گفتگوی های سه جانبه

گفتگوی های سه جانبه

قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیون مستقل انتخابات وشکایات،درمجلس سنایی کشور،مورد بحث قرارگرفت.این قانون دوماه پیش ازاین درپارلمان افغانستان،پس ازبحثهای نسبتا مبسوط به تصویت پارلمان رسید.مطابق با سیرقانون گذاری درافغانستان وطی مراحل، هرقانون مصوب پارلمان، به اطاق دیگرمجلس فرستاده می شود. مجلس سناء، قوانین مصوبه پارلمان را مورد بحث قرارمی دهد واین صلاحیت را دارد که موارد آن را جرح وتعدیل نماید.قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیون مستقل انتخابات درمجلس سنا،روندی خوبی تاحالا داشته است.

اگرسناتوران کشور این قانون را تصویب نمایند، آنگاه باید به ریاست جمهوری کشور،جهت توشیح نهایی،فرستاده شود.رییس جمهوربا توشیح خود رسما قانون را رسمیت داده ودرجراید رسمی کشور،منتشرمی شود. اصطلاحا به آن گفته می شود قوانین نافذه کشور.قانون تشکیل وصلاحیت درنیمه راه، قراردارد وبا تصویت مجلس سنا،درواقع بخش عمده آن طی مراحل شده وبه رییس جمهورکشورارسال می شود.دوقانون انتخابات وقانون تشکیل وصلاحیت کمیسیونها هنوزبا چالش تصویب نهایی ازسوی رییس جمهور،روبرو است .ایشان ازقبل اعلام داشته است که با نظارت وعضویت دوخارجی درکمیسیون شکایات انتخاباتی موافق نیست.رییس جمهورازماجرای پترگالبرایت وهمکارش آقای فورد،خاطرات تخلی دارد.گالبرایت درانتخابات 1388 به شدت با جریان انتخابات وتقلبات گسترده،به مبارزه برخواست واین مساله درحدی کناره گیری وی ازمعاونت نمایندگی سازمان ملل درکابل گردید.مجلس سنا، ظاهرا درمباحث خود تا حالا خوب پیشرفته است.درقانون تشکیل وصلاحیت کمیسیون مستقل انتخابات،اشاراتی به مساله نظارت بین المللی درامرانتخابات صورت گرفته است.دونماینده ازجانب سازمان ملل بعنوان ناظردرکمیسیون سمع شکایات باید معرفی شود.این مساله ازسوی مجلس نمایندگان تصویب شده است وممکن است درمجلس سنا نیزبه تصویب برسد.

نکته ای بسیارجالب درمباحث مجلس سنا،مساله ای دایمی بودن،کمیسیون سمع شکایات است.این کمیسیون درگذشته با ختم انتخابات وبررسی شکایات واعلام نتایج نهایی،منحل می شد.مجلس سنا درطرح قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیونهای انتخابات وشکایات،تاکید بردایمی بودن،کمیسیون سمع شکایات داشته است وگفته شده است که این مساله به تصویب می رسد.درکناراین موضوع ،عضویت دو،مامورناظرسازمان ملل نیز مورد تایید قرارمی گیرد.بحث نهایی شدن قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیون مستقل انتخابات وشکایات،درمجلس سنا جریان دارد آگاهان امورازسیرمباحث محتوایی ، راضی هستند ومی گویند که مجلس سنای افغانستان با محتوای تصویب شده ازجانب پارلمان،مخالفت ندارد.آنها دربحث محتوایی قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیون انتخابات،خیلی نزدیک با مندرجات مصوبه پارلمان قراردارند. اما قانون انتخابات که ازسوی گروهای سیاسی وجامعه مدنی، به وزارت عدلیه پیشنهاد شده است،با چالش بسیارعمده ای روبرواست وزارت عدلیه درمتن  پیشنهادی احزاب سیاسی وجامعه مدنی وگروه فیفا،تغییرات غیرقابل قبولی را بوجود آورده است.وزارت عدلیه درواقع قانون انتخابات را برگردانده به سیستم اس.ان.تی.وی.این سیستم درگذشته مورد استفاده قرارگرفت دراین سیستم حقوق احزاب سیاسی ،تضییع شده است.رای واحد غیرقابل انتقال به ضرراحزاب سیاسی درکشورتمام می شود واین قانون غیردموکراتیک درافغانستان دانسته شده است.

