بیست پنجم عقرب 92
بیست پنجم عقرب 92
این روز را دریک کامنت عمومی روز" لیست ها" نام گذاشته ام. خوب وقتی که روز مادر،روزپدر،روزولینتان و.. مجازباشد پس می توانیم بیست پنجم عقرب را روزلیست ها نام گذاشت و چرا؟ می دانیم که دراین روز سه لیست اساسی درحوزه سیاست افغانستان اعلام می شود. لیست نهایی نامزدان ریاست جمهوری، لیست نهایی کاندیدهای شورا های ولایتی وسوم اعلام لیست اعضای لویه جرگه مشورتی. البته گفته شده که لیست اعضای لویه جرگه حکومتی با کمی تفاوت با دو لیست دیگر اعلام می شود. براساس مقررات وقوانین انتخابات دو لیست درحوزه های ریاست جمهوری وشورای ولایتی می با ایست دربیست پنجم عقرب نود دو اعلام شود زیرا سیرعملیاتی واجرایی انتخابات بگونه ای تنظیم شده که برنامه های انتخابات باید ازسوی کمیسیون مستقل انتخابات درموقع وزمانش اعلام شود. کمیسیون جدول دارد وباید براساس جدول برنامه هایش را به مردم اعلام نماید ودرزمان معین که شانزده حمل نود سه باشد ،کمیسیون باید انتخابات را برگزارنماید.
اما لیست اعضای لویه جرگه برنامه ای است که دراین زمان وارد شده است.لویه جرگه رییس جمهورکرزی دربیست هفتم ماه عقرب باید برگزارشود این مساله درقانون اساسی نیامده لویه جرگه موضوع دل بخواهی رییس جمهوراست که درارتباط به مسایل مهمی کشورآن را برگزارمی کند. البته حقوق دانهای کشورگفته اند که برگزاری لویه جرگه مشورتی منع قانونی ندارد ورییس جمهورمی تواند این کار را نماید که همین کار را می کند وهیچ کسی هم نمی تواند مانع تصمیم رییس جمهورکرزی شود.حال این لویه جرگه مشورتی جمعیت سه هزار نفری دارد وقراراست که درآخر همین ماه برگزارشود.لویه جرگه مشورتی قبلی درمورد پیمان استراتژیک با جمعیت دوهزاربیست نفربرگذارشد ودرنهایت قطع نامه هفتاد شش ماده ای شان را صادرکرد. البته دراین قطع نامه، امورامنیتی به صراحت نوشته وتایید شده است وبه همین خاطراست که آقای مجددی بارها اعلام کرده که قرارداد امنیتی احتیاج به لویه جرگه ندارد.
زیرا این مساله درپیمان استراتژیک آمده و موافقت نامه استراتژیک ازسوی لویه جرگه مشورتی مورد تایید قرارگرفته است.ولی علیرغم این دیدگاه، لویه جرگه برگذارمی شود این مجلس دشواری ها وگرفتاری های زیادی برای مردم دراین فصل ازسال ایجاد کرده است و همزمان با اعلام لیست نهایی نامزدان ریاست جمهوری وکاندیدهای شورای ولایتی ، نام های اعضای لویه جرگه مشورتی نیز اعلام می شود.پرسشی که مطرح شده این است که چه دلایلی دراین همزمانی وجود دارد؟ دریک روز ویا هم زمان سه فهرست درسه حوزه مهم سیاسی اعلام می شود تاثیرات آن درچیست؟ وچرا چنین کاری دریک روز صورت می گیرد؟ آیا این اعلام برنامه ریزی شده ومهندسی شده است؟ ویا اینکه بصورت اتفاقی پیش آمده است.دربیست پنجم عقرب، ما شاهد اعلام سه لیست مهم ونهایی ریاست جمهوری ، شوراهای ولایتی واعضای لویه جرگه مشورتی هستیم البته این اعلام بازتاب گسترده ای درمحافل سیاسی وخبری افغانسان برپا خواهد کرد. ورد وابرام نامزدان جدی ترین خبری است که دراین روزخواهیم داشت.
