تعویق وانحصار

تعویق وانحصار

رسانه های غرب هرگاه درامرانتخابات 93 افغانستان مطلبی می نویسند، بلا استثنا به این دومساله اشاره می کنند یکی « تعویق» ودیگری « انحصار» هردومساله را به یک نحوی به سیاست رییس جمهورکرزی مرتبط می کنند به این صورت که انتخابات 2014 را رییس جمهورافغانستان ممکن است به تعویق بیاندازد ویا اینکه اگرنشد ولی نتیجه آن را درانحصارخود درآورد.دلایلی که رسانه های غربی  دارد چه می تواند باشد؟ برخی ازدوستان تحلیل گر،ما می گویند: این رسانه ها درراستای تشنج سیاست افغانستان وغرب گزارش وتحلیل تهیه می کنند به این صورت که آنها نسبت به رییس جمهورافغانستان نظرمثبتی ندارند وبرهمین اساس تمامی تحلیل ها وتفسیرهای شان را بگونه ای، نوشته وارایه می کنند که رییس جمهورکرزی ونیت های وی را درمورد انتخابات،زیرسوال ببرند.این گروه استدلال می کنند که توشیح قوانین انتخابات،کمیته گزینش،معرفی کمیشنرهای تازه وافتتاح مراکز ثبت نام برای افراد وجابجای گسترده ای امکانات انتخابات درهمه ولایتها بجزدرچهارولسوالی که درولایات هلمند،ننگرهاروغزنی که ناامن اعلام شد،این اقدامات حکومت دلایلی انکارناپذیری است که انتخابات درسال93 درافغانستان برگزارمی شود.

بنابراین تحلیلهای روزانه، رسانه های غربی مغرضانه وخصمانه درمورد انتخابات ومساله تعویق وانحصار می باشند.اما برخی که عمدتا مخالفان ومنتقدان رییس جمهورکرزی هستند می گویند: رییس جمهورخواهان تعویق وانحصارانتخابات است.این مساله را غربیها بهترازما می دانند ورسانه های غربی با تکیه وارتباط شان به منابع حکومتی واطلاعات دقیقی که ازطریق عوامل خود تاسطح وزرا دردرون حکومت دارند، تحلیل وگزارش می نویسند واین نتیجه را گرفته اند که انتخابات پیش رو یا به تاخیرانداخته می شود ویا اینکه بگونه برنامه ریزی می شود که نتیجه آن همان « انحصار» انتخابات باشد.حال با این دوفکرمتفاوت ، هردومساله تاخیروانحصار انتخابات را شرح وبسط بشتری خواهیم داد.

چرا مساله تاخیرمطرح می شود ودلایلی آن درچیست؟

عواملی زیادی است که این فکررا درمحافل خبری وتحلیلی غرب وگاها درمحافل سیاسی  افغانستان مطرح کرده است.یکی ازدلایل مساله طالبان ونحوه مشارکت آنها درقدرت سیاسی افغانستان باید باشد.این مساله مسلم شده که طالبان درانتخابات پیش روشرکت نمی کنند بنابراین برای مشارکت دوراه کوتاه وبلند درنظرگرفته شده .برنامه کوتاه مدت این است که طالبان وارد گفتگو باحکومت افغانستان ودولت رییس جمهورکرزی می شوند تمامی تلاشهای آمریکا وپاکستان وکشورهای منطقه دراین جهت است که طالبان باید با حکومت افغانستان وارد گفتگو شوند وخود افغانستان هم اصراردارد که طالبان باید تمکین نمایند واین موضع خود را کناربگذارند که با حکومت افغانستان هرگزمذاکره ای ندارند.حکومت افغانستان به این دلیل سیاستهای خود با آمریکا وپاکستان را خراب کرده وروش قهروناراحتی واعتراض را درپیش گرفته است که آنها می توانند طالبان را، پای میزمذاکره با حکومت بکشانند ولی این کاررا نمی کنند.افغانستان درمورد پاکستان وآمریکا متیقن است که این دوکشوربه اضافه قطر،قادرهستند که طالبان را واداربه گفتگو با افغانستان نمایند امان اینکه طالبان حاضربه گفتگونیست دلیلش سیاست، بی میلی آمریکا وپاکستان است.

حال فرض را براین می گیریم که سیاست گفتگو بجای برسد وآمریکا وپاکستان وقطربه یک نحوی طالبان را وادارنمایند که با حکومت افغانستان مذاکره نمایند.این گفتگو می تواند به دوحالت تصورگردد صورت اول این است که طالبا مذاکره می کنند ودرقدرت افغانستان شریک می شوند وپروسه انتخابات را قبول وازطریق وارد شدن به انتخابات 2014 شریک قدرت می شوند این فکربی نهایت خوشبینانه ودرنهایت شبیه یک معجزه است .صورت دوم ازگفتگوها این می تواند باشد که باطالبان گفتگو صورت می گیرد حاصل این مذاکرات این می شود که طالبان درچارچوب یک «اداره موقت» برای دوسال با حکومت افغانستان کنارمی یایند.دراین صورت انتخابات باطل نه بلکه به دلایلی مصالحه واهمیت آن وقطع خونریزی،انتخابات به تعویق می افتد.یکی ازدلایل « تعویق انتخابات» به این صورت مطرح شده است.

