پنجشنبه،زمان خروج ازمحاق غیبت

پنجشنبه،زمان خروج ازمحاق غیبت

یک هفته ازشروع ثبت نام گذشت ولی غیبت نام زدان برای حضوردرکمیسیون،ادامه دارد گفته شده که دیروزیک نفربنام بسم الله شیربرای ریاست جمهوری93 ثبت نام کرده است.غیبت نامزدان به یک باره شکسته می شود.احتمالا ازپنچ شنبه پیش روثبت نام عمده ترین نامزدان دردوطیف حکومت وایتلافهای سیاسی آغازمی شود.گفته شده درساخت تکت، اپوزیسیون نسبت به حکومت باید جلوترباشد.ایتلافهای سیاسی که عمدتا درصف مخالف حکومت قرارگرفته،شوروهیجان زیاد تری درفضای انتخاباتی ایجاد کرده است این منطق که برخی گفته اند،اتحادها وایتلافهای مشکل کشاه نیست،حرف چندان با صوابی نیست زیرا ایده مخالفت با تشکلهای سیاسی،همان فکرضد حزبی وجمع گرایی است.اندوید آلیزم مزمن درجامعه افغانستان همیشه،برجمع گرایی وتشکلهای سیاسی،سایه انداخته وهمین فضای فرد گرایی است که باهرگونه تحرک جمعی مخالفت صورت می گیرد.ایتلافهای سیاسی شکل گرفته ، مرزهای تباری وقومی را شکسته واین کاردرستی برای جامعه ماست ولی افراد مریضی پیدا می شوند که با این تجمعات سیاسی وملی مخالفت می کنند.

فرض کنیم اگرشورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی را نمی داشتیم ویا تشکل اتحاد انتخاباتی اعلام نمی شد،دیگرچه شوروهیجانی درمساله انتخابات داشتیم.شک نداشته باشیم که برنده اصلی انتخابات کسی خواهد بود که حمایت ایتلافهای سیاسی را با خود داشته باشد.دربرابرنامزدان حکومتی این کاندیدهای ایتلافهای سیاسی است که به مساله انتخابات ورقابتها، معنا می بخشد.انتخابات بدون رقابت چه معنی دارد کسانیکه با ایتلافهای ملی وفرا قومی ، معترض هستند اینها دوحالت بشترندارند، یا اصولا با مفاهیم جمع گرایی وگفتمان سیاسی بیگانه اند ویا اینکه می دانند که ایتلافهای سیاسی پول اتصال میان شکافهای اجتماعی است.وبخوبی واقف هستند که درجامعه کثیرالملیتی چون افغانستان که درواقع موزیم انسانی است، این اتیلافهای فرا قومی واقعا نعمت بزرگی برای جامعه ما است ولی با این همه یگانه دلیل مخالفت شان با تشکلهای سیاسی،فکرحکومتی باید باشد.دولت  افغانستان متاسفانه به دلیل ماهیت غیرحزبی خود،سیاست مقابله با احزاب وتشکلهای سیاسی رادرپیش گرفته وهمیشه فرد گرایی واندوید آلیزم تباری وعنعنوی را به نهاد های مدرن وایتلافهای سیاسی ترجیح داده است.

دوموضع متضاد جمع گرایی وفرد گرایی درسیاست افغانی:

برای ثبت نام درکمیسیون انتخابات،حضورنامزدان به دوصورت خواهد بود.نامزدانی با پشتوانه های سیاسی برای ثبت نام حاضرمی شوند.دراین میان بدون تردید اپوزیسیون حکومت،خیلی مترقی عمل کرده نامزدان آنها با حمایت ایتلافهای سیاسی برای ثبت نام حاضرمی شوند.این کارازهمین پنجشنبه پیش رو باید آغازشود.روزهای پس از پنجشنبه،روزهای شلوغی برای کمیسیون مستقل انتخابات خواهد بود.ثبت نام برا ی انتخابات ازموضع جمعی ،سیمای ملی خواهد داشت.کاندید موفق کسی است که دوخصیصه فراقومی وحمایت تشکلهای سیاسی را داشته باشد.این خیلی جالب است که حکومت غیرحزبی افغانستان دربرنامه های ملی چون انتخابات ریاست جمهوری، سعی می کند حمایت رهبران سیاسی واحزاب را باخود داشته باشد زیرا بدون حمایت احزاب وایتلافهای سیاسی پیروزی غیرممکن است.

