستهای پاکستانی و ابزار دست هندوستان باشد ولی این حرف بارها گفته شده که هند از تروریستهای پا کستانی در خاک افغانستان بعنوان ابزار استفاده می کند همان گونه که آقای منادی اشاره کرد این تروریستها که امنیت پا کستان را تهدید می کنند در افغانستان مستقر می باشند.
شکی نیست که افغانستان بلحاظ امنیتی برای هردو کشور اهمیت زیادی دارد. بحث اساسی در سفر نواز شریف و همراه هان شان مساله امنیت و طالبان هست. امنیت در واقع مساله بنیادی هرسه کشور است افغانستان سالها است که امنیتش تهدید شده و حالا به چهار دهه جنگ نزدیک می شود و مشکل امنیتی ازسوی پا کستان و ازخاک این کشور بوده است. افغانستان با ایران و یا هند و یا چین وقتی صحبت می کند خیلی کم موضوعات که با پا کستان صحبت می کند را طرح می کند. ما با پا کستان این گونه بحثهارا داریم که تروریزم در خاک شما مستقر هستند و گاهی هم می گوییم که سازمان استخبارات شما تروریستهارا آموزش می دهد و آنها را سازماندهی کرده و شما جنگ نیابتی با ما دارید یعنی طالبان به نیابت ازشما با افغانستان می جنگند یک وقت مایک مولن رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفته بود که پا کستان با ما جنگ نیابتی راه انداخته است.
عین و یا شبیه چنین اتهامات ازسوی پا کستان بما وارد شده و آنها به یک موضوع تاکید دارند که طالبان پا کستانی در خاک افغانستان پناه برده و سربازان مارا می کشند و به پایگاه های پا کستان ازخاک افغانستان حمله صورت می گیرد در کنار این مساله آنها به یک مو ضوع دیگری نیز اشاره دارند که سازمان استخبارات هند در افغانستان فعال است و نا امنیهای زیادی را در بلوچستان و جاهای دیگر بوجود آورده است. اینها اتهامات جدی و امنیتی طرفین به هم دیگر است. درحالیکه این گونه بحثهارا افغانستان با هیچ یک ازهمسایگان خود ندارد.
مجری فکر می کنید در سفرفردا روی همین اتهامات تاکید می شود و یا موضوعات دیگری بحث خواهد شد؟
رییس کمیسیون عالی نظارت: نه این بحثها صورت نمی گیرد دلیل آن زمان است اتهامات که من اشاره کردم مربوط به گذشته نه چندان دور روابط دو کشورمی شود ولی حالا تغییرات عمده ای در هردو کشور پاکستان و افغانستان صورت گرفته است. حکومتهای نو در دو کشور با سیاستهای تازه ای روی کار آمده است و هردو کشور وارد مرحله تازه ای شده اند البته حلقه های در ارتش پا کستان هست که سعی می کنند با همان سیاستهای سنتی خود با افغانستان رفتار نماید و ازتروریزم بعنوان ابزار علیه افغانستان استفاده نماید ولی وجه غالب و مسلط در سیاستهای فعلی پا کستان چیز دیگری هست. حالا عمده ترین مساله مورد بحث صلح و کشاندن طالبان در پای میز مذاکره است و این توقع را افغانستان دارد که حکومت پا کستان طالبان را به پای میز گفتگو بکشاند. آقای احمد رشید شناخته شده ترین خبر نگار پاکستانی در آستانه سفر نواز شریف به این نکته اشاره کرده است که حکومت پا کستان می تواند روی طالبان فشار وارد نماید و این ابزار در اختیار پا کستان هست و می تواند به این گروه فشار وارد نماید آقای رشید می گوید زندگی و هستی طالبان پاکستان هست و خانواده های طالبان دراین کشور زندگی می کنند و دولت پا کستان این قدرت را دارد که طالبان را در پای میز گفتگوها حاضر نماید.
نکته فوق العاده مهم دیگر مساله چین است. آقای شی جین رییس جمهور چین همین چندروز پیش به پاکستان آمد و در این سفر اعلام داشت که چهل شش میلیارد دالر در پاکستان سر مایه گذاری می کند. چین می تواند به پاکستان الزام وارد کند که صلح افغانستان را جدی بگیرد و طالبان را در پای میز حاضر نماید. بی ثباتی و جنگ در افغانستان و پا کستان سرمایه گذاری چین را به خطر می اندازد و چناییها بسیار علاقمند صلح و ثبات در افغانستان بخاطر منافع اقتصادی خود می باشد. رهبران پاکستان این بار روی مساله صلح و دشمنان مشترک دو کشور صحبت خواهندکرد دشمنان دو کشور نمی توانند دوستان دو کشور باشند یک مقام پاکستانی ازپیش اعلام داشته است که دشمنان افغانستان دشمنان پاکستان هستند وی گفته است که ما به طالبان تفهیم کرده ایم که باید با حکومت کابل وارد مذاکره شود و هیچ گزینه ای جز گفتگو با حکومت کابل را ندارند و گوش طالبان را بازکرده ایم مقامات پا کستان در سفر قبلی از این هم جلو رفته بود و می گفتند که به طالبان گفته اند یا با حکومت افغانستان مذاکره نمایید و اگر نمی توانید پس لطفا خاک مارا ترک نمایید.
محمد ناطقی: در مذاکرات پیشرو من فکر می کنم چنین مو ضوعاتی طرح خواهد شد. البته این حدس ما درست از آب در آمد وقتیکه نواز شریف در کابل آمد و در مذاکرات شان روی همین مو ضوعات تاکید داشتند. در کنفرانس خبری مشترک آقای شریف گفت: دشمنان افغانستان نمی توانند دوستان پا کستان باشند. دراین نشست خبری صحبت از این شد که دو کشور بصورت مشترک مراکز تروریستهارا در هم می کوبند. در ملاقات با رییس اجرایی وقتی که داکتر عبدالله می پرسد که مساله مذاکره و صلح با طالبان چه می شود شما در این مورد چه کرده اید مقام برجسته پاکستانی همراه نواز شریف می گوید ما گوش طالبان را بازکرده ایم و به آنها گفته ایم ک هیچ گزینه ای جز مذاکره با حکومت افغانستان را ندارید.
