طاق گفتگو(2)
اطاق گفتگو(2)
گفتگوهای پاکستان درمورد صلح،با اعلام نیایجی به پایان رسید گفته شده است که هیئت افغانستان درمذاکرات شان با مقامات پاکستان دست آوردی را همراه داشته است.آزادی هفت زندانی طالب اززندانهای پاکستان،درواقع مساله خرسنده کننده ای برای افغانستان بلحاظ،تبلیغاتی شمرده می شود.گرچه مطلوب صلاح الدین ربانی وهیئت همراه ایشان،مقامات متوسط درسطح طالبان ویا افراد پایین رتبه نبوده است. افرادی که قراراست آزاد شوند،شاخص ترین آنها مولوی نورالدین ومولوی جهان گیر،می باشند اینها مقامات پیشین طالبان درامارت اسلامی بوده اند. امادو مساله با ابهام درمذاکرات،روبرو شده است.اول اینکه دلایلی زندانی شدن این هفت نفرکه قراراست با گذاشتن منت ازسوی پاکستان آزاد شود،چه بوده است؟.
آیاآنها واقعا زندانیان سیاسی وازتیم ملاغنی برادربوده اند ویا اینکه برای زندانی شدن دلایلی دیگری،وجود داشته است.برخی گفته اند جرایمی دیگری درگرفتاری آنها وجود داشته است.ملانعیم والی نام نهاد طالبان درولایت هلمند ازعمده ترین فروشنده گان مواد مخدر وهرویین است اما وی یک طالب ووالی شان می باشد پاکستان بدنبال وی می باشد اگردستگیرشود،بدون شک زندانی می شود.نکته دوم این است که هیئت افغاناستان ازقبل لیستی را از طالبان،تهیه کرده واساسی ترین خواست افغانستان این است که ملاغنی برادروهمکارانش باید اززندان پاکستان،آزاد شوند زیرا به اعتقاد افغانستان ،تاثیرگذارترین فرد درمذاکرات صلح می تواند آنها باشند. استدلال افغانستان این است که ملاغنی برادرتوانایی،پیش برد مذاکرات را دارد.اما پاکستان دراین مرحله وی را آزاد نکرده است.سخنگوی طالبان ذبیح الله مجاهد گفته است که اظهارنظردرمورد مذاکرات وازادی افراد،منسوب به طالبان خیلی زوداست.هیئت صلح درحقیقت به خواسته های اصلی شان واجرای شدن لیست مورد نظرشان،نرسیده است ولی بلحاظ تبلیغاتی،سفرصلاح الدین ربانی وهیئت همراه ایشان که منجر به آزادی هفت تن شده ،دست آوردی باید شمرده شود.هفت نفر درارتباط با مذاکرات کابل واسلام آباد آزاد می شوند. پاکستان اعلام داشته است که این اقدام نشان دهنده حسن نیت شان است .موضع پاکستان درمورد طالبان،قیمومانه ومالکانه است این کشور طالبان را درمدیریت وملکیت خود می داند وبه همین دلیل خیلی راحت می گوید:این اقدامات آزمایشی وبیان حسن نیت است.آنها می گویند اگر شرایط وتسهیلات گفتگو ها دراطاق مذاکره بخوبی،پیش برود درمورد سایر طالبان درمعاملات ومذاکرات صلح دراطاق گفتگوی اسلام آباد،تصمیم می گیرد.