دلیل دیگربرای تاخیروتعویق انتخابات ،اراده خود رییس جمهورکرزی است.ایشان اصولا علاقه به برگزاری انتخابات ندارد وبه همین دلیل تاکنون ازسوی حکومت چهره قابل قبول برای نامزد انتخابات ریاست جمهوری مطرح نشده آگاهان امورمرتبط به ارگ می گویند فضای ارگ فضای انتخاباتی نیست وکسی درخانه اقتداربه مباحث انتخابات نمی پردازد.تحلیل گران این گونه بررسی کرده اند که « لویه جرگه» ماه میزان ،برای همین مساله طراحی شده که انتخابات بنابه دلایلی امنیتی، ادامه مذاکره با طالبان برای مدت دوسال به تاخیرانداخته شود.«شورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی» دریک نشست خبری تشکیل «لویه جرگه» را برای اهداف دیگری رییس جمهورکرزی قلم داد ونسبت به برگزاری آن با بدبینی وشک برخورد کرد.موضع شورای همکاری احزاب این بود که رییس جمهورنیتی دارد که انتخابات 93 را با مجوزی ازسوی لویه جرگه به تاخیربیاندازد.بنابراین « لویه جرگه» ومساله گفتگو با طالبان ونحوه مشارکت آنها درقالب « اداره موقت» ازعمده ترین دلایلی مساله تاخیرانتخابات دانسته شده است.وقتیکه طالبان درانتخابات شرکت نکنند یگانه راه همین است که انتخابات به تاخیرانداخته شود تامذاکرات به نتیجه برسد.

دلیلی سومی هم برای تاخیرمطرح شده وآن ناامنی درکشوراست وقتیکه حوزه های انتخاباتی به دلایلی نا امنی مسدود بماند ومردم بخاطرترس ازطالبان نتوانند درپروسه انتخابات شرکت نمایند ویا اینکه دریک شبانه روزتنها صد نفردرجنگ با طالبان کشته شوند امری که همین دیروز وامشب درولسوالی شیرزاد ولایت ننگرهار بخاطرحمله به خانه "ملک وردک" پیش آمده ودرچهل هشت ساعت صد نفرازطالبان وپولیس کشته می شوند. دراین صورت چه گونه می توان به برگزاری انتخابات خوشبین بود منتقدان می گویند: حکومت با داشتن دلایلی نا امنی می تواند حالت اضطراراعلام نماید وازطریق « لویه جرگه » به مردم بگوید که انتخابات به دلایلی نا امنی به تاخیرافتاده است نه اینکه منتفی شده نه ،بلکه به تعویق افتاده است.

انحصار نتیجه انتخابات، چه انگیزه های می تواند داشته باشد:

فرضیه انحصار نتیجه را به این گونه توضیح داده که حکومت انتخابات را برگزارمی کند وچاره جزبرگزاری انتخابات درافغانستان نیست بگفته آقای یان کوبیش که گفته است:انتخابات درافغانستان بدیل ندارد این مطلب را آقای یان نماینده ملل متحد هم درکابل وهم درواشنگتن مطرح کرد.انتخابات افغانستان بدیل دیگری را ندارد همه تدارکات وتسهیلات برای این است که انتخابات بایدبرگزارشود.حکومت افغانستان هم علیرغم بی میلی که دارد ولی بازهم گامهای درجهت برگزاری انتخابات برداشته است.توشیح قانون انتخابات،معرفی کمیشنرها،تسهیلات وامکانات انتخابات درولایات و.. همه دلایل انکارناپذیربرگزاری انتخابات 2014 است.روزنامه های غربی بازهم دراین مورد بی تفاوت نیست آنها گفته اند که انتخابات را حکومت افغانستا بگونه ای می خواهد سازماندهی نماید که درنهایت نتیجه آن  به نفع رییس جمهورکرزی باشد. برای توضیح این فکرگفته اند که تیم حکومت بصورت قطع نامزدی را برای انتخابات معرفی می کند واین نا مزد درواقع همان شخص ایده آل ومورد نظرحکومت است.بنابراین تمام سعی وتلاش شان این است که این فرد باید به قدرت برسد.

چند عنصردراین تحلیل درنظرگرفته شده است یکی اینکه فردی که حکومت کاندید می کند سخت مورد اعتماد رییس جمهورکرزی باید باشد این فرد  ازبرادرشان آقای قیوم خان گرفته تا فرد دیگری که به شدت به حکومت وابسته ودلبسته ومورد تایید حکومت باید باشد.فرد مورد تایید حکومت وپیروزی وی همان انحصارنتیجه انتخابات برای حکومت است.درثانی حکومت ازهمه امکانات وتسهیلات که تماما دراختیاردارد می خواهد این نتیجه را بگیرد که فرد موردنظرش به پیروزی دست پیداکند وبه این صورت نتیجه انتخابات به نفع حکومت افغانستان تمام می شود.منتقدان حکومت ازاین هم پارا فراترگذشته وگفته اند که بصورت سیستماتیک می خواهد نتیجه انتخابات را درانحصارخود درآورد.کارتهای تقلبی،دست اندازی ودخالت عوامل حکومت درولایات درامرانتخابات.تهیه وتنظیم قوانین انتخابات درجهت منافع حکومت ونقض حقوق احزاب سیاسی،گزینش کمیشنرهای غیرمستقل وتابع حکومت وچندین دلیل دیگر می تواند،دلایلی آشکاری برای تسخیروانحصارانتخابات به سود حکومت باشد.