مجری تلویزیون 1 : امروز اولین روز نشست وزراء خارجه ناتو در ترکیه شهر انتاکیا بود در نشست دو روزه روی موضوعات مختلف بحث می شود افغانستان در چه جایگاهی قرار گرفته و اصولا در نشست ناتو افغانستان از اهمیت آنچنانی بر خوردار هست و یا خیر؟
رییس کمیسیون عالی نظارت: بله اهمیت افغانستان در نشست وزرا ناتو مطرح هست. اجازه دهید در مورد نشست دو روزه نکاتی راطرح نماییم اولین مساله بر می گردد به شکلیات نشست و دومین مساله محتوای مذاکرات ناتو هست. در مورد شکلیات باید بعرض برسانم که نشست ناتو درسه سطح انجام می شود یکی نشست وزراء دفاع 28 کشور ناتو است در جلسات وزرا دفاع موضوعات مهم امنیتی جنگ و امور فنی لوجستکی بحث می شود مثلا در سالهای گذشته این وزرا دفاع ناتو بود که میزان کمک نظامی به افغانستان را مشخص کردند و در شیکاگو تصویب کردند که سالانه امور امنیتی افغانستان چهار میلیارد یکصد میلیون دالر هزینه لازم دارد آنها این مبلغ را روی کشورهای عضو ناتو سهمیه بندی کردند و بشترین رقم بالای دو میلیارد را آمریکاییها به عهده گرفت و حالا بر اساس قرارداد امنیتی همان مبلغ را به نیروهای امنیتی کمک می کنند. آقای اتمر در مجلس سنا گفت هرروز 12 میلیون دالر بر اساس پیمان امنیتی به نیروهای افغانستان پرداخت می شود. این فیصله هارا وزراء دفاع در بروگسیل و شیکاگو داشتند.
دوم ، نشست وزراء خارجه ناتو هست که حالا در کشور ترکیه این نشست دایر شده است. وزراء خارجه به امور تخنیکی کار ندارند آنها سیاست گذاری می کنند که نوع ماموریت زمان ماموریت و تعهدات چه گونه باشد که حالا اعلام شده است که وزراء خارجه تاکید بر حمایت دوامدار از افغانستان را داشته اند حمایت قاطع و دوامدار از عمده ترین موضوعات قابل در نشست ناتو می باشد. من فکر می کنم تاکید برحمایت از افغانستان و تاکید بر حمایت دوامدار تعریف خاصی خود را دارد. البته باید بگویم که چهار چوب حمایت همان پیمان امنیتی است و هیچ کاری خارج از آن انجام نمی شود این حرف که دو ستان اشاره می کنند که زمان تغییر کرده بنابراین نوع ماموریتها نیز تغییر می کند هرگز درست نیست. اجازه این مساله توضیح دهم که ناتو از افغانستان خارج شد و تمامی مسوولیتهای امنیتی بدوش نیروهای افغان گذاشته شده است حال فکر می کنید در فاز جدید نیروهای ناتو به افغانستان بر می گردد هرگز حتا تصورش را نمی توان کرد که روزی سربازان آمریکا و ناتو به به افغانستان بر می گردند نه هرگز و حتا یک سرباز به افغانستان بر نمی گردد و لو بلغ ما بلغ.
نکته دیگر هم این است که ناتو سه ماموریت را در پایان 2014 برای نیروهای شان در افغانستان اعلام داشت. ماموریت جنگی به پایان خود رسید و همه ماموریتهای جنگی و نظامی بدوش نیروهای افغان گذاشته می شود. در کنار این مساله ناتو سه ماموریت اساسی را متقبل می شود یک آموزش نیروهای افغان دو مشوره دهی به نیروها که با دشمنان چه گونه برخورد شود و چه مسایلی در جنگ اولویت دارد و دسته بندی شود و مساله سوم که ماموریت حیاتی شمرده می شود و آن تجهیز نیرهای افغان است. همه سه ماموریت در فاز دوم برای نیروهای افغانستان بنیادی هست . همکاری دوامدار در همین چار چوپ انجام می شود و این چارچوپ تغییر نمی کند اما در پایان این گفتگو به این نکته اشاره می کنم که مفهوم دوامدار اشاره به رویدادهای جدید می تواند باشد. داعش در کنار طالبان و القاعده پدیده نو در افغانستان می باشند بنابراین حمایت از افغانستان می تواند دوامدار و بلند مدت باشد. اگر چنانچه پدیده ای داعش در افغانستان ظهور نمی کرد آن وقت سیاست گذاری وزراء خارجه ناتو می توانیست بنوع دیگری باشد. بهر صورت افغانستان اهمیت خودرا دارد و همکاری ناتو با افغانستان در پنج ساحت اهمیت فوق العاده دارد آن پنج ساحت عبارت است از سه مساله آموزش، مشوره دهی، تجهیز نیروها، کمکهای مالی و تعهدات شیکاگو و مساله ظهور و حضور داعش که عامل حمایت بلند از افغانستان می شود.
پرسهای دیگر که برمی گردد به عملکردها و دست آوردهای هشت ماهه حکومت وحدت ملی در فرصت بعدی به پرسشهای مجریان و خبرنگاران دراین خصوص پاسخ خواهیم گفت..
عوامل نا امنی در شمال کشور
عوامل نا امنی در شمال کشور
در واقع عنوان گفتگوی است با محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت از تطبیق توافقنامه سیاسی
هفته نامه ایتلاف ملی : بنظر شما علت نا امنیهای شمال در چیست؟
محمد ناطقی : این پرسش بسیار مهم و درحال حاضر در تمامی سطوح جامعه طرح شده است البته پاسخ به این وضعیت ،متفاوت و متنوع بوده است و تاکنون ما به یک پاسخ متحد و یک دست نرسیده ایم اجازه دهید من این بحث را با استفاده از پرسش شما بگونه مبسوط پاسخ دهم البته شما اجازه دارید مقدار لازم برای هفته نامه خوب و وزین ایتلاف ملی را بر دارید.