این موضوع را ما، دریک گفتگوی سه جانبه با نماینده سفارت آمریکا،ورییس جدید ان.دی.آی.هفته گذشته مورد بحث قراردادیم.نماینده سفارت آمریکا دراموراحزاب سیاسی ومسئول پروسه انتخابات درافغانستان،خواهان یک نشست سه جانبه شد. ما ازاین نشست سه جانبه حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان،نمایند سفارت آمریکا دراموراحزاب سیاسی وانتخابات افغانستان ورییس جدید ان.دی.آی.،استقبال کردیم.اجندای مذاکرات سه جانبه ما،اصولا مساله انتخابات سال2014 درافغانستان بود.من همراه علی امیر با عنوان معاون اول حزب ومسئول سیاسی،درمذاکرات شرکت کردیم.نماینده سفارت آمریکا درامورانتخابات  واحزاب سیاسی افغانستان ورییس جدید ان.دی.آی دراین گفتگوی سه جانبه ،حضوریافتند.ما مذاکرات سه جانبه ای را درمورد انتخابات دردفترمرکزی ان.دی.آی به پیش بردیم دراین مذاکرات،دیدگاهای،سه جانب شرکت کننده مورد بحث قرار گرفت.ما درگفتگوهای مان تاکید به اصول پیشنهادی احزاب وگروهای مدنی درهتل سرینا داشتیم. اصول مورد نظر،شورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی که تحت عنوان "منشوردمورکراسی|" چهارماه پیش درهتل انترکانتینانتال،مورد تایید رهبران بیست حزب سیاسی،قرارگرفت ،نیزازمستندات بحث ما دراین مذاکرات بود.اصول پنجاه شش فقره ای احزاب وگروهای مدنی که یک ماه پیش درهتل سرینا با حضورنماینده سازمان ملل آقای یان کوبیش،مورد تایید قرارگرفت،ازعمده ترین تاکیدات ما درمذاکرات سه جانبه بود.

انتخابات درسه حوزه قانون گذاری،میکانیزمهای اجرایی،ونظارت بین المللی ازانتخابات،مورد مناقشه وگفتگو قرارداشت درکناراین موضوعات به مساله شرایط اقلیمی نیزاشاراتی صورت گرفت. شرایط اقلیمی انتخابات یکی ازچالشهای عمده دانسته شد وبرای راه حل آن ازجانب ما دراین نشست سه جانبه،پیشنهاداتی،عنوان شد که مورد تایید قرارگرفت.مادراین گفتگو ازتاریخ برگزاری انتخابات،حمایت کردیم وگفتیم که تقویم انتخابات ،مطابق قانون اساسی اعلام شده است.شانزده هم حمل روزی برگزاری انتخابات واول جوزا روزانتقال قدرت به رییس جمهورمنتخب،درقانون اساسی آمده است.تقویم انتخابات ازسوی کمیسیون مستقل،مطابق با قانون اساسی درست است ولی اشکالی که دراین تاریخ وجود دارد،شرایط اقلیمی وسردی هوا وبرف باران درهفت ولایت کشور است. گذشته ازروزبرگزاری انتخابات که هوا دراین ولایات، فوق العاده سردوبا برف وباران وبسته بودن راه ها،روبرو است، سه ماه پیش ازآن مبارزات انتخاباتی است که دراوج سرمای زمستان قرارمی گیرد. ماه های قوس،جدی، دلو وحوت سخت ترین شرایط زمستانی درمبارزات انتخاباتی است.

طرح ما این بود که کمیسیون مستقل انتخابات باید همه تسهیلات لازم واوراق را درمراکزرای دهی ازقبل جابجا نماید نکته دوم اینکه مراکزرای دهی را درحدی بسیارزیادی افزایش دهد این مساله بگونه ای باشد که گذشته ازمکاتب ،مساجد قریه ها نیز،ازمراکزرای دهی باشد که مردم بتوانند به راحتی دراین مراکز،برای رای دادن حاضرشوند.البته کثرت مراکزوارسال بموقع امکانات وتسهیلات انتخابات،همه مسایل را حل نمی تواند اما ازباب ناگزیری یک بخش ازچالشها را می تواند برطرف نماید.ولایات که مردم علاقمند شرکت درانتخابات هستند وبا چالش سردی برف وباران،روی بروی می شوند،ولایت بامیان،ولایت دایکندی،وبخش بزرگی ازولایت غور، هشتاد درصد ولایت میدان وردک،بخشهای زیادی ازولایت غزنی، ولایت بدخشان بصورت کامل وقسمتهای ازولایت های شمالی درواقع با مشکل آب وهوا،روبرواست. راه حل ازباب ناچاری رعایت دومساله است یکی رساندن اوراق وامکانات انتخابات درموقع وزمانش ودیگری کثرت مراکزرای دهی.چالش دیگریکه که دراین گفتگوی سه جانبه عنوان شد، ناامنی وبد امنی درولایات شرقی وجنوبی کشوربود.طالبان ممکن است حداکثرانفجارات وویران گری را درنظرگرفته باشد.آنها برای اینکه بتواند پروسه انتخابات را سبوتاژوتخریب نمایند ،درولایات شرق وجنوب کشور،اقدامات گسترده ای شان را برای بهم زدن انتخابات،خواهند داشت.

