کابل بانک

کابل بانک

دوموضوع مهم درحال حاضر،مورد بحث رسانه های خارجی وداخلی قراردارد.فساد درکابل بانک ومذاکرات صلح درپاکستان.در مورد مساله اول، دومین نشست محکمه درمورد متهمان کابل بانک،دایرگردید.کابل بانک یکی ازبدترین اتفاقات بانکی درتاریخ افغانستان شمرده می شود وضربه حیثتی سنگینی به افغانستان وارد کرده است.چیزی درحدود960 ملیون دالرازسپرده های مردم درکابل بانک ، مورد سوء استفاده قرارگرفته است.وزارت مالیه گفته می شود 825 ملیون دالرازمال مردم افغانستان را،جایگزین پولهای غارت شده کرده است.متهمان اصلی شیرخان فرنود وخلیل الله فیروزهستند این دونفرگفته اند  که درفساد کابل بانک برادران رییس جمهورومعاون شان مارشال فهیم ،دخالت داشته اند وآنها ازسهام داران مهم بانک بودند که با گرفتن قرضه،باعث ورشکستگی آن شده اند.درمحکمه آقایا محمود کرزی وحصین فهیم حاضرنشده اند گزارشات ضد نقیض درمورد این دونفرمنتشرمی شود.برخی مقامات افغانستان می گویند برادران رییس ومعاون ایشان همه ای بدیهای شان را پرداخته اند وبرخی هم گفته اند که پرداخت بدیهای آن انجام نشده است.چهارعامل اصلی درفساد کابل بانک، باید دخالت داشته باشد.

عامل اول درفساد کابل بانک،مدیران وسهام داران فاسد درآن است .گزارشهای دادگاه این را نشان می دهد که اصولا این مدیران برای بانک داری،ساخته نشده اند آنها با استفاده ازتسهیلات، مرکزی را بنام کابل با نک تاسیس کرده وباجمع آوری اموال مردم نیت چپاول آن را داشته اند.براساس گزارش رسانه ها ازمحل دادگاه آقای خلیل الله فیروزی بیش از 375 ملیون دالراوراق قرضه را امضا کرده است یعنی ایشان این مبلغ را ازبانک برداشت کرده است وآقای شیرخان فرنود رییس بانک بیش از299 ملیون دالرمدیون بانک شناخته شده است وهمین طورآدمهای  دیگری مثل محمود کرزی، وحصین فهیم ازمقروضین کابل بانک هستند که دیون شان را به آن، پرداخت نکرده اند وکسی دیگری که پس ازاعلام ورشکستگی کابل بانک، ازوی نام گرفته شده رییس جدیدکابل بانک بنام غازی است وی نیزگفته شده است که ازپولهای واریزشده ازسوی وزارت مالیه،مبالغ هنگفتی را برداشته است.22 نفرازمدیران وسهام داران کابل بانک،متهم هستند که ازاین بانک پول برداشت کرده اند بنابراین 22 نفرمجموع داراییهای بانک راباید،برده باشند وبجای آن وزارت مالیه مبلغ 825 ملیون دالربه کابل بانک پول واریزکرده است تا به مراجعات مردم،پاسخ دهد.

برخی شایعات است که برداشتهای غیرمسئولانه وبی حساب وکتاب دیگری ازپولهای واریزشده وزارت مالیه دربانک،صورت گرفته است این مساله نیزدرمضان تحقیق قرارگرفته است.گذشته از22 نفرسهام دارومدیرنالایق وفاسد ،مساله نظارت ازکابل بانک بی نهایت ضعیف بوده است.عبد القدیرفطرت رییس بانک مرکزی،به همین دلیل گریخته است وچند تن ازکارمندان بانک مرکزی دردوسیه کابل بانک به دلیل سهل انگاری ونظارت ضعیف درقضیه، گرفتارشده اند.نظارت ضعیف حکومت ازبانکها بخصوص کابل بانک،شرایط وتسهیلات سوء استفاده را برای مدیران آن، فراهم ساخته است.درهرجای دنیا،بانکها بعنوان مرکزجمع آوری امانت مردم،مورد مطالعه ونظارت شدیدی قراردارد. ورودیها وخروجیهای مبالغ فیزیکی اموال، به دقت مورد مطالعه ونظارت قرارمی گیرد.مدیریت نظارتی ازسوی مقامات حکومت، فوق العاده ضعیف وناتوان بوده است.درحال حاضر، متهم درجه یک نظارت ازبانکها وکابل بانک به آمریکا گریخته است رییس جمهورچند مرتبه ازوی نام گرفته است.مقامات افغانستان ازآمریکا خواسته اند که عبدالقدیرفطرت را به افغانستان بخاطرپرسش به سوالات اساسی درمورد نظارت شان ،برگرداند اما مقامات آمریکایی تاکنون جواب روشنی به این مساله نداده اند.