چند روایت و چند نکته اساسی در مورد نا امنیها در شمال کشور طرح شده است اولین بحث این است که حکومت جدید پا کستان پس از اینکه جنگ گسترده را در وزیرستان شمالی آغاز کرد، مراکز بسیار مهم تروریستها در این منطقه متلاشی گردید. گروهای تروریستی بسیار زیاد مثل القاعده، حرکت اسلامی ازبکستان جنبش اسلامی ترکستان شرقی لشکر طیبه پا کستان گروه حقانی و گروه گل بهادر خان پا کستانی و همینطور عربها چچنیها و ده ها گروپ تبهکار دیگر در وزیرستان شمالی مستقر بودند. در جنگ اردوی پاکستان در وزیرستان شمالی بخشهای زیادی چیزی در حدود 90 درصد گروهای تبهکار از وزیرستان شمالی کوچ کردند و بدون تردید همه شان وارد افغانستان شد.
البته گفته شده در سال گذشته با شروع جنگ ارتش پا کستان در وزیرستان شمالی یک عده ازکادرهای القاعده به یمن گریختند و در آن زمان گفته می شد که فرزندان جلال الدین نیز به یمن گریخته اند. ولی تعداد بسیار زیادی از تروریستها ازدو محور شرق کشور مثل ولایت نورستان و ولایتهای همجوار شرقی به طرف شمال شرق افغانستان و عمدتا ولایت بدخشان کوچ کردند و بخشهای دیگری ازکوچ تروریستها ازولایتهای جنوب مثل هلمند و نواحی همجوار آن انجام شده اند و این دسته در همان زمان در ولایت زابل ، فراه ، هرات ، فاریاب ، بادغیس و ولایت فراه جابجاه شدند. در ولایت فاریاب در میان جنگلهای بین فاریاب و انخوی تعداد زیادی از تروریستها در میان جنگلهای منطقه پنهان شده اند البته شاهدان عینی می گویند همه آنها پرچم سیاه " داعش" را بلند کرده اند. با این وضع طبیعی است که عوامل اصلی جنگ و نا آرامی همین تبهکاران می باشند آنها کار شان جنگ خون ریزی و خشونت هستند.
هفته نامه ایتلاف ملی : مردم از این وضعیت بسیار نگران هستند و آینده چه خواهد شد؟
محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت: شما پرسیده اید که مردم نگران هستند و آینده چه خواهد شد؟ مردم حق دارند که نگران باشند تروریستها به جان مال و ناموس مردم رحم نمی کنند آنها انسانها بیگناه را می کشند می دوزدند آدم ربایی پیشه آنها می باشند. 31 مسافر و مهاجر بیگناه را سه ماه پیش از راه قندهار و کابل باخود بردند و تا کنون خبری از سرنوشت شان نداریم. اینها آدم رباییهای هست که مردم و رسانه ها خبر شده اند انسانهای زیادی و بیگناهان بسیاری قربانی تروریستها شده و می شونداما کسی خبر نمی شود . جاده کابل هرات را خبر نگاران "جاده مرگ "نام گذاشته اند.
رییس کمیسیون عالی نظارت: می دانید که تروریستها در همه جا مرتکب جنایت شده اند و اما بشترین قربانیان را در ولایت بدخشان از مردم و ازنیروهای امنیتی و پولیس گرفته اند. جنایت تروریستها در جرم بدخشان در ماه گذشته و جنایت چند روز پیش آنها در وردوج بدخشان فرا موش ناشدنی و نا بخشودنی است. شما پرسیده اید که راه حل در چیست؟ و آینده را چه گونه باید دید؟ اتفاقا عین همین پرسش در یگ گروه که آن را برخی از دوستان " گروپ تینک تانگ" نام گذاشته اند که البته من هم عضو و جزء همین گروپ هستم در جمع ما برخی دیپلماتهای خارجی و نماینده یوناما نیز حضور دارند.
سه شب پیش ما جلسه داشتیم و مو ضوع صحبت ما همین مساله بود که گروهای که در شمال وارد شده اند کیها هستند طالب و یا داعش و اینکه جنگ به یک نحوی از جنوب به شما منتقل شده است و چرا و راه حل این گرفتاری در چیست؟ خوب هرکسی دیدگاه تحلیلی خودرا داشت اما من در این گروپ گفتم که جنگ و بحران امنیتی در شمال را چه گونه باید بررسی کرد؟ اگرتروریستها مخلوق سازمانهای استخباراتی کشورهای منطقه و فرا منطقه نباشند و تنها ریشه های تروریستی جدای از مدیریت سازمانهای استخباراتی منطقه و فرا منطقه داشته باشد در این صورت نابود کردن تروریستها در شمال و در هرجای کار سختی نیست ارتش و نیروهای امنیتی قادر به کنترل و مهار و نابود کردن آنهارا دارند البته جنگ طول می کشد ولی این گروها نیز نابود می شود.
ددلیل نابودی شان با خود شان هست آنها پایگاه مردمی ندارند مردم افغانستان مذاهب شان را ترک و تبعیت ازآیین سلفی و وهابی و تکفیری نمی کنند. داعش با اصول و مبانی و با فقه حنفی دشمن است مردم افغانستان حنفی و جعفری و سایر مذاهب اسلامی هرگز از آیین داعش تبعیت نمی کنند. این گروهای جنگی حال چه داعش و یا طالب دربین مردم پایگاه ندارند گروهای بی ریشه گروهای بیرحم و تبهکار مورد حمایت و تایید مردم افغانستان نیست در این صورت که تروریستهارا مخلق خود شان و مجزای از سازمانهای استخباراتی تفسیر نماییم در این صورت شک نداشته باشیم که آینده به نفع مردم و به زیان این گروها است اما اگر این گروها ریشه های استخباراتی منطقه ای و فرا منطقه ای داشته باشد در این صورت این گروها برای مقاصد دیگری ساخته شده من درجمع "گروپ تینک تانک" گفتم ما و شما ابتدا باید دیدگاه مان را در مورد داعش و طالب در افغانستان شفاف نماییم و تاکید کردم که چه تعریفی از آنها ارایه می دهیم. از اینجا بحثهای بسیار زیاد و طولانی ما برای مدت سه ساعت ادامه یافت......
