اتک یادیورند

اتک یادیورند

درآغاز،عید سعید قربان تداعی کننده ذبح بزرک وگرداننده گان ان هاجر،اسماعیل وابراهیم به دوستان مبارک باد.آفریننده عید اضحی خدای ابراهیم و اسماعیل است که باعرضه گوسفند بجای اسماعیل،اعلام داشت که ذبح انسان درایین ابراهیمی ،ممنوع وحرام است.طالبان این حرمت شکنان ایین ابراهیم ، همین چند روز پیش کودک دوازده ساله را ذبح کرد.گروهای تبهکار بنام ایین خدا،بالا ترین ظلم را به دین خدا،روا داشته اند.امیدوارم عید فرخنده به همه تان خوش بگذرد.همین چند لحظه بیش پیام استاد محقق بمناسبت عید سعید را خواندم.پیام مفصل وحاوی نکات سود مندی بود.

ایشان به دسته های اجتماعی اشاره داشت.گروهای اجتماعی به سه طیف تقسیم شده اند.دسته بندی ایشان مبنا وقاعده دارد.گروهی ازمردم متمایل به غرب وجماعت دیکر ضد آن است در این میان ، خط سومی نیز هست.گروه سوم که خود استاد وهمفکرانش وابسته به آن است،نیز براساس الزامات تاریخ، زمان ومنافع شکل گرفته است.گروه سیاسی که ایشان رهبری می کند، اصولا درکش، ایجاد روابط با همه تمایلات است.حفظ توازن ودوستی به خاطر منافع ملی وبومی،ازکراکتر های خط سوم است.شرکت درکنفراس های تهران .سفرومذاکره در پایتختهاى اروپایی وگفتگو بامقامات غربی،درپرتوی نظر واقع گرانه فکر سوم ،توجیه شده است.خط سوم باعلاقمندی به حرفهای دو طیف شرق گرا وغرب گرای جامعه،گوش می دهد اما واقعیتهای بهم گره خورده،اجازه نمی دهد که حزب سیاسی ورهبری ان خودرا به اسارت یک جهت قرار دهد.همانگونه که درپیام ایشان اشاره شده که یک حزب سیاسی،نقش مورخ،تحلیل گر را نمی تواند داشته باشد.گروه سیاسی مسئول ،باواقعیتهاى متنوع پیرامونی سرو کار داردکه درجهان چه می گذرد ومطابق اوضاع واحوال زمانه، موقف گیری نماید.خط سوم برواقع گرایی تاکید دارد دوخط اول ودوم عمدتا ارمان گرایی را ترجیح می دهند.انتظارات از هریک متناسب با شان وجایگاه ان خواسته می شود.واقع نگرى فکر سوم نمی تواند،ارمان گرایی خط اول ودوم را دنبال نماید.خط اول ودوم ازایده های خود به اسانی نمى گذرند که اگر بگذرد دیگر تعلق به ان ندارد.فشرده سخن اینکه اجازه دهید هر کس کار خود را داشته باشد.تنها هنر ما این است که تصادم نداشته باشیم وهم دیگر را خورد خمیر نکنیم .مشترکات وتجربیات را بخاطر مردم ،کنار هم بگذاریم وازان استفاده های بهینه داشته باشیم .

ازدیگر مطالب مندرج درپیام استاد محقق موضوعات مرتبط به مساله افغانستان وپاکستان است ایشان دریک مورد درپیام خود گفته است که ادعاهای طرفین افغانستان وپاکستان،مشکل  را حل نمی کند.افغانستان مدعی مرزخود تا دریایی اتک وپاکستان عمق استراتژیک خود کوهای هندوکش را تعریف نماید،این نوع گفتگوها به زیان مناسبات دوکشورتمام می شود.اخیرا آقای گروسمن نماینده آمریکا دراBottom of Form