البته احزاب وایتلافها درجامعه، هنوزنقش ابزاری دارند وباید زمانی زیادی بگذرد که ایتلافها ازمرحله ابزاری عبور به جایگاه مرامی خود برسند.این حرف کاملا درست است که ازاحزاب وایتلافهای سیاسی بمثابه هدف درسیاست کارگرفته نمی شود اصلا احزاب سیاسی درجامعه، تبدیل به هدف که حکومتهای حزبی تشکیل شود را نرسیده است.درکشورهای که ساختارسیاسی شان را اقتدارحزبی تشکیل می دهد، احزاب هرگزوسیله نیست برنامه های حزب، مرام جامعه ومردم است احزاب حکومت تشکیل می دهند درمبارزات انتخاباتی شرکت می کنند درپارلمانهای شان احزاب جایگاه تعریف شده دارند.اما درافغانستان هرگزچنین چیزی نیست.احزاب تنها، دریک لحظه ازتاریخ مورد توجه قرارمی گیرند که انتخابات ریاست جمهوری برگذارشود.امروزها، شلوغ ترین روزها ودید بازدیدها با رهبران احزاب وایتلافهای سیاسی است.

درانتخابات پارلمانی هم فرد گرایی برجمع گرایی تقدم دارد.ما این خاطره را هرگزفراموش نمی کنیم که درانتخابات شانزده هم پارلمان،هزینه کردیم وده ها نفررا تمویل کردیم وتعداد زیادی نماینده درپارلمان کشورفرستادیم ولی حالا ازآن همه نماینده حزبی تنها تعداد محدودی خود را وابسته به حزب سیاسی می دانند اما تعداد زیاد شان خود را مستقل ومنفرد اعلام داشته وبصورت مستقلانه زدوبند ومعامله با وزارت خانه های کشوررا دارند.حرفهای آقای زاخیل وال درپارلمان کشور تماما خلاف نبود نمایند گان فرصت طلب، با وزراء قدرت طلب وارد معامله می شوند وفساد مشترک را تولید می کنند.نمایندگان فرصت طلب می دانند که اگرتعهداتی با حزب وگروه سیاسی شان داشته باشند،دیگرنمی توانند مرتکب خلاف شوند ونمی توانند منافع شخصی خودرا برمنافع گروهی ترجیح دهد.ایندویدآلیزم پارلمانی را بسود خود دانسته ومخالف تشکل وجمع گرایی شده اند.

درآستانه مبارزات ریاست جمهوری برای مدتی احزاب وگروهای سیاسی، مطرح می شود ولی با سپری شدن این زمان،دیگرنه حکومت درفکراحزاب است ونه خود احزاب می توانند کاری را به پیش ببرند.زیرا تخم احزاب درسرزمین شوره زار،هرگزبعمل نمی یاید.تخم باید درمزرعه وبسترمناسب پاشیده شود تا تبدیل به ساقه ودرخت تنومند شود.با این وضع حرفهای اسماعیل خان واینکه ایتلافهای سیاسی جامعه را مورد حمله وتعرض قرارمی دهد ،قابل درک است.با همه فرد گرایی مزمن درجامعه افغانی،درحال حاضرنقش اساسی را درانتخابات ریاست جمهوری همین ایتلافهای سیاسی می زند حرفهای ازنوع ضدیت با احزاب وایتلافهای سیاسی، مزخرفات وچرندیات بیش نیست.

ایتلافهای سیاسی وگروهای مدنی درانتخابات ریاست جمهوری چه جایگاه وتعریفی دارد:

همان گونه که  اشاره شد،نقش احزاب وایتلافهای سیاسی درانتخابات ریاست جمهوری،واقعا تعیین کننده است ولی این نقش ابزاری وزود گذرمی باشد باختم انتخابات ریاست جمهوری،احزاب درحاشیه زندگی جمعی قرارمی گیرند حکومت ودولت بدست افراد ومهره های غیرحزبی قرارمی گیرد این مهره ها هرچند حزبی باشند ولی وقتیکه وارد حکومت ودولت می شوند،دیگرحزبی نیست آن وقت منافع وحرف خود را پیش می برند وکاری به حزب سیاسی وایتلاف ندارند زیرا که تاکید وحمایت ازحزب سیاسی وپافشاری به برنامه وراه حلهای آن،کاملا به ضررمنافع شخصی شان تمام می شوند وبا تشویق عوامل وبسترهای مناسب این مهره ها دیگربرای خود کاروفکرمی کنند واین است که مهره های حزبی درفضای نظام ضد حزبی، تماما غیرحزبی وضد حزبی می شوند.