...........
محمد ناطقی: بحث در گروپ "تینک تانک" راجع به همین پرسش ادامه یافت می خواهم در اینجا آخرین جمع بندی که در مورد حضور تروریستها درشمال کشور صورت گرفته است را توضیح دهم تا بحال دو نظریه در مورد تبهکاران طالب و داعش که می جنگد طرح شده است. فکر و منطق اول این است که تروریستها در افغانستان حضور برنامه ریزی شده و استراتژیک دارد و این برنامه را سازمانهای استخباراتی برای شان می دهند. در این منطق قضیه تندرویها و بیرحمیها و خونریزهای بسیار هولناک بنام اسلام ریشه در یک جنگ تمدنی دارد بر اساس این منطق باید گفته های ادوارد اسنودن را قبول کرد وی بارها به این نکته اشاره کرده است که مامور سیا بودم و می دانم که ابوبکر البغدادی دوره های آموزشی خود را در اسراییل و زیر نظر موساد سپری کرده است.
در اینجا دو نوع جنگ هست یکی تمدنی و دیگری توسعه طلبی سیاسی که البته صورت دوم هم بر می گردد به جنگ تمدنی. متفکر آمریکایی در مقاله اساسی خود همه جنگها را تمدنی تفسیر می کند. برای موفقیت در این نبرد ابتدا نفرت و تفرقه و خشونت بنام اسلام و آیین محمد (ص) باید به اوج خود برسد که رسیده است. وضعیت جهان اسلام وضعیت نکبت و فلاکت هست و این هدفمندانه و برنامه ریزی شده است. طالب و داعش در افغانستان برای مقاصد دیگری ساخته شده است و روایت شان را باید در جدال شرق و غرب و متحدانش دانیست. در این فرض جنگ هرگز در هیچ جا و ازجمله در افغانستان خاموش شدنی نیست. جنگ برای اهدافی بر نامه ریزی شده است و در پشت آن قدرتهای استخباراتی استاده است. طالب و داعش برای آنسوی در یا ساخته شده است.
آقای اتمر مشاور امنیت ملی در نشست استجوابی سنا بصورت مبسوطی به این مساله اشاره کرد تمام حرفهای مشاور امنیت جدی و درست است تنها اشکالی که درکار است مبنای اظهارات آقای اتمر هست ایشان بگونه حرف می زند که جنگهای داعش در منطقه جهان و افغانستان بر می گردد به نیت برنامه و استراتژی خود داعش آقای اتمر هرگز مساله طالبان و مساله ارتباط داعش با برنامه سازمانهای استخباراتی را طرح نکرد.
این مطلب بر می گردد به دیدگاه و منطق دومی که داعش و طالب با برنامه خود، و برای رسیدن به هدف تشکیل خلافت اسلامی خود می جنگند و در اینجا برنامه استخباراتی در کار نیست. در گروه ما یک عده با قاطعیت همین منطق جناب اتمر را داشت و می گفتند که طرح این مساله که داعش یک پدیده استخباراتی است را بر خواسته ازتیوری توطیه می دانیست. این دو منطق در مورد طالب و داعش حل ناشده است.
محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت: بله من دیروز بخشهای مهم استجوابیه را گوش دادم بنظرم سه نکته مهم در مجلس سنا وجود داشت نکته اول اینکه سناتورها خود شان را مسخره کردند آنها اطلاع لازم از مساله داعش و طالب جنگی نداشتند پرسشهای ساده روتنی را طرح کردند. نکته دوم برمی گردد به اظهارات جناب آقای اتمر شکی نیست که آقای اتمر یک استعداد و تواناییها و اطلاعات بسیار زیادی از پشت و روی پرده دارد و به همین دلیل سناتوران را از استجواب شان پیشمان ساخت ایشان به دلیل بحثها فرعی سناتوران که پیمان امنیتی زیر سوال برده بود را بخوبی شرح و از مساله اصلی طفره رفت آقای اتمر مطلقا از طالبان در جنگها و نا امنیها نام نگرفت و همه مصیبتها و جنگهارا متوجه داعش ساخت و آن را سازمانی تعریف کرد که جهان را تهدید می کند نکته سوم هم این بود که داعش گویا با برنامه خود و داعیه خلافت اسلامی شان جهان و افغانستانرا تهدید می کند. آقای اتمر در این نشست نه به طالبان و نه به هیچ سازمان استخباراتی اشاره نداشت.
اختلاف اساسی درست در همین جا هست که آیا داعش و طالب با برنامه و استراتژی خود در افغانستان و منطقه می جنگند و یا اینکه برای شان برنامه داده شده که سوریه و شام را ویران نماید تا دیگر خطری اسراییل را تهدید نکند جنگهای داعش القاعده در منطقه کشورهای را هدف گرفته اند که ضد اسراییل و رابطه بدی با آمریکا داشتند درحال حاضر همین کشورها هدف قرار گرفته است. در افغانستان این پرسش حل نشده است در گروپ تینک تانک این سوال را طرح کردم و گفتم که رییس جمهور کرزی بارها تاکید داشت که برای تروریستها در شمال نقل انتقالات نظامی صورت می گیرد یک صبح در ارگ ایشان بما گفت که بمن گزارش می دهد که هلیکوپترهای مشکوک در کوه های شمال نشست و برخواست دارد رییس جمهور پیشین می گفت ما که کنترل هوایی نداریم کنترل فضای افغانستان در دست ایتلاف است.این یعنی اینکه برای گروهای تروریستی سلاح فرستاده می شود پس این گروها ساخته خود شان هست.
