مهلت سه ماهه
مهلت سه ماهه
مهلت سه ماهه،حرفی است که رییس جمهوردرکنفرانس خبری خود به آن اشاره داشت.ایشان درنشست مشترک خبری باکامرون، اعلام داشت که رییس جمهوراوباما ازما خواسته است که موافقت نامه امنیتی تا مدت سه ماه دیگربرای امضا آماده شود.براساس گفته های رییس جمهورکرزی موافقت نامه امنیتی درماه اکتبر باید آماده برای امضا نهایی شود.ایشان گفت: ما به آنها گفتیم که خواسته ها وشرایط افغانستان برآورده شود، آن وقت ما این سند را ازطریق لوی جرگه مورد تایید قرار می دهیم.چند نکته اساسی درگفته های رییس جمهورکرزی وجود دارد.شروط افغانستان،لوی جرگه، درتایید موافقت نامه امنیتی دخالت داده شده است.
لوی جرگه وشروط
این مساله ظاهرا سردرازی باید داشته باشد.وقتیکه رییس جمهوردرگفتگوی یک ساعت نیمه خود با رییس جمهورآمریکا درمورد انتخابات،موافقت نامه امنیتی،مصالحه باطالبان حرف می زند وبعد ایشان درکنفرانس خبری مساله را به این صورت اعلام می کند که برای تایید سند امنیتی،دوکاراساسی باید درنظرگرفته شود اول اینکه شروط افغانستان تامین شود.گرچه شرایط بصورت واضحی شرح داده نشده که اصولا افغانستان علاوه برآن سه تعهدی که جامعه جهانی وآمریکا پس ازسال دوهزاره چهارده به افغانستان داده،دیگرچه شروطی افغانستان دارد.رهبران ناتوگفته اند که پس ازسال2014 یک بخش ازنیروهای ما درافغانستان با ماموریت جدید می ماند،ماهیت کارهای آنها تغییرمی کنند.آموزش،تجهیز ومشوره دهی، عمده ترین تعهداتی بود که جامعه جهانی وآمریکا نسبت به امورامنیتی افغانستان داده است.درکناراین مساله تعهداتی مالی هم به دوصورت ملکی ونظامی برای افغانستان درنشستهای شیکاگو وتوکیوداده شده است. درحال حاضرافغانستان بشدت تحت فشاراست که چه کرده وبه تعهدات متقابل که درتوکیوداده بود عمل کرده است ویانه؟
گزارشها،نشان می دهد که حکومت افغانستان کم آورده وحتی نتوانسته بودجه خود را بالای پنجاه درصد بمصرف برساند چه رسد به تعهداتی که به توکیو داده بود.مبارزه با فساد حکومت داری خوب،اصلاحات درسیستم عدلی وقضایی وشفافیت دراموربودجه ومصارف پول ازجمله تعهدات افغانستان درتوکیو باید باشد. ظاهرا رسانه ها، خبرهای خوبی دراین عرصه ندارد همین امروز، روزنامه های کشور،نوشته بود که ادارات مهمی افغانستان به شمول وزارت خانه ها نتوانسته کارهای خانگی ومصارف شان را بدرستی انجام دهند.امارارقام زیرپنجاه درصد مصرف بودجه شان را نشان می دهد این همه تنبلی ولاابالی گری درامورمرتبط به حکومت ومردم، درنهایت حوصله جامعه جهانی را به تنگ خواهد اورد کاری که می کند، کمکهای شان را به تاخیروتعویق وحتی ممکن است قطع نماید مگرزوراست که به افغانستان پول دهد که دستگاه دولتی فساد کند.
خلاصه اینکه جامعه جهانی پول هرچه به افغانستان دهد ولی پول زور به کشورما نمی دهد.رییس جمهورازاین شرط وشروط برای موافقت نامه امنیتی چه می خواهد؟ آنها که گفته اند که پس ازسال دوهزارچهارده این تعهدات نظامی وامنیتی واین تعهدات ملکی ومالی را داریم.مگرخود افغانستان ازانتقال امور امنیتی استقبال نکرده که کرده وآن را مایه افتخاروسربلندی واستقلال وحاکمیت ملی دانسته است.موافقت نامه امنیتی بضررافغانستان نیست.مصلحت کشوردراین است که این سند امضا شود چون بخش بزرگی ازتعهدات مالی وامنیتی برمی گردد به آمریکا.شروط زیاد بمعنی این است که نمی خواهد با آنها کارنماید ویا رویا های دیگری برای افغانستان دیده شده.بهرصورت "تعامل" با غرب وآمریکا بهتراز"تقابل" است این مصلحت جامعه افغانستان است.اینکه رییس جمهورمساله موافقت نامه امنیتی را به دومساله شروط افغانستان که چه هست؟ ولوی جرگه،بافت داده به نظرمی رسد که نحوه همکاری وتعامل را مشکل می کند.شروط اگرتعهدات غرب وآمریکا باشد که آن تعهدات را آنها اعلام داشته اند.