پاکستان خودرا مالک جنگ وصلح افغانستان می داند وطالبان بمثابه ای شریک ازدواجی آن ،عمل می کنند.حال صلاح الدین ربانی رییس شورای عالی صلح حکومت افغانستان،همراه با هیئتی، وارد پاکستان شد.ایشان دراین سفرسه روزه، مورد استقبال مقامات پاکستانی قرارگرفت.رییس هیئت شورای عالی صلح با رییس جمهورپاکستان،نخست وزیر ووزیرخارجه ورییس ستاد مشترک اردوی پاکستان،ملاقات وگفتگو،داشت.هدف ازسفرهیئت افغانستان تنها به این امرخلاصه می شد که مقامات پاکستان درنهایت امر،گروه طالبان را وادار به مذاکره وصلح نماید زیرا پاکستان،تصرفات مالکانه برگروه طالبان دارد.درکناراین خواست، مساله آزادی چند تن اززندانیان سیاسی طالبان نیزمطرح شد.مطلوب افغانستان ازرهایی زندانیان طالب،بصورت جدی آزادی ملاغنی برادروهمراه هان شان اززندان پاکستان بود.
ملاغنی برای افغانستان خیلی مهم دانسته شده است زیرا، وی قربانی مذاکرات صلح با حکومت افغانستان شد.ملاغنی برادرازقبیله ای پوپل زی ومرد شماره دو درشورای کویته،درسال 2010 توسط استخبارات پاکستان دستگیرگردید .جرم ملاغنی برادراین است که وارد مذاکرات سری ویک جانبه با حکومت افغانستان شده بود.مقامات افغانستان به این دلیل اصراربه آزادی ملاغنی دارد که ایشان اولا برای گفتگو با افغانستان سنگ تمام گذاشته بود وی همراه با تیم خود، وارد اطاق مذاکره با افغانستان گردید.ملاغنی برادربرای مدتی کمی توانیست درغرفه مذاکره بماند.مذاکرات وی درتابستان 2009 با حکومت افغانستان شروع ودربهار2010 توسط استخبارات پاکستان دستگیرشد وی ازآن زمان تا بحال درزندان پاکستان درشرایط بدی ،بسرمی برد.صلا ح الدین ربانی ازمقامات پاکستان آزادی وی را مطالبه کرده بود.برخی، ازرفتارصلاح الدین به شدت انتقاد می کنند ومی گویند: رییس جمهورکرزی وی را وسیله ای برای خواسته های خود قرارداده است.این دسته که خیلی خود را نزدیک به جمعیت اسلامی دانسته وشهادت استاد ربانی را ضایعه جبران ناپذیرمی دانند ومعتقد هستند که قاتل استاد ربانی طالبان می باشند.
صلاح الدین ربانی فرزند استادشهید درسازمان ملل لیست آزادی زندانیان طالبان را،تقدیم آنهامی کند وخواهان برداشتن نام طالبان که قاتل پدرشان می باشند، ازلیست سیاه سازمان ملل می شود.منتقدان صلاح الدین می گویند: این گونه رفتارها با قاتلان استاد ربانی درشان ایشان نیست.عطاء محمد نوروالی بلخ به شدت به اعضای شورای عالی صلح که واسطه ملاقات طالبان با استاد ربانی شده بود،حمله می کند ودریک مورد افرادی را نام می برد که باید محاکمه واعدام شود.صلاح الدین دراطاق گفتگو با سازمان ملل، خواهان حذف نام طالبان ازلیست سیاه سازمان ملل می شود ودرپاکستان هم ایشان بنابه دستورحکومت، لیست افرادی را باخود می برد وخواهان آزادی آنها اززندان پاکستان می شود. وی تنها یک هدف مشخص را درنظرداشت که ملاغنی برادراززندان پاکستان آزاد شود.این مساله را حکومت افغانستان بخوبی می داند که پاکستان آماده گی برای مذاکرات صلح را بصورت جد، ندارد ونمی خواهد که طالبان وارد اطاق گفتگو صلح شود.درمورد آزادی ملاغنی برادرهنوزچیزی گفته نشده است اما نام چند نفرازمقامات پیشین طالبان که درسطح رهبری طالبان نستند،گرفته شده است. مولوی نورالدین ومولوی جهان گیر که ازمقامات پیشین درامارت طالبان بودند وفعلا به دلایلی نامعلومی زندانی هستند.نام همین چند نفرگرفته شده اند که پاکستان قراراست آنها را اززندان آزاد نمایند وبرخی گزارشها دال براین است که هفت نفرآزاد شده اند.