داعش و طالب در شمال با مجهز ترین سلاحها می جنگند و این سلاحهای مدرن چگونه و از کجا در اختیارشان گذاشته شده است. آنها پول زیادی دارد بخصوص داعش ازمردم عشر زکات نمی گیرد و به سربازان پولهای زیادی می دهد وقتی این پرسش را در جمع گروه مطرح کردم یکی از اعضای پاسخ مرا چنین گفت:
ببینید در جهان امروز سازمانهای مافیای در شرق و غرب عالم فعال هستند پول شویی در همه جا صورت می گیرد وی از یک بانک فرانسوی نام گرفت که تازه اقدام به یک پول شویی عظیمی داشته است. وی گفت حالا کسی به داعش پول نمی دهد آنها با جنگ و با تسخیر میدانهای نفتی سوریه و عراق پولهای زیادی دارند. اسلحه هم که در همه جا با قاچاق تامین می شود در شمال کشور آنها از همین شیوه ها استفاده کرده و می کنند وی نقش استخبارات کشورها را کمرنگ و ضعیف نشان می داد.
محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت : می بینید که ما در جمع خود چنین دو ستانی را داریم و این گونه تحلیل و ارزیابی دارند. اظهارات مشاور امنیت ملی دراستجواب مجلس سنا بشتر در همین مسیر بود و می گفت داعش خطر جدی برای افغانستان می باشد افغانستان برای شان به دلیل مواد مخدر جاذبه دارد داعش و گروهای ترکستان شرقی، حرکت اسلامی ازبکستان چچن عرب و لشکرطیبه هرکدام برای خود برنامه برای کشمیر، چین، ازبکستان ، تاجیکستان و روسیه را دارد اینها درست است اما این برنامه های کلان برای نا امن و تهدید حوزه های امنیتی روسیه و متحدانش مرتبط به طرحها و برنامه های خود داعش است و یا اینکه این برنامه ها برای شان داده شده و می شود. پاسخ به این پرسش خیلی سخت و برخی آنرا زمان روشن می کند.
گفتگوی تلویزیونهای جوان، آروزو، و تلویزیون 1 با محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت از توافق نامه سیاسی( بخش دوم)
محمد ناطقی: بله باید به این نکته اشاره داشته باشم که اصولا کمیسیون عالی نظارت از تطبیق توافقنامه سیاسی کارهای اجرایی و عملیاتی ندارد این کمیسیون در سه و چهار حوزه کاردارد اولین ساحت مساله توافقنامه و اشراف کامل به مندرجات آن هست این البته کار سختی نیست زیرا سند مورد توافق یک متن فلسفی نیست که درک آن دشوار باشد. موافقتنامه متنی هست که تفسیر رویدادهای سیاسی و اشارات به ساختار حکومت وحدت ملی دارد بنابراین وقوف و دانی و مطالعه همه جانبه روی این سند لازم است و این کاری است که دوستان ما در کمیسیون عالی نظارت روی آن کار می کنند و بر اساس آن چارچوب و طرز العمل کاری خود را تهیه کرده ایم .
حوزه دوم کاری ما که خیلی مهم است و آن ارزیابی و بررسی صادقانه و بی طرفانه و منصفانه عملکرد رهبران حکومت وحدت ملی است یعنی اینکه عمده ترین کار ما این خواهد بود که ببینیم کارهای رهبران حکومت وحدت ملی در معرفی وزراء در معرفی و شناسایی والیها و همین گونه سفرا و ریاستهای مستقل انجام می دهند، هم خوانی و همسویی با مندرجات سند دارد و یانه تشخیص و هم خوانی کار ها با محتوای سند از عمده ترین کارهای کمیسیون عالی نظارت خواهد بود.
حوزه سوم در کارهای کمیسیون ، ارایه و گزارش کارها به مقامات حکومتی است یعنی اینکه ما می توانیم کارهای صورت گرفته را دسته بندی کرده و به مقامات حکومت وحدت ملی بگوییم که از نظر ما این کارهای صورت گرفته و این بخش ازکارها مطابق با موافقتنامه است و این بخش ازکارها هم خوانی ندارد یعنی اینکه توافق نامه نقض شده و ازسوی کی نقض شده است به گفته خبر نگار راه فردا یک نوع تذکرات و یاد آوری هست که داده می شود. پرسش اساسی همان نکته ای است که خبرنگار آروزو اشاره کرد و آن اینکه حالا کسی به تذکرات شما وقعی نگذاشت و اهمیتی به جمع بندی و گزارش شما نداد خوب در این صورت چه خواهید کرد؟
این مساله را تلویزیون یک هم ازما پرسید و خیلی مهم است که اگر به تذکرات ما کسی وقعی و احترامی نگذاشت آن وقت ما چه می کنیم؟. در این حالت است که بخش چهارم و مهم ازکار ما آغاز می شود و آن اینکه ما ناگزیر قضایا را که توام با اختلافات رهبران حکومت وحدت ملی نیز همراه می شود را به مردم اعلام می کنیم البته این مایه افتخار بزرگی خواهد بود که مردم قاضی باشد که کی و کدام نهاد و مقامات حکومت وحدت ملی نقض توافقات سیاسی را کرده اند. ارجاع مسایل به مردم و اطلاع رسانی مساله ساده ای نیست موضوع اهمیت زیادی دارد .
نتیجه اینکه حوزه کاری کمیسیون عالی نظارت در همین چهار ساحت : بررسی و مطالعه موافقتنامه حکومت وحدت ملی، بررسی و مطالعه کارکردها و عملکردهای حکومت وحدت ملی و هم خوانی آن با سند پایه، و سوم انتقال گزارشها و تذکر به مقامات در مورد نقض و ابرام موافقتنامه و چهارم هم اطلاع رسانی به مردم و اینکه چه طرفهای موافقتنامه را نقض کرده است.