برای رفع چالشهای جنوب وشرق کشور،پیشنهاد ما این بود که انتخابات درپنجم آبریل 2014 برگزار می شود ونیروهای بین المللی مطابق جدول خروج درآخرسال 2014 ازافغانستان خارج می شوند بنابراین آنها می توانند بصورت مشترک با 352 هزارنیروی امنیتی افغانستان،همکاری نمایند وامنیت انتخابات را درجنوب ودرشرق کشوربگیرند با این ترتیب می شود گفت، می توانیم انتخابات مناسب را درافغانستان داشته باشیم.درمورد کارتهای رای دهی نیز،گفتگوهای داشتیم ما درمورد کارتها،توضیحاتی را به این صورت مطرح کردیم براساس اطلاعات وتجربه انتخابات سالهای گذشته،واجدین شرایط برای رای دادن بین دوازده تا سیزده ملیون نفرهستند درانتخابات ممکن است کم ترازده ملیون نفربه پای صندوقهای رای حاضرشوند ولی کارتهای توزیع شده چیزی درحدود بیست ملیون است.کارت های توزیع شده ازنظرما می تواند منبع جعل وتقلب باشد دراین خصوص اطلاعاتی وجود دارد که ازهم اکنون زورمندان محلی بدنبال جمع آوری کارتهای توزیع شده برآمده اند تا درروزانتخابات بنام مردم ازان استفاده نمایم ودرمقابل ازکاندید مورد نظرشان باج وامتیازبگیرند.راه حل پیشنهادی ما، دراین گفتگوی سه جانبه ،این بود که برای مقابله با این مساله دوکارباید صورت بگیرد یکی اینکه لیست کاملی ازواجدین شرایط تهیه شود کمیسیون مستقل انتخابات با همکاری،نهادهای حکومتی وسازمان ملل،لیست وفهرست واجدین شرایط را تهیه نماید.مساله دوم اینکه برای واجدین شرایط ،کارت الکترونیک جدید کاملا متفاوت با کارتهای قبلی،صادرشود با این تدبیرمی شود تاحدی جلوتقلبات وجعل کاریرا گرفت.

درپایان این مذاکرات مفصل،تاکید شد که انتخابات باید درافغانستان برگزارشود وهیچ مساله ای، نمی تواند مانع ازبرگزاری انتخابات شود ما تاکید کردیم که انتخابات درافغانستان،بعنوان یک ارزش مشترک ملی وبین المللی نگرسته شود وتعهدات ،هم درسطح ملی وهم بین المللی باشد افغانستان بدون همکاری جامعه جهانی نمی تواند انتخابات برگزارنماید.مساله دیگر،تصویب قوانین انتخابات است.افغانستان درمسیرانتخابات پی هم واقع شده بنابراین باید برای انتخابات ،قوانین شفاف داشته باشد.قانون مورد نظرما،همان نظام مختلط است که به وزارت عدلیه پشنهاد شده است.درکناراین موضوعات،مساله بی طرفی میکانیزمهای اجرایی بسیارمهم است.با تدابیرامنیتی درجنوب وشرق کشوروبا ارسال بموقع امکانات وتسهیلات انتخابات درولایات سرد سیروبا صدورکارتهای جدید وتهیه لیست ازواجدین شرایط ،می تواند انتخابا ت مناسب درافغانستان برگزارکرد.نشست سه جانبه ما با این مباحث پایان یافت فکرمی کنم بحث محتوایی جالبی درمورد انتخابات داشتیم.ان.دی.آی.تجربه زیادی درمورد آموزش مربیان دراموراحزاب دارد وآنها درطی ده سال گذشته توانسته اند صدها نفرمربی برای احزاب درامرانتخابات، تربیت وآموزش دهند.