تحلیل گران افغان معتقد هستند که اطاقی برا ی مذاکره باطالبان درپاکستان درحال حاضر،آماده نیست.حکومت افغانستان نیزبه این اطاق باورندارد.پاکستان نمی خواهد غرفه مذاکره با طالبان را،آماده نماید.برخی،خیلی بدبینانه گفته اند که اصولا اطاقی برای گفتگودرپاکستان وجود ندارد.اطاق دیگری برای مذاکره درعربستان،هنگام مراسم حج،آماده گردید دراین غرفه، تیمی ازحزب اسلامی به رهبری قطب الدین هلال شرکت داشت وچند نفرازشورای عالی صلح افغانستان حضورداشت وآغاجان معتصم با دونفرازهمکارانش دراین مذاکرات،وصل شد.مذاکرات مکه با وساطت عربستان سعودی البته درسطح مقامات پایین این کشور،سازمان دهی شده بود.افغانستان ازاین مذاکره استقبال کرد. دوتیم حزب اسلامی وطالبان نیزازایجاد غرفه ای برای مذاکره ازسوی عربستان سعودی،خرسند بودند ولی این اطاق مذاکره هرگزازسوی طالبان مستقردرپاکستان،تایید نشد.وحید مژده تحلیل گرطرفدارطالبان می گوید: طالبان هرگزبا این مذاکره که ازسوی عربستان راه اندازی شده، خوش بین نیستند. وی استدلال می کند که طالبان نسبت به زندانی شدن سفیرشان درعربستان همراه با سه فرزندش، به شدت ازمقامات عربستان سعودی ناراحت هستند. گذشته ازاین مساله، اطاق مذاکره توسط عربستان سعودی برای حکومت افغانستان وتیم آغا معتصم فراهم ساخته شد.آغا معتصم خاین به آرمان ومتهم فراری ازنظرطالبان می باشد. وی درهرجایکه پیدا شود ازسوی طالبان ،کشته می شود.آغا معتصم هرگزنمی تواند نماینده طالبان درمذاکرات صلح باشد وی ازنظرطالبان، خاین است وحق وارد شدن دراطاق گفتگوبه نمایندگی ازطالبان را ندارد.اطاق گفتگو مکه با این وضع قراردارد ودراین غرفه گفتگوی ثمربخشی، روی نمی دهد.
اطاق دیگری که ازسوی آلمان،آمریکا وکشورقطربرای مذاکرات صلح ساخته شده بود.گفتگوها دراین اطاق برای مدتی جریان داشت اما دراین اطاق ازافغانستان کسی حضورنداشت وطالبان هرگزنمی خواست که با نمایندگان افغانستان دراطاق قطر،گفتگو داشته باشند.دراین غرفه تنها تیم طیب آقا همراه با ناظران ازآلمان وقطر،با مامورین آمریکا،مذاکره می کرد. مذاکرات قطربیش ازده ماه دوام داشت اما درماه مارچ 2012 توسط طالبان دروازه این غرفه بسته شد.خواست طالبان این بود که چهارنفرازعمده ترین رهبران زندانی شان ازگوانتونما،آزاد شوند.آمریکا بصورت یک جانبه نمی خواست این کاررا نماید.جوب آیدن به مامورین آمریکا گفته بود که طالبان را وادارنمایند که اعلامیه انفکاک ازالقاعده را صادرنمایند جوب آیدن برای نشان دادن حسن نیت گفته بود: که طالبان الزاما دشمن آمریکا نیست.اما طالبان هرگزاین خواست آمریکارا که اعلامیه جدایی شان را ازالقاعده صادرنماید را،قبول نکرد.مذاکرات قطر با بن بست کامل روبروشد وطالبان دروازده اطاق گفتگورا بصورت یک جانبه بست وازمذاکرات خارج شد.درحال حاضرهیچ اطاقی برای مذاکره وجود ندارد.