تلویزیون یک: بسیار خوب و تشکر زیاد از توضیحات تان ولی پرسش اساسی این است و هنوز هم این پرسش پاسخ دقیق و درست نداشته است و آن این است که حالا هفت ماه از تشکیل و اعلان حکومت وحدت ملی می گذرد وضعیت امنیتی بسیار خراب و جنگ در چهار گوشه از کشور جریان دارد فقر و بیکاری به اوج خود رسیده است. و بخاطر همین فقر و تنگ دستی و گرسنگی است که می بینیم مهاجران افغان در جنگهای خاورمیانه فرستاده شده و هزاران نفرهرماه به خارج می روند و در میان دریاها غرق می شوند کابینه تازه تکمیل شد البته وزارت مهم و کلیدی دفاع به دلیل اختلاف معرفی نشده است و همین گونه روسایی بانک ملی، لوی درستز، استره محکمه و.. سوال این است که دلایل چیست ؟ و در یک کلام اینکه اختلافات رهبران حکومت وحدت ملی در کجا و در چیست؟ و تا بکی رهبران حکومت وحدت ملی به اختلافات شان ادامه می دهند؟
محمد ناطقی : شما هم پرسش و هم توضیحاتی خوبی داده اید. یک وقت و درهمین تازه گیها با چند دپلمات خارجی صحبت داشتم آنها هم از من می پرسید که دلیل اختلافات در چیست؟ قرار این بود که کمیسیون ویژه اصلاحات انتخاباتی تشکیل و اعلام شود و دیدیم که نشد وزیر دفاع معرفی نشد و چرا و همین گونه روسایی چند نهاد مهم و مستقل تا کنون معرفی نشده اند. من البته در آن گفتگو و حالا هم به شما و به مردم عزیز می گویم که بدون تردید تفاوت نظر و دید در خیلی ازمسایل ازجمله در دو عرصه "مدیریت" و سیستم وجود دارد این مساله را باید توضیح دهم . این نکته در دپلماتهای خارجی که پرسیده بود را نیز توضیح دادم.
اختلافات در مدیریت و مدیران ناظر به ترکیب اجتماعی قومی و ملیتی دارد یعنی اینکه رهبران حکومت وحدت ملی با ید بگونه دولت و مدیران شان را انتخاب نمایند که در آن وحدت ملی مشارکت ملی تمثیل شده باشد. افغانستان کشور اقوام و ملیتها هست حکومت باید فراگیر ملی و توزیع قدرت عادلانه و همه شمول راداشته باشد. این بحث کاملا یک بحث مدیریتی است رهبران حکومت وحدت ملی باید کاری نمایند که مشارکت را در تقرری افراد رعایت نمایند. اختلافات در مورد وزراء و حالا هم اختلاف در مورد در مورد وزارت دفاع و لوی درستز بر می گردد به ترکیب و مشارکت ملی . وزیر دفاع را بدون شک رییس جمهور معرفی می کند زیرا سهم شان هست. اما لوی درستز را باید رییس اجراییه معرفی کند و ایشان ناگزیر باید ملاحظات گروهای قومی و سمتی را داشته باشد. این مساله در سایر سطوح هم طرح می شود. در ساختار دولت و حکومت توازن اجتماعی ،عدالت ملی و مشارت رعایت شود امریکه افغانستان به شدت از این بابت رنج می برد.
در ساختار مدیریتی دولت در حق خیلی از اقوام ستم شده و حق شان رعایت نشده است در وزارتخانه های ما بی عدالتی و تبعیض جنسیتی و قومی وجود دارد و خویش خوری هست و ریشه های فساد هم در همین جاها دیده می شود. اختلافات میان رهبران حکومت وحدت ملی یک بخشش به مدیریت دو لت و نظام بر می گردد . اما این تمام چالش و مشکل نیست من این مساله را در بحث با خبرنگاران راه فردا و آروزو نیز طرح کردم.
بخش دو م و بی نهایت مهم بر می گردد به مساله نظام سیاسی در افغانستان و این مساله با مو ضوع اختلافات در مدیریت بسیار متفاوت هست و شاید هم ربطی نداشته باشد. مساله نظام سیاسی که ما چه نوع نظام داشته باشیم نیز یکی از جدی ترین مناقشات و جدالها در افغانستان می تواند باشد. مساله رد خانم شکریه بارکزی از سوی داکتر صاحب عبدالله بر می گردد به نوع نظام و ربطی چندان به گزینشهای مدیرتی دولتی ندارد. خانم بارکزی طرف دار نظام متمرکز و ریاستی هست وقتی که ایشان رییس کمیسیون خاص انتخاباتی شود بدون تردید در عرصه اصلاحات در قوانین انتخابات بگونه اصلاحات را طرح می کند که ممد و موید نظام ریاستی متمرکز باشد و قانون اساسی موجود بر همین اساس نوشته شده است.
محمد ناطقی : پس باید روشن باشد که ما دو گونه تفاوت اختلاف و دیدگاه را داریم یکی اختلافات مدیریتی که به آن اشاره کردم و دیگری اختلافات در ساختار نظام سیاسی که ما در آینده افغانستان چه نوع نظام سیاسی را باید داشته باشیم من این مساله را در جمع دپلماتها واضح ساختم که ما طرف دار نظام غیر متمر و صدارتی و پارلمانی هستیم . تیم داکتر صاحب عبدالله همین ایده، دیدگاه و فکر را دنبال می کند. حال اگر اصلاحات در قوانین آورده می شود باید در همین جهت باشد فردا ما در لوی جرگه دو منطق و دو فکر و دو نظریه سیاسی متفاوت و متضاد را در مورد نظام سیاسی خواهیم داشت و ما این مساله را درک می کنیم و از همین حالا فعالان هردو تیم تلاش دارند که لوی جرگه پیش روی بگونه گرد آوری شود که منطق و فکر شان را در مورد ساختار نظام تایید نمایند.