مورافغانستان وپاکستان دربیست یک اکتوبرسالجاری با شبکه تلویزیونی "یک "اظهارداشت: ما خط دیورند را، مرزرسمی افغانستان وپاکستان می دانیم وآن را برسمیت می شناسیم. این موضع گیری بلافاصله ازسوی وزارت خاجه افغانستان رد شد.درحال حاضرمنازعه مرزی دوکشور،تبدیل به مساله  گفتگوهای داغ درمحافل سیاسی افغانستان شده است.بدنبال اظهارات آقای گروسمن ،سفیرآمریکا درقندهارنیزاعلام داشت که اظهارات سفیرسیارآمریکا مورد تایید است. آقای رانینگهام سفیرآمریکا درکابل گفت : مرزدیورند مساله شناخته شده است واین تنها آمریکا نیست که آن را به رسمیت می شناسد وی گفت : خیلی ازکشورها،خط دیورند بین دوکشوررا برسمیت می شناسند.خانم ویکتوریا رولاند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیزتاکید کرد که سخنان آقای گروسمن مورد تایید است وموضع آمریکا همین است که خط دیورند بین افغانستان وپاکستان مرزرسمی دوکشوراست.

درسال 1893 قرارداد تقسیمات مرزی بین بریتانیای کبیروامیرعبدالرحمان بنام خط دیورند،صورت گرفت مامورعالی رتبه بریتانیا درهند بنام تیموتیم دیورند با امیروقت افغانستان خط دیورند را مرزهند بریتانیایی وامارت افغانستان اعلام داشتند واین مساله طی قراردادی مورد توافق طرفین قرارگرفتند. آمراء افغانستان، پس ازعبدالرحمان نیزبه این پیمان مرزی حرمت می گذاشتند.پاکستان درسال 1947 ازبدنه اصلی خود،هند بریتانی جداشد وبعنوان یک کشورمستقل اعلان موجودیت کرد همه کشورها درسال1948 استقلال پاکستان را به رسمیت شناختند اما افغانستا حاضرنشد که آن را درآن سال برسمیت بشناسد.افغانستان می گوید: ساکنان دوطرف مرز ازیک قبیله وتبارهستند ونمی شود آنها را با خط دیورند ازهم جدا کرد.خط مرزی مورد نظرافغانستان که ازطرف داووخان درسالهای 1953 به بعد دامن زده شد، تادریای اتک است .امریکه برای پاکستان درآن زمان تبدیل به یک کابوس شده بود.مرحوم داوودخان درزمان ریاست جمهوری خود، زیاد به مساله دیورند نه پرداخت اما سالهای صدارت وی سراسر درمنازعه با پاکستان گذشت.فکرداوود،برای ناسیونالیستهای افغانستان، تبدیل به یک استراتژی شده است.استدلالهای امروز،دربین آنها چیزی جز،همان اصراربرادامه آن فکر، نیست.زمان درمورد منازعه مرزی ،تغییر کرده. دنیا راه حلی، جزهمان قرارداد های تاریخی درمورد مرزدوکشور،چیزی دیگری را قبول ندارد. این حرف مقامات آمریکایی درست است که برسمیت شناخته شدن خط دیورند را تنها آمریکا ییها نگفته اند همه کشورها، خطوط مرزی افغانستان وپاکستان را همان خط دیورند می دانند.درحال حاضر عملا ، تمامی معاملات ومحاسبات براساس خط دیورند صورت می گیرد.

