رویداد های معنی دار

 رویداد های معنی دار

سه رویداد معنی دار،این انگیزه وپرسش را خلق کرده است که آیا بعد ازسال2014 نقطه ای عطفی درتاریخ افغانستان روی می دهد؟ ویانه.رویداد اول این است که روسها هم ازاکنون،دست به تحرکات گسترده امنیتی ونظامی درمرزهای مشترک تاجیکستان وافغانستان زده اند.این مساله دراین آواخرشدت گرفته است.حکومت ضعیف تاجیکستان دراین عرصه" چک سفید" برای روسها داده ومرزهای همکاری نامحدودی اعلام داشته است.دلیل مساله واضح است.حکومت امام علی رحمانوف علیرغم تحولات بنیادی دراتحاد جماهیرشوروی، یگانه کشوری است که روابط ومناسبات سنتی خود را با روسیه کماکان حفظ کرده است.عرصه های همکاری روسها بااین کشورکوهستانی ودورازدریا،خیلی گسترده است.صدها هزارشهروند تاجیکستانی درروسیه مشغول کاروزندگی هستند.

حکومت تاجیکستان درسرکوب نیروهای اسلامی،خیلی بیرحمانه وسختگیرانه عمل کرده امریکه که مایه خرسندی روسها درمقابله با افراط گرایی اسلامی درمنطقه شده است درعرصه های امنیتی هم این کشور،دست روسها را، خیلی بازگذاشته است وحضورسنگین وگسترده نیروهای امنیتی ونظامی روسها درمرزهای مشترک با طیب خاطرحکومت دوشنبه صورت گرفته است.حکومت امام علی هرگزموفق نبود ویا نتوانیست،توجه غرب وکشورهای اروپایی را درموردکشورش،جلب نماید.درحالیکه دیگرکشورها ی آسیای میانه با فروپاشی اتحاد جماهیرشوروی،موضع گیریهای شان را، بسمت غرب تغییردادند.اما این چرخش درتاجیکستان،قابل درک وملموس نبوده است.کشورهای مثل ازبکستان سیاست دوری وگریزازافغانستان را، درپیش گرفته است.ثبا شده است که این کشوردری طی ده سال گذشته، کم ترین تماسها وارتباطات را با افغانستان برقرارکرده است.گزارش دپلماتهای افغانستان این را نشان می دهند که این کشورهرگزعلاقه ندارد که با افغانستان درهیچ عرصه ای، همکاری داشته باشد.کشوری که تشخیص داده نزدیک شدن با افغانها، پیامدهای زیانباری دارد.سیاست ازبکستان با ما، همان سیاست درهای بسته بوده وهیچ تفاوتی با زمان اتحاد جماهیرشوروی نکرده است.دردهه پس ازبن 2001 ما،ازبکستان هیچ چیزی قابل درکی ندیدیم.

ترکمنستان کشوردیگرآسیایی مرکزی ،با ذخایرعظیم گاز،مناسباتش با ما براساس یک منطق استواربوده است.این کشورمرموزودرخود فروفته، نمی دانم هیچ نگرانی ازحضورطالبان درافغانستان ندارد زیرا درزمان حضورطالبان درافغانستان، قرارداد با شرکت " یونیکال" قراربود منعقد شود این پروژه کمان کان، حذف نشده است ولی بثمررسیدن آن زمان زیادی درپی دارد ترکمنستان برخلاف ازبکستان وتاجیکستان ،هراسی ازما، ندارد وازطالبان هم نمی ترسد.دلایلی آن شاید یکی همین منابع انرژی شان باشد که می داند افغانستان وهررژیمی درکابل می تواند با وی کناربیاید.نکته دیگریکه که دراین خصوص، خیلی مهم ومایه دلگرمی،این کشورشده است وآن این است که هیچ جریان تند روی افراطی دراین کشور،سبزنکرده است.درحالیکه دوکشورهمسایه ترکمنستان، ازبکستان وتاجیکستان، جدی ترین گروهای افراطی را دارند.

حزب اسلامی طاهریولداش،خطرناک ترین گروه تروریستی است که تمامی منطقه را تهدید می کند این حزب پایگاه های مهمی درپاکستان دارد وبا شبکه القاعده وبا طالبان افغانستان اقدامات خونینی راه انداخته است.درطی این ده سال هرگزشنیده نشد که گروهای افراطی اسلام گرا درترکمنستان حضور داشته باشد. من درسفریکه به ترکمنستان داشتم بدرستی دانستم که مردم ارام این کشوروپیچیده،هیچ نگرانی وشناخت ازگروهای تند روی اسلامی ندارد ومسایل برای شان قابل درک نیست.ترکمنستان هرلحظه آمادگی دارد که درمورد افغانستان،هرنوع همکاری را داشته باشد.قراردادهای مهم با این کشورامضا شده انتقال انرژی ترکمنستان ازخاک افغانستان ازنظراین کشور،بلامانع است.درعرصه های سیاسی هم علاقمند است که میزبان گفتگوهای صلح باشد.این کشورهمانند تاجیکستان زیاد حرف شنوی ازمسکو،هم نباید داشته باشد درحال حاضر،مرزهای مشترک تاجیکستان وافغانستان،شاهد سربازان روسیه است که پس ازسال دوهزارچهارده،حوزه امنیتی شان را حفاظت نمایند اما درمرزهای ترکمنستان وازبکستان شاهد چنین فعل انفعالات نستیم.