یک وقت آقای یان کوبیش نماینده ملل متحد در کابل به من گفت که شما باید از ایجاد حکومت وحدت ملی خیلی خرسند باشید زیرا که مطابق با ایده سیاسی شما ساخته شده است. حکومت وحدت ملی همان سیستم غیر متمرکز سیاسی است که شما دنبال آن بودید شما تا دو سال وقت دارید که کار نمایید و با تشکیل لوی جرگه قانون اساسی تلاش نمایید که نظام سیاسی مورد نظر تان که صدارتی پارلمانی و غیر متمرکز باشد را، تبدیل به قانون نمایید قانون اساسی شما بر اساس ایده و نظریه نظام سیاسی متمرکز و ریاستی نوشته شده است ایشان می گفت البته که کار آسانی هم نیست.
با این توضیحات و تفصیل که داده شد فکر می دو نوع اختلاف در حکومت وحدت ملی قابل درک باشد. در یک جمع بندی و نتیجه از این مبحث این گونه می توان گفت: اول اینکه تفاوت و حوزه کاری کمیسیون عالی نظارت از تطبیق توافقنامه سیاسی را دانستیم کمیسیون درهمان چهار ساحت : تحلیل و بررسی محتوایی موافقتنامه ، هم خوانی کارکرد های حکومت با موافقتنامه، ارایه گزارش و تذکر به حکومت و چهارم اطلاع رسانی به مردم. ازعمده ترین وظایف و مسوولیتهای کمیسیون عالی نظارت هست و در مورد اختلافات و تفاوت دیدگاه در حکومت وحدت ملی به دو منطق و نظر متفاوت نیز اشاره کردم اختلافات در مدیریت دولتی که باید فراگیر و ملی باشد و اختلافات در نوع سیستم و نظام سیاسی که در آینده چه نوع را داشته باشیم "ریاستی متمرکز و یا نظام صدارتی پارلمانی غیر متمرکز"
گفتگوی تلویزیونهای جوان، آروزو، و تلویزیون 1 با محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت از توافق نامه سیاسی ( بخش اول )
تلویزیون جوان : با تشکر ازشما که در گفتگوی ویژه ما پیرامون نظارت و اصلاحات نظام انتخاباتی شر کت کرده اید. اجازه دهید اولین پرسش را از کمیسیون عالی نظارت ازتطبیق موافقتنامه داشته باشیم. شما مسوول ورییس این کمیسیون هستید. بفرمایید تعریف کمیسیون عالی نظارت از تطبیق توافقنامه چیست؟ و تفاوت این کمیسیون با کمیسیون ویژه اصلاحات انتخاباتی چه می تواند باشد؟
محمد ناطقی : سپاس از شما پرسش خوبی را طرح کرده اید. کمیسیون نظارت ازتطبیق توافقنامه و برنامه های حکومت وحدت ملی بر اساس پیشنهاد ریاست اجراییه و منظوری رییس جمهور ساخته شده است. منظوری و پیشنهاد سه ماه نیم طرح و به ما ابلاغ شد. اعضای کمیسیون در تشکیل منظور شده از سوی رییس جمهور11 تن هستند که دربست "مافوق رتبه" ایفای وظیفه می کنند. بر اساس منظوری رییس جمهور، ریاست اجراییه افرادی را مقرر کرده و می کند.
از بحث منظوری و مقرری اعضای کمیسیون عالی نظارت از تطبیق موافقتنامه سیاسی که بگذریم مساله اساسی بر نامه های این کمیسیون هست. همان گونه که از نام کمیسیون پیداست این کمیسیون از تطبیق توافقنامه و اهداف و برنامه ها نظارت می کند. تفاوت میان این کمیسیون و کمیسیون خاص اصلاحات انتخاباتی این است که آنها حوزه کاری شان صرفا امور مرتبط به انتخابات است اما کمیسیون عالی نظارت از تطبیق موافقتنانه با کلیت و تمامیت سند و موافقتنامه سروکار دارد. یعنی کمیسیون عالی نظارت از تمامیت سند و چارچوب نظارت دارد. خبر نگار تلویزیون یک می پرسد که شما از کارکرد کمیسیون خاص اصلاحات انتخاباتی هم نظارت می کنید. پاسخ آن یعنی اینکه بله آن بخش از سند که مربوط به انتخابات می شود ما به دلیل اینکه مو ضوع کار ما کلیت و تمامیت سند و موافقتنامه هست و انتخابات یک بخش از سند پایه می باشد بنابراین ما می توانیم بگوییم که کجای کار درست و مطابق با موافقتنامه هست و چه مواردی نقض شده است. البته کمیسیون نظارت هدفش درست اجرایی و عملیاتی شدن موافقتنامه هست. ما می دانیم که خواست رهبران حکومت وحدت ملی خواست مردم و خواست متحدان بین المللی ما نیز همین هستند که موافقت درست عملی و تطبیق شود.
تلویزیون آروزو: پرسش من این است که چرا کمیسیون اصلاحات انتخاباتی با چالش مواجه شده است؟ هنوز این کمیسیون باگذشت چندین ماه بکار خود آغاز نکرده است و اخیرا اختلافات در ریاست خانم شکریه بارکزی پیش آمد و چرا؟ دلایل اختلافات در چیست؟
محمد ناطقی: این پرسش را همین چند روز پیش تلویزیون نور هم داشت. نکته اساسی در ایجاد چالش فقدان هماهنگی و تفاهم است این مساله به تجربه ثابت شده است هرجا که رهبران حکومت وحدت ملی تفاهم داشته در آنجا مشکلی نبوده است. مثلا معرفی اعضای کابینه در سند تاکید شده که پست کلیدی و حکومتی بصورت برابر و برابر گونه توزیع شود مادیدیم که همین کار صورت گرفت . 12 تن نامزد وزیران ازسوی رییس اجرایی و 13 نامزد دیگر ازسوی رییس جمهور به پارلمان معرفی شدند و این کار صورت گرفت شما حالا تنها وزیر دفاع را در کابینه ندارید که باید معرفی شود که می شود
. اجازه دهید به این مساله هم اشاره کنم که گذشته از تفاهم روی توزیع برابر و برابر گونه ، در سند پایه تاکید شده است که در مورد افراد و اشخاص نیز باید مشوره تفاهم و رایزنی صورت بگیرد. رهبران حکومت وحدت ملی در چهار چوب موافقتنامه ملزم هستند که افراد واجد شرایط را معرفی نمایند. نامزدان واجد مواصفات ملی و ذاتی باشند من بحیث رییس کمیسیون عالی نظارت از تطبیق موافقتنامه اهداف و برنامه های حکومت وحدت ملی ، واقف به محتوای و مندرجات موافقتنامه هستم و می دانم که اسناد چه گونه تهیه شده و موافقتنامه چه زبانی دارد. در پاسخ به پرسش خبر نگار تلویزیون راه فردا گفتم که این سند نوشته نشده است بلکه کلمات آن مثل اجر و خشت برای یک ساختمان چیده شده است.