اگراین شروط این باشد که امورسیاسی ومصالحه را به آن پیوند بزنیم ویا اینکه انتقال امورسیاسی وانتخابات را به موافقت نامه گره بزنیم،خوب این کار را، خیلی سخت ودشوارمی کند.امروزیک دپلمات منتقد می گفت: هدف ازطرح لوی جرگه برای قرارداد امنیتی وتاخیرسه ماهه آن وتاکید برشروط وتعهدات غرب نسبت به افغانستان،مسایل انتقال سیاسی سال 2014 است.وی می گفت: همان گونه که احزاب سیاسی،اپوزیسیون،داکتران بدون سرحد وهرشهروند افغانستانی حق دارند که درامرانتقال سیاسی نظردهند وکاندید داشته باشند ودرامرانتقال سیاسی به شدت خودرا درگیرمی کنند. خوب رییس جمهورهم همین کار را می کند.وی رییس جمهورافغانستان است ویک ساعت نیم با رییس جمهورآمریکا حرف می زند آقای اوباما ناگزیراست پای تلفن ویا وید کنفرانس میخکوب شود وبه حرفهای رییس جمهورکرزی گوش دهد.وی می گفت: رییس جمهوردرحد توانایی وظرفیت یک رییس جمهومی می خواهد شروط وخواسته های خود را به غرب وآمریکا بقبولاند.
شروط رییس جمهورکرزی ومساله لوی جرگه که ایشان درنظردارد ازآمریکا پوشیده نیست آنها می دانند که رییس جمهورافغانستان درامورانتقال سیاسی 2014 چه می خواهد؟.شروط افغانستان وتاکید به لوی جرگه بخاطر تایید موافقت نامه امنیتی،برمی گردد به این مساله که رییس جمهوربخوبی مسایل مورد نظرشان را بهم گره زده ازجمله امورامنیتی را به امورانتقال سیاسی گره زده است.لوی جرگه ممکن است موضوعاتی دیگری را، نیزمورد بحث قراردهد.اپوزیسیون ازهم اکنون گفته است که لوی جرگه بخاطرمقاصد دیگری برگزار می شود.تاخیرسه ماهه درامضای موافقت نامه امنیتی با آمریکا،دارای چنین رامز ورمزهای باید باشد.
ملاحظات سلمان خورشید
سلمان خورشید وزیرخارجه هند دیروز دریک نشستی اکادمیک دردانشگاهی درناحیه کشمیر به نکاتی اشاره داشت که درواقع همان ملاحظات هند،درامورافغانستان بود.وی می گفت: گفتگوهای صلح باید بین الافغانی باشد مالکیت این مذاکرات به دست حکومت افغانستان باشد.دموکراسی وصلح را نمی توان ازخارج تحمیل کرد.خوب این ملاحظات نشان می دهد که وزیرخارجه هند درست همان موضوعاتی را مورد تاکید قرارداده که کابل به آن را بعنوان شروط گفتگوهای صلح ،مطرح کرده است.اظهارات آقای سلمان خورشید باید پس ازگفتگو با جیمزدابنزباشد.دابنزنماینده ویژه آمریکا درامورافغانستان وپاکستان ازکابل راهی دهلی شد وطبعا گفتگوهای مفصلی با مقامات هندی داشته است.هند بیش ازهرکشوری نگران مسایل امنیتی خود می باشد این مساله دو دلیل دارد یکی اینکه سه کشورچین،پاکستان وحضوربلاحدود طالبان درقدرت سیاسی افغانستان،چالشهای بزرگ امنیتی برای هند ایجاد می کند .نگرانی هند را هیچ کشوری درافغانستان ندارد.