صلاح الدین ربانی درپاکستان برای ایجاد وتاسیس اطاق گفتگو، نرفته بود وی لیستی همراه خود داشت وآن را بامقامات پاکستان درمیان گذاشت.هیئت افغانستان خواهان آزادی ملاغنی برادرشده ولی پاکستان ازملانورالدین وملاجهان گیر،نام برده است.این دونفرمعلوم نیست به چه جرمی زندانی شده اند وچه تاثیری درسطوح طالبان دارند کسی دراین مورد چیزی نمی داند.تنها گفته شده ازمقامات پیشین امارت طالبان بوده ودررده های میانه وپایینی قراردارند.آقای گروسمن پانزده روزپیش به پاکستان آمد وگفتگوهای مفصلی با مقامات پاکستان داشت خبرگزاریها تایید کرد که گروسمن با مقامات پاکستان، اطاقی را برای گفتگو ساخته اند. نمایندگان آمریکا وپاکستان،کمیسیون مشترکی را ساخته که با طالبان گفتگونمایند دراین غرفه گفتگو ازافغانستان دعوت نشده است.این مساله نشان می دهد که مذاکرات صلح به گونه ایکه افغانستان دنبال آن است، انجام نمی شود.درمورد مذاکرات صلح که افغانستان به دنبال آن است،احزاب سیاسی،گروهای مدنی،جامعه زنان ایتلافهای سیاسی،معترض هستند.آنها می گویند که صلح افغانستان درتاریکی انجام می شود.مصالحه مجهول را قبول ندارند حرف اصلی، دسته های مخالفین، جامعه مدنی وجامعه زنان این است که درجریان مذاکرات ،اصول وارزشها،قربانی گفتگو با طالبان نشود به عبارت دیگرطالبان باید شروط مذاکرات را قبول نمایند.
حکومت افغانستان بدون پشتوانه ای، گفتمان ملی ووفاق ملی،وارد مذاکرات صلح می خواهد شود.طالبان البته مذاکره با حکومت افغانستان را،مبنائا قبول ندارند.آنها می گویند که تنها با آمریکاییها وارد اطاق مذاکره می شوند وحکومت افغانستان را برسمیت نمی شناسند.با این وضع چه انتظاری ازمسافرت صلاح الدین ربانی می تواند داشت؟ مالک گفتگوها وساختن اطاق برای مذاکره ظاهرا دردست پاکستان است صلح افغانستان مالکی دارد که او پاکستان است.جنگ وصلح درمالکیت این کشوراست و طالبان با آن ازدواج کرده است.افغانستان دراین اطاق راهی ندارد. پاکستان ثابت کرده است که مالکیت جنگ وصلح افغانستان رادراختیاردارد هرکسی جدایی ازسیاست پاکستان بخواهد اطاق صلحی را بسازد،این مساله امکان ندارد مشارکت درپروژه مصالحه باید با هماهنگی پاکستان صورت بگیرد امریکه آقای قاسم یارمسئول روابط بین الملل شورای عالی صلح به آن اشاره داشت وی گفته است که" صلح بدون همکاری پاکستان،امکان ندارد". وبدون موافقت این کشورکسی نمی تواند وارد اطاق صلح ومذاکره شود.تجربه ملاغنی برادر،آغا معتصم،ملا اسماعیل،همین را نشان می دهد.همه این ها خواستند، جدایی ازسیاست پاکستان وارد اطاق گفتگوهای صلح شوند ولی به شدت ازسوی استخبارات پاکستان،سرکوب گردید زیرا که پاکستان خودرا مالک جنگ وصلح درافغانستان می داند وطالبان نیزدراین مالکیت، شریک ازدواجی پاکستان شده اند.