در سند تاکید شده است که افراد واجد شرایط باشند درمورد نامزدان در هر پست سیاسی و حکومتی باید مشوره رایزنی و تفاهم صورت بگیرد. این کارها درجاهای که صورت گرفته در آنجا کار خوب بوده است اما درجای که معیارها و قواعد و اصول موافقتنامه رعایت نشده می بینیم که در آنجا چالشهای جدی و حتا نگران کننده خلق شده است. شکریه بارکزی چرا رد شد؟ دلیل خیلی واضح است. رییس جمهور و رییس اجرایی در مورد افراد توافق و تفاهم کردند و پانزده نفر را جمع کردند و هیچ مشکلی در مورد اعضای کمیسیون بین شان وجود نداشت ولی در " ساختار کمیسیون" مشکل پیش آمد. به این معنا که توافق بین رییس جمهور و رییس اجرایی صورت نگرفته بود که خانم شکریه رییس کمیسیون باشد و بقیه اعضا هم هرکدام یک سمتی را داشته باشد اینکه برخی می گویند خصومت شخصی در کار بوده من این را قبول ندارم داکتر صاحب عبدالله به خانم شکریه احترام دارد مساله شخصی در کار نیست. اما ملاحضات دیدگاه و فکر و منطق در مورد انتخابات مطرح هست تقابل فکری و اختلاف نظر می تواند در مورد انتخابات وجود داشته باشد بنابراین رهبران حکومت وحدت بر اساس موافقتنامه در مورد افراد و اشخاص و درمورد ساختار و تشکیل کمیسیون باید تفاهم مشوره و موافقت داشته باشند . اختلاف و اینکه ریاست خانم شکریه رد شد دلیلش همان فقدان مشوره در موضوع تشکیلات ساختاری بود و نه امر دیگر.
تلوزیون 1پرسش من این است که چه کارهای در کمیسیون اصلاحات انتخاباتی صورت گرفته است و ششماه می گذرد و شما اشاره کردید که بر اساس ماده 7 موافقتنامه کمیسیون خاص انتخاباتی بلافاصله پس از اعلام حکومت وحدت ملی،ازسوی رییس جمهور ایجاد می شود ولی تاحالا هیچ کاری صورت نگرفته است اصولا اراده ای در کار نیست و چرا این کار عملی نمی شود. مردم خواهان عملی شدن کمیسیون هستند جامعه جهانی متحدان بین المللی افغانستان تاکید دارد که باید اصلاحات آورده شود در غیر آن صورت دیگر به انتخابات افغانستان کمک نمی کند. شما به همه این مسایل واقف هستید؟
محمد ناطقی: البته من این حرف را قبول ندارم که" اراده ای" نیست "اراده " هست و تاکنون بر اساس "اراده " رهبران حکومت وحدت ملی گامهای مهمی در مورد کمیسیون اصلاح نظام انتخاباتی برداشته شده اند. من در همین مورد که اراده و عمل وجود دارد به چند مورد ملموس شاره می کنم. رهبران حکومت وحدت ملی یک سند مادر و پایه را بنام " موافقتنامه حکومت وحدت ملی" امضا کرده اند همان گونه که اشاره کردم ماده 7 آن اختصاص به مساله اصلاح نظام انتخاباتی دارد در همین ماده تصریح شده که این کمیسیون طی فرمان ازسوی رییس جمهور ایجاد می شود گام اول که سند باشد را شما دارید. گام دوم که درجهت کمیسیون خاص انتخاباتی برداشته شده است و آن فرمان رییس جمهور است همان که رییس جمهور کمیسیون عالی نظارت را منظور کرده و رییس اجرایی شخصیتهای را مقررکرده است ، می بینیم که طی فرمانی رییس جمهور موجودیت کمیسیون را اعلام داشت این مساله پیش از سفر به آمریکا انجام شد. گام سوم که خیلی مهم است نیز برداشته شده است و آن جمع کردن افراد و اشخاص می باشد می بینید که 15 نفر هردو مقام پس ازشور و توافق برای کمیسیون اصلاحات انتخاباتی معرفی کردند. پس ارده ای بوده و تا حالا این کارها صورت گرفته است .
تنها مساله چهارم باقی مانده و آن توافق روی ساختار کمیسیون خاص انتخاباتی هست تا بحال در این خصوص رایزنی و مشوره کافی صورت نگرفته است دلیل که ریاست قبلی آن رد شد همین مساله مشوره تفاهم و توافق بود . شما پرسیده اید که که آقای جانداد اسپنغر معرفی شده من این موضوع را در صفحه فیسبوک آقای سنگچارکی دیدم ولی خوب هنوز رسما اعلام نشده است. من البته خوشبین هستم که فاز چهارم که ایجاد ساختار مورد توافق باشد نیز نیز عملی و حل می شود. زیاد جای نگرانی نیست گرچه می دانیم که وقت زیاد گذشته است ولی خوب اینجا افغانستان است خیلی کم جدولهای زمانی رعایت می شود. ادامه دارد
در بخشهای بعدی ساحتهای کاری دو کمیسیون را مورد گفتگو قرار می دهیم . موفق باشید