موافقت امنیتی درچهاربعد
البته گفته باشم که اعلام لیست اعضای لویه جرگه مشورتی بیرون ازحوزه قانون اساسی صورت می گیرد. درهتل کابل استار نشست مهمی داشتیم. ان دی آی سازمانی که سالها درمورد احزاب سیاسی درسراسردنیا فعالیت دارد ازجمله این سازمان درافغانستان کارهای گسترده ای با احزاب سیاسی داشته است. کنفرانسی ازسوی ان.دی.آی درمورد موافقت نامه امنیتی برگذارشد زیرا بارها ازسوی حکومت اعلام شده که موضوع بحث لویه جرگه تنها وتنها یک چیزوآن موافقت نامه امنیتی ومصونیت قضایی است. همین. عنوان نشست ما درکابل استار، عبارت بود از" موافقت نامه امنیتی درچهارعرصه" و دربعد سیاسی،حقوقی، نظامی واقتصادی این موافقت نامه مورد گفتگوی جمعی قرارگرفت. بعد سیاسی این سند را به دوش من گذاشته بود .درعرصه سیاسی من این سند را دردو حوزه منطقه ای و فرامنطقه ای مورد بحث قراردادم.
ودرپایان این نتیجه را گرفتم که موافقت نامه امنیتی تعریف مناسبات سیاسی با غرب وآمریکا را دارد.این سند اگربه امضا برسد دراین صورت با تمامی چهل هشت کشورعضو ایساف روابط افغانستان حفظ شده است اما اگراین سند مورد تایید قرارنگیرد وتجربه عراق درافغانستان تکرارومصونیت قضایی گنجانده نشود دراین صورت گزینه صفری آنها مطرح می شود.دراین حالت تغییرات بسیاربنیادی و ویران گری درمناسبات افغانستان وغرب بوجود خواهد آمد.افغانستان درصورت رد موافقت نامه امنیتی، به دنبال بدیل باید باشد. دراین حالت آلترناتیف غرب وآمریکا ، حوزه منطقه ای وکشورهای هم جوارافغانستان می تواند شود.حرف اساسی دراین است که آیا کشورهای منطقه می توانند بدیل مناسب غرب وآمریکا درافغانستان شود؟ ویانه . واقعیت نگری این را نشان می دهد که نمی توانند زیرا کشورهای منطقه اولا دچاراختلافات بسیارشدیدی است.
افغانستان پسا دوهزارچهارده ،هرگزقادرنیست سیاست های کشورهای متخاصم منطقه وجنگ استخباراتی آنها را درخاک خود تحمل نماید.هند وپاکستان دوکشورهمسایه ایران وترکیه ودیگرکشورهای منطقه عربی با این اختلافات، چه گونه می توانند جانشین غرب وآمریکا درافغانستان شوند.برای افغانستان هم بسیاردشوار خواهد بود که بتواند بصورت درست ازامکانات وتسهیلات آنها استفاده نماید.همه دلایل این را نشان می دهد که افغانستان هرگزقادرنیست ونمی تواند جنگ استخباراتی کشورهای منطقه را درخاک خود مهارنماید آنها تمامی نزاع های شان را وارد افغانستان می کنند وبرای مردم ما گرفتاری های بیشماری ایجاد خواهند کرد. بنابراین به نفع افغانستان است که موافقت نامه امنیتی ومصونیت قضایی را مورد تایید قراردهد وتجربه عراق وجنگ همسایه ها را درخاک افغانستان تجربه نکند.
موافقت نامه امنیتی درچهاربعد مورد بررسی قرارگرفت دربعد سیاسی هم درمتن سخنرانی وهم دربخش پاسخ به پرسش ها به این مساله تاکید کردم که امضای موافقت نامه به نفع مردم افغانستان است. اعضای حاضردراین سمینار با اکثریت اراء امضا توافق نامه امنیتی را مورد تایید قرارداد.خوب این هم می توا ند یک جرگه مشورتی با فیصله های غیرالزامی باشد.