رویداد مهم دیگراین است که افغانستان،می خواهد قراردادها وتجهیزات،اردو را ازناحیه روسیه تکمیل نماید.پول این سلاحها را، غرب دراختیاراردوی افغانستان گذاشته ودرطی همین روزها، شاهد نقل وانتقال ده ها فروند هلیکوپترروسی به افغانستان هستیم اردوی افغانستان با هلیکوپترهای روسی،مجهزمی شود.البته کارشناسان نظامی تایید می کنند که سازبرگهای روسی بمراتب با شرایط اقلیمی افغانستان،سازگارترازتجهیزات غربی است.هلیکوترهای "شینوک" آمریکایی بشترین سقوط را درتاریخ خود درافغانستان داشته است.افغانستان قبرستان تانکهای آمریکایی نشده ولی بدون تردید گورستان،هلیکوپترهای "شینوک" بوده است.دلیل آن نه،طالبان بلکه بی تناسب بودن طراحی آن با اوضاع اقلیمی افغانستان دانسته شده است.اما هلیکوپترهای روسی درافغانستان، کم ترین ضایعات را داشته است.

حال ده ها هلیکوپترروسی به افغانستان منتقل شده واین مساله ادامه دارد.خوب این مساله الزاما،تبعات جنبی را هم دارد.وقتی ده ها هلیکوپترروسی به افغانستان وارد می شود،تبعا باید قطعات آن نیزبه افغانستان داده شود.این مساله نشان ازوابستگی ارتش افغانستان را به روسیه نشان می دهد به همین دلیل گفته شده که پس ازسال 2014 تحولات مهمی درچرخه نظامی واردوی افغانستا،پیش خواهد آمد این مساله هم بسود معاملات روسیه مفید تمام می شود وهم غرب می خواهد به این صورت بارجنگ را ازدوش خود،به دوش دیگران بیاندازد.

غربیها، بدی شان نمی یایند که روسیه هم باید درگیرمنازعات جنگ باتروریست  شود.این درست نیست که این کشورتنها نظاره گرکشته شدن سربازان غربی وآمریکایی درافغانستان باشد به همین دلیل مسایل استخباراتی زیادی وجود دارد که گفته شده درمواردی سازمانهای استخبارات غرب بخصوص انگلستان،نیروهای افراطی را فرامرزی افغانستان را،تجهیزکرده است.یاد مان نرفته است که چهارسال پیش ازاین گفته شد که طالبان ونیروهای طاهریلداش ازپاکستان به شمال افغانستان باطیاره ها،درجاهای ازشمال کشور،جابجا شده اند.وبعد جنگهای خونین تاجیکستان چهارماه پیش ازاین درخاروق بدخشان،ارتباط داده شد به همین مساله نقل وانتقال شبکه های تروریستی این مساله را استخبارات کشورهای منطقه وروسیه می دانند این جنگ استخباراتی را، آنها با هم دارند وبه همین دلیل است هرازچند گاهی شاهد دستگیری جاسوسان واعلام آن ازسوی دوکشورآمریکا وروسیه هستیم.

رویداد سومی که نشان می دهد که بعد ازسال2014 باید نقش نظامی امنیتی غرب سبک ولاغرولی نقش کشورهای شرقی درمساله افغانستان،فربه وپررنگ ترشود،سیاستهای کابل  است.رییس جمهورکرزی درآینده بسیارنزدیک وارد هند می شود خبرگزاریها  این گونه پیش بینی کرده که تمام گفتگوهای رییس جمهورکرزی،ماهیت وبارامنیتی دارد.افغانستان اولین موافقت نامه استراتژیک را با هند امضا کرده است.براساس این سند، هندیها هرنوع همکاری نظامی وامنیتی رامی تواند با افغانستان داشته باشد.سفررییس جمهورکرزی درشرایطی انجام می شود که مناسبات کابل واسلام آباد دراوج تیره گی خود رسیده است.جنگ در" گوشته" وپیامدهای بعدی آن وبکارگیری زبان تهدید ازسوی کابل واسلام آباد،بازهم یک نوع سهم گیری هند را نشان می دهد .افغانستان می خواهد خالی گاه امنیتی سال 2014 با مشارکت دادن روسیه، هند به یک نحوی پرنماید.البته دراین میان پاکستان است که درهماهنگی با غرب، افغانستان را تحت فشارقرارمی دهد پاکستان حالا ثابت کرد که می خواهد مناسبات خودرا با غرب درهمه مسایل ازجمله مساله طالبان هماهنگ نماید که کرده است.

 حکومت نوازشریف برخلاف حکومت حزب مردم ،بشترین تلاشهارا دراین جهت که طالبان تقویت شود را خواهد داشت.حکومت نوازشریف سعی خواهد کرد که به غرب ازسوی طالبان اطمینان دهد.نگرانی غرب ،همان منافع شان  است که ازسوی طالبان،شبکه حقانی وگروه القاعده ،تهدید شده حال اگرحکومت تازه پاکستان موفق شود که این اطمینان خاطررا به آمریکا وغرب داده باشد که طالبان هیچ تهدید امنیتی برای غرب نیست.دراین صورت غرب با پاکستان درمسایل  افغانستان،کارخواهد کرد.سفررییس جمهوربه هند وگفتگو درمسایل امنیتی ونظامی آنهم درچهارچوب،موافقت نامه استراتژیک،نقل انتقالات گسترده نظامی درمرزهای تاجیکستان وارسال سلاح وهلیکوپترهای پیش رفته نظامی روسیه به ارتش افغانستان وکاهش ده درصدی بودجه جنگ باتروریزم ازسوی حکومت اوباما وده ها مسایل دیگرنشان می دهد که رویدادها پس از سال2014 درجهت فربه شدن حضورامنیتی ونظامی شرق بجای غرب خواهد بود وآنچه که روی می دهد،نشانه های مقدماتی انکارناپذیراین جابجای باید باشد.