شعارهای زنده باد ومرده باد به نفع افغانستان نیست:

انتخابات 93 برگزارمی شود ولی نتیجه آن مهم است که برنده دراین صورت تیم حکومت با این دلایل می تواند باشد حکومت دلایلی انکارناپذیری را برای پیروزی کاندید خود چیده است.امروز روزنامه های کشورنوشته بود که مساله «موافقتنامه امنیتی» نیزبه مساله  انتخابات گره خورده است واین مساله اگربه زمان انتخابات وتبدیل به شعارهای انتخاباتی کاندیدها گردد دراین صورت افغانها وآمریکاییها خیلی ضررخواهند کرد.حکومت عمدا می خواهد این کاررا نماید که موافقت نامه امنیتی به تاخیرانداخته شود تا آمریکا تحت فشارهای بشتری قراربگیرد آقای دابنزتاکید کرده که سند امنیتی باید پیش ازبرگزاری انتخابات نهایی شود.آگاهان امورمی گویند: اگراین مساله به کارزارانتخاباتی وصل شود وبه آنجا کشیده ، تحریک احساسات زیادی راه خواهد افتاد این موضوع هرگزبه نفع مناسبات افغانستان وآمریکا نیست.آقای خلیلزاد هم گفته که این سند باید هرچه زود تربامضا برسد اگرچنانچه با حکومت رییس جمهورکرزی امضا نشود ولی این سند باید با تیم تازه که قدرت را گرفته بامضا برسد.«موافقت نامه امنیتی» نباید به تاخیربافتد ودرست نیست که تبدیل به شعارهای انتخاباتی کاندید ها شود وشعارهای زنده باد ومرد ه باد راه انداخته شود.آمریکا به اهمیت این مساله واقف است که گروهای ضد آمریکایی می خواهند ازاین مساله حد اکثراستفاده را درزمان انتخابات داشته باشند.

 وازسوی هم همسایگان افغانستان هم نمی توانند بی تفاوت بمانند.حکومت درست است که ازپافشاری روی «موافقتنامه امنیتی» اهداف مورد نظرش را درنظرگرفته است وآمریکا هم گفته که تعهدات شان تعریف  ناشده نامحدود درمورد افغانستان نیست ولی کشیده شدن این مساله به زمان انتخابات صدمه زیادی به روابط افغانستان وآمریکا می زند واین کاردرست نیست. تیوریسینهای حکومت نباید این گونه فکرنمایند که با تاخیرامضای موافقت نامه امنیتی،نتایج مطلوبی بدست می یاید واضح است که درمبارزات انتخاباتی،مساله " موافقتنامه امنیتی" بد ترین پیامدها را درمناسبات دوکشورممکن است ایجاد نماید.نتیجه انتخابات برفرض هم که به سود تیم حکومت تمام شود وبرنده انتخابات2014 شود ولی تبعات مبارزات انتخابات وشعارهای مرده باد وزنده باد را کی پاسخ گواست.بصورت طبیعی حکومت رییس جمهورکرزی عامل این تاخیربوده وخواسته که با چشم بازسند را امضا نماید حال انتخابات را هم برده وسند درمحراق ازدشمنی قرارگرفته است.

 برخی اموراست که نباید تبدیل به شعارهای پوپلیستی شود.ازجمله « موافقتنامه امنیتی» که چارچوب کلی آن درقالب « پیمان استراتژیک» با آمریکا ریخته شده وسند همکاری ومکمل وجزء از ازپیمان استراتژیک امضا شده بین افغانستان وآمریکا است حال چه لزومی دارد که « موافقتنامه ا منیتی» به لویه جرگه ویا تبدیل به شعارهای انتخاباتی دربین مردم شود به یاد داشته باشیم که شعار« موافقتنامه امنیتی» درانتخابات93 چنان اختلاف شدیدی را درجامعه بوجود خواهد آورد وشعارهای زنده باد ومرده باد درهرجای بلند خواهد گردید. کی قادراست که جلو مردم را به گیرد وکی می تواند عوامل که دربین مردم راه افتاده را کنترل نماید حال فرض می کنیم نتیجه انتخابات ازآن حکومت شد وبا استفاده ازعوامل وتسهیلاتی که دراختیاردارد،برنده نتیجه انتخابات 93 با شد بازهم تاخیر«موافقتنامه امنیتی » وشعارهای زنده باد ومرده باد ،تاثیرات منفی خود را درمناسبات کابل وواشنگتن گذاشته است.