چه چالشهای دربرابرتوافقنامه ای استراتژیک وجود دارد؟

چه چالشهای دربرابرتوافقنامه ای استراتژیک وجود دارد؟

نشانه های وجود دارد که موافقت نامه استراتژیک با چالشهای داخلی ومنطقه ای روبرو خواهد شد.اولین چالش را سخنان رییس جمهورکرزی می تواند ایجاد نماید ایشان سفیرایالات متحده ای آمریکا آقای رایان کراکروآقای جان آلن فرمانده عمومی ناتورا درکاخ ریاست جمهوری فراخواند.رییس جمهوردرمورد کشتارغیرنظامیان درهلمند وبادغیس اعتراض داشته است.

نفس اعتراض به کشتارهای ناتو امردرستی است واین گونه اعتراضات را رییس جمهورهمیشه داشته است.اما این بارماهیت اعتراض فرق می کند.براساس اعلامیه ای منتشره ازارک ریاست جمهوری، مساله ای سند استراتژیک معنی داروبی معنی بودن آن مطرح شده است.رییس جمهورگفته است درصورتیکه جان اتباع افغانستان درامنیت نباشد سند امضای شده بی معنی است.اخطار رییس جمهور به سفیرآمریکا وجنرال جان آلن درمورد موافقت نامه، نشانه ای ازساختارشکنی درمورد این سند می تواند باشد یعنی رییس جمهورمی تواند درهرموردی ماهیت سند ومعنی داربودن آن را مورد تعرض قراردهد وبراحتی خواستاربه تعویق انداختن آن وحتی لغو آن پیمان شود.

این مساله درمتن سند آمده است که هریک ازطرفین می تواند خواهان لغوسند ویا به تعویق انداختن آن شود.رییس جمهورحال ازحربه ای سند علیه آمریکاییها می خواهد استفاده نماید، بود و نبود آن را زیرسئوال بکشد.اخطاررییس جمهوروحمله به سند نشان دهنده این می تواند باشد که اصولا رییس جمهورکرزی درمورد این موافقت نامه چندان اعتقادی ندارد ویا اینکه تحت تاثیراطرافیانش هرآن می تواند سندرابهانه ای برای فشارها ،بکاربگیرد.دراین صورت این موافقت نامه می تواند درمعرض تهدید وچالش باشد.راستی این خیل سخت است که شما ازسند علیه مقاصد سیاسی استفاده نمایید وآن را وسیله فشار علیه طرف قراردهید.رییس جمهوردرموارد تخلفات ناتو درافغانستان نباید ازسند هزینه نماید وآن را وسیله ای برای مقاصد خود قراردهد.

رییس جمهورمی داند که آمریکا بلحاظ حیثیتی نمی خواهد این موافقت نامه به چالش کشیده شود زیرا درسطح منطقه ایران با آن به مخالفت برخواسته است.ایران بدلیل خصومت با آمریکا درمورد سند استراتژیک ازخود عکس العمل نشان داده است ونسبت به امضای آن ابرازنگرانی کرده است.سخن گویی وزارت خارجه ایران گفته است که امضای این سند نمی تواند کمکی به صلح ثبات درمنطقه نماید.نگرانی ایران قابل درک است زیرا این کشوردرحال خصومت با غرب قراردارد ونسبت به هرامری مربوط به امریکا ازخود موضع گیری وعکس العمل نشان می دهد.افغانستان چهارسند استراتژیک با کشورهای هند،ایتالیا، فرانسه، وانگلیس امضای کرد ایران دربرابرهیچ یک ازآن اسناد موضع گیری نداشت.امادرموردموافقت نامه ای استراتژیک با آمریکا ایران موضع تندی گرفته است.

 رسانه های افغانستان به نقل ازسفیرجدیدایران درکابل گفته اند که اقای ابوالفضل ظهروند ازآقای مسلمیاررییس سنا افغانستان خواسته است که برای لغواین سند اقدام نمایید سند امضای شده بسود منافع ملت افغانستان نیست.رسانه های افغانستان یک چنین برداشتی را داشته اند اما سخن گویی وزارت خارجه ایران با صراحت ازامضای سند ابرازنگرانی کرده وآن را بسود ثبات درمنطقه نمی داند.آمریکا دربرابراین سند باید خیلی حساس باشد زیراکه نقض آن مساله دشوارحیثیتی را، درپی دارد آمریکا ییها هرگزراضی وحاضرنیست که حرفی برضد موافقت نامه گفته شود.سند را رییس جمهورآمریکا امضای کرده است خدشه دارشدن سند درواقع خدشه دارشدن اعتباررییس جمهورآمریکا می تواندباشد. 

اما رییس جمهورافغانستان ازهم اکنون پای سند را پیش کشیده است وگفته است که : درصورت که جان افغانها درامنیت نباشد موافقت نامه معنی خودرا ازدست می دهد. این نوع استدلال درحقیقت تعرض به ماهیت سند شمرده می شود سخنان رییس جمهورنشان می دهد که سند نمی تواند معنی داروقاطع باشد اگرناتو مردم افغانستان را بمباران کند وسهوا افراد بیگناه کشته شود دراین صورت ما موافقت نامه ای امضا ی شده را بی معنی می دانیم."موافقت نامه معنی خودرا ازدست می دهد" درواقع هدف قراردادن ومتزلزل ساختن سند استراتژیک است دراین صورت ازمخالفان ،چه گله ای درکاراست درصورت که ازطرف ارک ریاست جمهوری اعلامیه صادرشود وگفته شود که کارهای ناتو واشتباهات آنها درافغانستان سند استراتژیک را بی معنی می کند.این نوع برخورد درواقع تضعیف سند شمرده می شود.