ولی درهرصورت درحال حاضربرجسته ترین نقش را احزاب وایتلافهای سیاسی دارند نامزدان برنده با حمایت ایتلافهای سیاسی برنده انتخابات خواهند بود ودراین مساله شکی وجود ندارد.برای ثبت نام همه چشم دوخته که نامزد ازسوی کدام ایتلاف سیاسی حمایت می شود افرادی که وصل به این تشکلهای بزرگ سیاسی نباشند،کسی صدای شان را نمی شنوند واگرثبت نام کرده باشند بازهم کسی خبرنخواهد شد.درروزپنجشنبه پیش رو همه شاهد خواهند بود که با ثبت نام نامزدان ایتلافهای سیاسی چه موج بزرگی تبلیغاتی ورسانه ای برپا می شود.این مساله اهمیت وحضورایتلافهای سیاسی را نشان می دهد.حکومت هم ناگذیراست که برای پیروزی خود، اقدام به تشکلهای سیاسی داشته باشد چنانچه حلقات مفقوده ای را شناسایی کرده وخواسته ازاین طریق ایجاد فضای سیاسی واعتماد بوجود آورد اینها ازباب ناگذیری است حکومتی که کارش برخلاف احزاب سیاسی است درآستانه انتخابات باید مشوق حلقه های سیاسی باشد.

گذشته ازایتلافهای سیاسی واحزاب،نقش جامعه مدنی نیزقابل بحث است.درهرکشوری افکارعمومی دراختیارگروهای مدنی است.احزاب سیاسی ویا حکومت دریک مورد موضع گیری می کنند ولی این گروهای مدنی است که افکارعمومی را به حمایت ویا در ضدیت با موضع حکومت،بسیج می کنند.گروهای مدنی به دلیل اینکه نقش انتقادی با حکومت ونقش روشنگری را با مردم دارند،می توانند حامی ویا منتقد خوب برای اصلاحات وکج رویها باشند.مردم ونخبگان سیاسی که حکومت ها را تشکیل می دهند،به شدت نیازبه گروهای روشنفکری ومدنی دارند گروهای مدنی دوصفت را با خود دارند یکی نقش آگاهی بخشی وروشن ساختن مردم دربرنامه های کلان ملی ودیگری اخطاروانذاربه حکومت که دست ازخلاف کاریها وفساد بردارد.گروهای مدنی خود مدعی گرفتن قدرت وحکومت نیست زیرا درآن صورت ازحوزه مدنی خارج درصف نخبگان قدرت وسیاست وارد می شوند روشنفکر مهره  حکومت  دیگردرحوزه روشنفکری جایگاه وتعریفی ندارد.

اما درافغانستان متاسفانه گروهای مدنی نهادینه شده نداریم. البته تشکلهای زیادی است که باعنوان جامعه مدنی تلاش می کنند ولی این تشکلها خیلی آسیب پذیروضعیف هستند.دیده شده که درمواردی زیا دی ازاین گروها استفاده شده و دردام این وآن قرارگرفته و مهره ای حکومتی با اندک ترین متاعی شده و سقوط کرده اند. اینها تنها نام شان گروهای مدنی است ولی هم چنان تحت تاثیروسلطه نخبگان سیاسی قراردارند.این ناتوانی سبب گردیده که جامعه مدنی نقش ارشادی ونظارتی اندکی داشته باشد.درانتخابات 93 نظارت این گروها اهمیت زیادی دارد.واقعا اگربصورت بی طرفانه نقش نظارت ملی شان را انجام دهند،کمک بزرگی برای شفافیت وسلامتی انتخابات کرده اند.گروهای مدنی باید بی طرف باشند وازهیچ کاندیدی حمایت نکنند.اگرحامی نامزدی شد درآن صورت دررکاب وی قدم می زنند وجزملحقات وتشکیلات همان نامزد می شوند.

 حرف ما روی  این دسته ازگروهای مدنی وابسته به حکومت ویا گروهای سیاسی ونخبگان قدرت نیست حرف ما درمورد گروهای مدنی است که درمیانه مردم ونخبگان سیاست قرارگرفته نقش ارشادی وانذاری خود را به نفع جامعه پیش می برد.درانتخابات 93 وظیفه وتکلیف گروهای مدنی روشن است نظارت وارشاد برای برگذاری انتخابات شفاف، منصفانه وعادلانه که نتیجه آن برای همه قابل قبول باشد.انتخابات گذشته ازفازهای تقنینی،عملیاتی واجرایی یک نتیجه دارد وآ ن مشروعیت وقابل قبول بودن آن برای همه است دراین جا است که نقش گروهای مدنی برجسته وتاریخی می شود.ازاین مسایل که بگذریم منتظرروزهای داغ انتخابات باید باشیم.این روزهای داغ ازپنجشنبه پیش روی آغازمی شود.نامزدان معتبروتاثیرگذارحکومت واپوزیسیون ازمحاق غیبت خارج و رسما با ثبت نام ،فازمبارزاتی شان شروع می شوند.اری پنجشنبه همین هفته.