دربعد حقوقی این مساله طرح شد که لویه جرگه مشورتی بیست هفتم عقرب، جایگاه قانونی ندارد به این معنا که درقانون اساسی لویه جرگه تنها درسه حالت می تواند برگذارشود که لویه جرگه بیست هفتم عقرب با هیچ کدام ازاین حالت ها سازگاری ندارد. موافقت نامه ازمنظرحقوقی به این صورت مورد گفتگو قرارگرفت که درقانون اساسی درسه مورد لویه جرگه اعلام می شود. مورد اول حالت اضطرار و فوق العاده درکشوراست. دراین صورت لویه جرگه دایرمی گردد تا درمورد حالت فوق العاده بحث وتصمیم گیری نماید. حالت دوم این است که اصلاحات وتغییرات درقانون اساسی آورده شود.تغییرات درقانون اساسی مستلزم برگذاری لویه جرگه است که درقانون اساسی ازآن بعنوان لویه جرگه قانون اساسی نیزنام گرفته شده است.مورد سوم که باید لویه جرگه برگزارشود، مساله خیانت ملی است. به این صورت اگررییس جمهورمرتکب خیانت ملی شود این لویه جرگه است که درمورد سرنوشت رییس جمهورتصمیم گیری می کند.
مرجع ویا مراجعی که هریک ازحالت های سه گانه را تشخیص دهد فکرمی کنم پارلمان افغانستان است. با این تعریف ازلویه جرگه، مجلس بیست هفتم عقرب هیچ کدام ازاین ها نیست پس لویه جرگه مشورتی درمورد موافقت نامه امنیتی سازگاری با قانون اساسی کشوررا ندارد و به همین دلیل است که رییس جمهور هم تاکید دارد که لویه جرگه، مشورتی است وفیصله های آن الزام آور نیست. انتقادی که صورت گرفته این است که چرا لویه جرگه ای که درقانون اساسی تعریفی ندارد ومصوبه های آن هم الزام آور نیست واین همه هزینه وگرفتاری برای مردم خلق می کند، پس چرا این لویه جرگه برگذارمی شود وچه نیازی به برپایی آن وجود دارد. هیچ دلیل قناعت بخشی ازسوی رییس جمهور و مقامات حکومتی ارایه نشده تنها گفته شده که رییس جمهورحق دارد که درامورمهم با مردم مشوره نماید.
البته گفته باشم که مشوره با مردم هم چندان تعریف شفافی ندارد زیرا این لویه حکومتی است و مردم ازترکیب آن کاملا بی خبراست لویه جرگه هرچه باشد قطعا مردمی نیست. ازسوی دیگرموضوعاتی که دراین مجلس بحث می شود حالت الزامی ندارد وباید پارلمان افغانستان مساله موافقت نامه امنیتی را بحث ومورد تایید قرار دهد این ها اشکالاتی است که برلویه جرگه بیست هفتم عقرب وارد شده است. ولی همان گونه که اشاره شد لویه جرگه مشورتی دراین تاریخ برگذارمی شود.
دربیست پنجم عقرب سه لیست اساسی اعلام می گردد. تاثیرات این همزمانی شاید ناشناخته باشد اما یک موضوع می تواند خیلی روشن باشد که دراین روز نامزدان ریاست جمهوری وشوراهای ولایتی تماما افکارشان متوجه رد وابرام نام های شان می شوند وفضا می تواند برای لویه جرگه مطابق میل حکومت تغییرنماید.گرچه شک نداشته باشیم که تمامی برنامه های لویه جرگه حکومتی ومهندسی شده است.لویه جرگه مشورتی درواقع برنامه های حکومتی را بحث وتایید می کند.