این کشوردرامورافغانستان بسیارسرمایه گذاری کرده است.بندهای آب ازعمده ترین پروژه های هند درافغانستان است.تاحالا بیش ازدومیلیارد دالربه افغانستان کمک بلاعوض کرده.آقای سلمان درسخنرانی خود به همه این کمکها اشاره داشت ازجمله گفت: ساختمان پارلمان رادرغرب کابل، تکمیل کرده وتا سه ماه دیگرمورد بهره برداری قرارمی گیرد.هند این همه سرمایه گذاری درافغانستان داشته ودرکناراین مسایل هزاران محصل افغانستان دراین کشور،بورسیه شده ومشغول تحصیل هستند وتعداد هم برگشته اند.شرایط زیادی برای نزدیکی هند با افغانستان وجود دارد.دهلی وکابل درحال حاضربهترین مناسبات را دارد وبه همین دلیل است که درآخرین سفررییس جمهوربه هند،لیستی ازسوی رییس جمهور، روی میزمهمند سینگ گذاشته شد.لیست تماما اقلام نظامی وسازبرگهای جنگی بود که شاید خود هند هم آنها را نداشته باشد وبرای گرفتن آن به مسکو مراجعه نماید.
گرچه مطالبات نظامی وفهرست افغانستان به آن صورت که ازسوی افغانستان عرضه شده،مشکل است عملی شود ولی این مساله که ازسوی دفتراطلاع رسانی کاخ ریاست جمهوری افغانستان درموقع سفررییس جمهوردرهند درماه گذشته اعلام شد،نشان ازعمق روابط بین دوکشوررا نشان می هد.موضع گری وملاحظات آقای سلمان خورشید ،عین ملاحظات وشروط افغانستان درمساله مصالحه باطالبان بود من وقتیکه متن سخنان ایشان را درمورد گفتگوهای صلح افغانستان شنیدم،تفکیک وتفاوت نظرهند با افغانستان دراین مورد خیلی مشکل است.مالکیت مذاکرات به دست دولت افغانستان باشد وگفتگوها باید بین افغانها انجام شود کسی ازخارج نمی تواند صلح را برافغانستان تحمیل نماید.هند ازموضع حکومت کابل درمورد مذاکرات صلح حمایت می کند وهند به افغانستان کمک کرده واین تعهدات را به مردم افغانستان ودولت این کشوررا دارد.اظهارات آقای خورشید درهماهنگی وحمایت ازسیاست کابل بود.
پاکستان همسایه رقیب به دقت امورمربوط به مناسبات دوکشوررا مطالعه می کند وگفته های که گاها برخی ازسخنگویان حکومت اعلام می دارد،واقعا مناسبات کابل واسلام آباد را پیازداغ می کنند.وقتی آقای فیضی می گوید:پاکستان ازما خواسته که روابط مان را باهند قطع نماییم،پاکستان ازما خواسته که موافقت نامه استراتژیک با آنها امضا نماییم وپاکستان ازما خواسته است که جوانان افغان را برای آموزشها وتعلیمات نظامی بفرستید.وی می گوید: ما هیچ یک ازخواسته های پاکستان را نمی توانیم قبول نماییم وی به این مضمون ادامه می دهد که جوانان افغان را به این دلیل که پاکستان آنهارا برای کارهای خود مورد استفاده قرارمی دهد،لذا نمی توانیم جوانان افغان رابه پاکستان بفرستیم.
خوب گفته های آقای فیضی یک نوع اهانت به جوانان افغان هم باید باشد.این نوع مفاهیم وبه این مضمون سخن گفتن،طبیعی است که روابط دوکشور را،بشدت متاثرخواهد کرد.دوکشورپاکستان وهند با نماینده آمریکا،نقطه نظرات شان با صراحت باید گفته باشد دراین میان ،پاکستان به شدت متهم به مداخله درامورافغانستان شده است رییس جمهورکرزی درکنفرانس خبری خود با صراحت اعلام داشت که پاکستان درفکرایجاد ملوک الطوایفی درافغانستان است ومی خواهد نقاط وبخشهای ازخاک کشوررا دراختیارطالبان بگذارد وپاکستان هم گفته است که مانع صلح درافغانستان خود رییس جمهورافغانستان می باشد.قرارداد امنیتی با مهلت سه ماهه،تماما گره خورده به شروط وملاحظات افغانستان ورییس گفته است که شرایط افغانستان تامین شود،قرارداد امنیتی برای تایید به لوی جرگه گذاشته می شود.موضوعات بشدت به هم بافت خورده بازکردن گره کورافغانستان واقعا کار دشواری شده است.