وقتیکه رییس جمهورکرزی وهمه مقامات افغانستان با صراحت می گویند که تروریستها،درخاک پاکستان پناه گاه امن دارند این خاک پاکستان همان آن سوی دیورند چیزی دیگری نیست.رییس جمهوردرشرایط فعلی ازآمریکا خواسته است که تروریستها درخاک پاکستان وآن سوی مرز مستقرهستند وباید درآن جا مورد حمله واقع شود.آقای اسپنتا زمانیکه وزیرخارجه بود به این مساله تاکید داشت که درجنگ با تروریزم،جغرافیای جنگ با تغییرنماید.تغییرجغرافیای جنگ همین است که شبکه های تروریستی درآن سوی دیورند ، هدف حملات قراربگیرند ومراکزشان درآن طرف دیورند نابود شوند.تروریستها درآن سوی "دیورند" است ونه درآن سوی "اتک" .منازعه مرزی افغانستان وپاکستان ،با ید به یک نحوی حل شود.استاد محقق درپیام عید سعید اضحی به خط دیورند اشاره داشت .برخی تحلیل گران افغانستان می گویند: دلیل اینکه مقامات آمریکا مساله دیورند را مطرح کرده اند این است که آنها می خواهند پیش ازسال2014 دوکشورافغانستان وپاکستان باید به یک توافقی دراین خصوص برسند واگرچنین اتفاقی صورت بگیرد،اساسی ترین گام درمنازعات دوکشوربرداشته شده است.پاکستان ازاظهارات گروسمن به خرسندی استقبال کرده است وخیلی خوش حال ازدست آوردهای دپلماسی شان درگفتگو با آمریکا می باشد.

پاکستان با روی کارآمدن تیم راجا پرویزاشرف،گامهای اساسی دربهبود مناسبات خود با آمریکا برداشته است.درحال حاضراین دوکشورهیچ اختلافی ندارند.پاکستان ازپتانسیل های غرب وآمریکا،استفاده می کند.اعلام رسمی حمایت ازخط دیورند به سود منافع ملی پاکستان است.برخی آگاهان درافغانستان هم برسمیت شناخته شدن دیورند را که عملا مرزدوکشوراست ،را به نفع منافع ملی افغانستان می دانند. کم نیست سیاست مداران که از، رسمیت خط مرزی دیورند ،استقبال می کنند.اظهارات گروسمن، نیزدیکی بیش ازحد مناسبات دوکشورآمریکا وپاکستان ودوری افغانستان ازآمریکا را نشان می دهد.مساله دیگرکه دال بزرگی برای بهبود مناسبات دوکشوردانسته شده است.موضوع تشکیل کمیسیون مشترک ودوجانبه آمریکا وپاکستان درمورد طالبان،روی تازه ای است واین مساله بسیارعجیب درسفرگروسمن به پاکستان، روی داده است.کمیسیون مشترک آمریکا وپاکستان برای صلح بمعنی حاشیه کشاندن وجواب دادن افغانستان است واین نهایت تقلیل وبی اعتنایی به حکومت افغانستان دانسته می شود.

اینها مسایلی است که باسیاستهای اشتباه ،ما به آن رسیده ایم.ناراحتیهای رییس جمهورازآمریکا وپاکستان،امرعکس العملی دانسته شده است.زاویه دید آمریکا به افغانستان باید فرق کرده باشد آنها حالا ازمنظرودید پاکستان،به قضیه افغانستان می نگیرد آمریکا برای حل بحران افغانستان عینک پاکستانی به چشم گذاشته وبا آن به مساله کشورما ،می نگیرد.اینها نکاتی مهم است که درزاویه نگاه به مسایل افغانستان، بوجود آمده است.استاد محقق درپیام عید اضحی به همین زاویه نگاه ها اشاره می کند ایشان درسطح داخلی وبومی ،گروهای اجتماعی را به سه گروه ،تقسیم کرد وجایگاه گروه سیاسی خود را تعریف مشخص نمود. خط سوم دردسته بندی داخلی درواقع جایگاه سیاسی حزب شان دانسته می شود. ایشان درسطح ملی نیزبه این مساله پرداخت که افغانستان وپاکستان با ادعای واهی عمق استراتژیک ودریای اتک ،نمی توانند مشکلات شان را حل فصل نمایند آنها باید منطقی بیاندیشند ومناسبات حسن همجواری را که یک امرخداداده گی است ،بخوبی پیش ببرند.نگاه ایشان دراین پیام اززوایه های گوناگون،قابل تامل است.