سفارت آمریکا درکابل، یگانه نمایندگی خارجی است که ازسیرتاپیازکابل بانک را می داند زیرا آقای شیرخان فرنود گفته است که همه مسایل را به سفارت آمریکا گزارش داده است وی استدلال می کند که مجبوربرای این کاربوده است زیرا که مدیریت وسوء استفاده ازبانک ازتوان وی، خارج بوده است.آقای فرنود؛ مشخصا برادران رییس جمهورومارشال فهیم را نام می برد وی حتی دریک مورد گفته است که درمبارزات انتخاباتی رییس جمهور،مبلغ بیست ملیون دالرازکابل بانک،برداشته شده است این مساله ازسوی دفترریاست جمهوری تکذیب گردید وی درمحکمه گفته است که آقای عمرزاخیل وال وزیرمالیه مبلغ دوصد هزاردالر وعمرداوود زی نیزمبلغ هشصد هزاردالرازکابل بانک برداشت کرده اند.مولفه ای سوم درفساد کابل، مشاورین خارجی دانسته شده است.این مساله چندان شفاف مطرح نشده اما ازاظهارات رییس جمهورمعلوم می شود که برخی مشاورین خارجی ازانگلیستان وآمریکا،اطمینانها ومشوره های غلطی درمورد روند کابل بانک داده اند.رییس جمهورفساد درکابل بانک را تاحدی متوجه خاجیها  کرده است ایشان دریک مورد دستورد اده است که باید ازمشاورین خارجی،دراین خصوص پرسیده شود.عامل چهارم که درماجرای کابل بانک، مایه نگرانی شده این است که جریان دادگاه سیاسی نشود.این مساله  ازوقتی پیدا شده است که دومتهم اصلی خلیل الله فروزی مدیرعامل کابل بانک وشیرخان فرنود رییس آن درمحکمه اول،به حمایت ازمقامات حکومتی ومخالفت ازآن پرداخته اند.

شیرخان فرنود می گوید: بیست ملیون دالربرای انتخابات ازکابل بانک مصرف شد حصین فهیم مبلغ 178 ملیون دالرازکابل بانک برداشت کرده است وی محمود کرزی را متهم می کند که واسطه شرکتهای مختلف درگرفتن قرضه از بانک بوده است.شیرخان فرنود می گوید: من هیچ جای دادی شخصی ندارم همه جایدادها بنام کابل بانک درداخل وخارج ثبت شده است وی مدعی است که به دلیل زورداران حکومت درپروسه فساد کابل بانک موفق نشده است که به رییس جمهورشکایت نماید. تنها دریک سفری درداخل طیاره توانسته است درمورد بحران کابل بانک با ایشان صحبت نماید.شیرخان می گوید : وی مجبورشده است ابعاد فساد گسترده در بانک را، با سفارت آمریکا درمیان بگذارد.اما اظهارات خلیل الله فیروزی معاون کابل بانک چیزی دیگری است وی همه ادعاهای فرنود را مبنی بردخالت عوامل زورحکومت، درماجرای کابل بانک رد می کند ومی گوید: شیرخان فرنود یک خاین ملی است ومسایل بانک رابه خارجیها،گزارش داده.فیروزی درمناظره کابل درشبکه تلویزیون یک، خواهان محاکمه واعدام فرنود شد.دسته بندی نظرات دومتهم اصلی درماجرای کابل بانک، یکی به حمایت ازحکومت ودیگری برضد حکومت،این گمانه زنی را بوجود آورده است که ممکن است داستان کابل بانک سیاسی شود.دادگاه سیاسی نمی تواند، به حق وعدالت حکم صادرنماید.

با بررسی چهارمولفه درفساد کابل بانک، مردم چشم به حکم دادگاه دوخته اند. مردم دوچیزرا می خواهند یکی جزای سنگین برای مدیران وخطاکاران کابل بانک که عمدتا وبا برنامه پولهای مردم را،غارت کرده اند آنها گذشته ازاین که باید پولهای مردم را برگردانند ومبلغ 825 ملیون دالری که ازوزارت مالیه به حساب کابل بانک، ریخته شده واین پولها قرض، برای رفع نگرانیهای مردم بوده این مبلغ باید بدون چون و چرا به وزارت مالیه برگردانده شود.مردم گذشته ازبرگشت پولها،خواهان مجازات خطاکاران به جرم خیانت به امانت ویا هردلیلی دیگری که درخطای انها مسجل شده است،می باشند.مدیران کابل بانک گذشته ازهرمقام وموقعیتی که دارند باید مطابق قانون مجازات شوند.درمورد عامل دوم  که ضعف نظارتی ازکابل بانک است.دراین مورد حکومت افغانستان مسئول است ماموران بانک مرکزی درصوت که کارهای شان درامرنظارت نادرست باشند،مقصرشناخته شوند. مردم خواهان محاکمه آنها می باشند وخواست دیگرمردم این است که ماموران حکومت درآینده، اموربانکها وموارد دیگر،نظارتی را به دقت،زیرنظربگیرد.دنیا درشرایط حاضربه هردومساله مدیریت مالی ونظارت،تردید دارند وممکن است این دومساله، چالش بزرگی برای کمکهای آینده جامعه جهانی به افغانستان ،شمرده شود ازهم اکنون برخی کمکها،به تعویق افتاده است ماجرای کابل بانک، ضربه بزرگ حیثیتی به افغانستان، وارد کرده است.