با انتشارسند تفاسیرزیادی شده است اکثرا مردم افغانستان ازاین موافقت نامه ابرازرضایت کرده اند.احزاب سیاسی کشورازمندرجات سند حمایت کرده وانتقادات اندکی داشته اند.گروهای درحال جنگ سند را به شدت کوبیده است اند. حزب اسلامی برهبری گلبدین حکمتیارگروه طالبان با یک زبان به موافقت نامه حمله کرده وآن را رد کرده اند.دراین میان رییس جمهورکشورنیزبگونه ای باسفیرآمریکا وفرمانده ناتوسخن گفته است که گویا ایشان هم این سند را درصورت ارتکاب اشتباهات ناتودرافغانستان بی معنی می داند.موافقت نامه استراتژیک به نفع افغانستان است. امضای آن، پیش ازنشست شیکاگوبه خاطرتاثیرات مثبت آن مورد بحث قرارگرفت.درنشست شیکاگوفیصله های که درمورد افغانستان صورت می گیرد،عمدتا برخواسته ازمحتویات این سند خواهد بود امروزآقای راسموسن درآستانه ملاقات با رییس جمهورآمریکا سخنان بسیاری درمورد کنفرانس شیکاگووتعهدات جامعه ای جهانی درمورد افغانستان داشت وی گفت: جامعه ای بین المللی درکنارمردم افغانستان پس ازسال 2014 قراردارند. ما هم چنان مصمم به تقویت ،آموزش وتجهیزات اردو وپولیس افغانستان هستیم.

 وی گفت ما سالانه پول دراختیارمردم افغانستان قرارمی دهیم.آقای راسموسن بازهم تاکید داشت که نبرد ما با القاعده پایان نیافته است ما همچنان با این گروه درحال نبرد هستیم.درکناراین مسایل غرب آمریکا همواره سعی داشته است که به یک نحوی فاصله بین القاعده وگروه طالبان ایجاد نماید آنها زیاد سعی کرده اند که با طالبان به یک نحوی روی خوش نشان دهند وامتیازات برای شان قایل شوند. شایع است که آمریکاییها تعداد اززندانیان طالب را اززندان بگرام آزاد کرده اند وهدف ازاین عمل این بوده که طالبان را درگفتگوهای صلح ترغیب نمایند ودیگراینکه فاصله آنها را با شبکه القاعده زیادترسازند. 

سوء تفاهم وبدبینی بین القاعده وطالبان یکی ازاهداف عمده غرب ودولت افغانستان است.این سوء تفاهمات تاحدودی زیادی بوجود آمد ه است امروزدسته های که به صلح وگفتگو با حکومت افغانستان روی آورده اند ویا باآمریکاییها وارد مذاکرات شده اند ،امنیت جانی ندارند آنهارا استخبارات پاکستان می کشند ویا ازسوی خود طالبان به دستوراستخبارات کشته وزندانی می شوند.مشکل اساسی درمسیراهداف صلح با طالبان استخبارات است.آمریکا به سختی با این معضل دست وپنجه نرم می کند.آمریکا زندانیان طالبان را آزاد می کند آنها امتیازبه گروه طالبان می دهند آنها می خواهند طالبان رابطه شان را با القاعده قطع واسلحه شان را به زمین بگذارند آمریکا می خواهد ازافغانستان خارج شود اما پیش ازخروج شان بایداین کارها را نماید.آنها عمده ترین کارکه کرده اند، امضای موافقت نامه با حکومت افغانستان است وبسیارعلاقمند اند که براسا س این سند درنشست سران ناتو وایساف که بیش ازشست کشوردرآن گردهم می آیند،اقدامات ثمربخشی درمورد آینده ای افغانستان پس ازسال دوهزارچهارده داشته باشند.

پایه وقاعده همکاری درکنفرانس شیکاگو، محتویات ومندرجات موافقت نامه است.حال این موافقت نامه نباید وسیله ابزاردست ومنافع شخصی قراربگیرد.سند، تعریف منافع ملی را درخود داشته واجرایی آن پیامدهای زیادی برای افغانستان درپی دارد این سند نباید متزلزل شود این درست که طالبان حزب اسلامی مخالف این موافقت نامه است ولی رییس جمهورکشور که آن را امضای کرده باید نسبت به آن استوارقاطع باشد واین سخن که موافقت نامه درصورت اشتباهات ناتو بی معنی می شود،حرفی نگران کنند ه است.اشتباهات ربطی به معنی داروبی معنی بودن سند ندارد سند امری معنی داربرای هردوطرف است.احترام به محتوای آن ازمسئولیتهای هردوکشورافغانستان وآمریکا است.چالشها بدون شک ازطرف دشمنان منافع ملی افغانستان دربرابرسند است اما حکومت مسئول احزاب سیاسی ،جامعه ای مدنی، نباید دربرابرآن مشکل تراشی، چالش ایجاد نمایند کاستیها وعیوب آن را فربه ترازآنچه که هست ،نماید.عیوب ونواقصی درسند است اما منافع آن خیلی زیاد ترازکاستیهای آن است.