گفتگواختصاصی  محمد ناطقی دپلمات و کار شناس مسایل سیاسی با خبرنگار ..شفقنا درمورد انتخابات 1393

با تشکر فروان از اینکه وقت گذاشته اید به سوالات ما پیرامون مهم ترین مساله افغانستان، انتخابات 93 پاسخ گفته اید . حال متن گفتگوی خبر مان را با جناب استاد ناطقی با هم پی می گیریم.

س - 1 با توجه به حضور مردم در کمپینهای تیم اصلاحات و همگرایی، انتخابات را چطور پیش بینی می کنید؟

ج – 1 با تشکر از شما. انتخابات 1393 یکی از رویدادهای مهم تاریخ معاصرافغانستان است. ما تا بحال چهارفاز انتخاباتی را پشت سر گذراندیم و این دور پنجم انتخابات می باشد. تفاوت انتخابات 93 با انتخابات گذشت، متعدد است. عمده ترین شاخصه آن در این مرحله این است که انتخابات با ظرفیتهای امنیتی خود افغانستان برگزارمی شود گرچه نیروهای بین المللی را در افغانستان داریم و لی آنها گفته اند تنها درمواردی خاصی، به کمک نیروهای امنیتی می روند. انتخابات 93 به این ترتیب با مدیریت و ظرفیتهای افغانستانی برگزار می شود. تیم اصلاحات و همگرایی از پروسه انتخابات با مدیریت ملی و نیروهای افغانی حمایت می کند اما می دانیم که تنها حکومت نیست که نقش در برگزاری انتخابات را دارد. و دیگر میکانیزمهای عملیاتی، نیز باید به صورت فعال شرکت نمایند. مشارکت مردم درانتخابات 93، مهم و اساسی می باشد.

خطری که شفافیت انتخابات را تهدید می کند، جعل و تقلب است. یگانه عاملی که خطرتقلب و متقلب را ازبین می برد و آن مشارکت مردم در پای صندوقهای رای در شانزدهم حمل 93 است. مایه بسیار خوشبختی و امید واری است که در انتخابات 93، موج بی سابقه ای حضور مردم در کمپینهای را داریم. تیم اصلاحات و همگرایی در شهرهای کابل، جلال آباد، مزار شریف، بامیان قند هار، مقام اول را دربرپای گرد همایی، بدست آورده است. و هیچ نامزدی نتوانسته است چنین گرد هماییهای پرشوری را، برگزار نماید در سایر شهرها هم تیم اصلاحات وهمگرایی ، در برگزاری همایشهای مردمی ، بسیار موفق بوده است. هدف از ذکر و برتری اجتماعات تیم اصلاحات و همگرایی این است که برنده انتخابات 93 همین تیم می باشد. معیار اگر رای مردم باشد، تیم این میدان و ساحت را برده است. میلیونها هموطن ما در گرد همایی تیم اصلاحات وهمگرایی شرکت کرده اند و فردا آخرین روز آن می باشد. با این وضع پیش بینی ما این است که تیم اصلاحات و همگرایی از هم اکنون انتخابات را برده است.

 س – 2  در صورت پیروزی اصلاحات چه تغییری در جایگاه جامعه شیعه و هزاره رخ می دهد؟

  جامعه هزاره و شیعه در قالب بافت ملی ، حقوق شهروندی جایگاه سیاسی شان بررسی و مورد مطالعه قرار می گیرد. در انتخابات 93 و ساخت تیم ها این مساله ثابت گردید که جامعه ما از مرحله تنهای، عبورکرده و حالا درخانواده کلان ملی شامل شده است. این مساله به این معنا نیست که ما در درون ملت استحاله شده ایم و هویت اتنیکی و مذهبی خود را نداشته باشیم. "احیا هویت" جامعه ما با مقاومت و رشادت  به دست آمده و ما برای تثبیت آن هزینه های هنگفتی را داده ایم. آمارها این را نشان داده است که بیست درصد ترکیب جمعیتی افغانستان را مردم هزاره و شیعه احتوا کرده است . گرچه آمارهای هم و جود دارد که تا بیست پنج در صد جمعیت افغانستان را مردم هزاره و شیعه تشکیل می دهند. اما براساس فیصله بن 2001 مشارکت مردم ما در نظام سیاسی همان بیست درصد درنظرگرفته شد. دراین مورد چند سند امضا شده است یکی سند بن است دیگری اسنادی است که بارییس جمهور کرزی در انتخابات 1388 به امضا رسید و من خودم یکی از امضا کنند گان هردو سند هستم یعنی هم سند بن را امضا کرده ام و هم توافقتنامه با تیم رییس جمهور کرزی در انتخابات 88 را. سند سوم را با تیم اصلاحات وهمگرایی تنظیم کرده ایم این سند درواقع ادامه همان اسناد قبلی می باشد ودراین سند با زامضا من هست. در هر سه سندی که امضا شده و در هر سه سند ، همان مشارکت بیست درصدی در ساختار سیاسی در نظر گرفته شده است.

س – 3  در سیاست خارجی چه تغییرات عمده ای پیش خواهد آمد؟.

 در صورتیکه ما به پیروزی دست یافته باشیم که یافته ایم زیرا اگر تقلب و مهندسی درکار نباشد همان گونه که اشاره کردم، تیم اصلاحات و همگرایی برنده انتخابات 93 می باشد. تیم اصلاحات و همگرایی یک برنامه ملی تهیه کرده دراین برنامه به سیاست خارجی پرداخته شده است. سیاست خارجی افغانستان را منافع ملی آن تعیین و تعریف می کند. ما براساس منافع ملی خود سخت به همگرایی منطقه ای و بین المللی نیاز داریم. سیاست موازنه مثبت، بستری مناسبی است که در سیاست خارجی طرح شده است. افغانستان در سیاست خارجی خود به کمک جامعه جهانی احتیاج دارد و دراین خصوص ده ها سند و پیمان استراتژیک را حکومت رییس جمهور کرزی با خارجیها امضا کرده است . سیاست خارجی ادامه همکاری در چارچوب معاهدات دو جانبه و چند جانبه است. سند همکاریهای امنیتی و دفاعی و امضای آن را تیم اصلاحات و همگرایی به نفع مردم  افغانستان می داند و به همین دلیل  است که مخالفت های رییس جمهور کرزی را موجه نمی داند.

 همگرایی منطقه ای و تو سعه همکاریهای منطقه ای،  نیز از عمده ترین، برنامه های سیاسی دولت اصلاحات وهمگرایی می باشد. افغانستان با همه کشورهای منطقه مناسبات حسنه و دوستانه باید داشته باشد و فضای اعتماد و همکاری، بسیار مهم در سیاست خارجی است. دلیل اینکه تروریزم درافغانستان فعال است و به عنوان ابزار جنگ نیابتی و استخباراتی را، در افغانستان راه انداخته، به نظرما عمده ترین دلیلش همین فضایی بی اعتمادی است. سیاست خارجی متکی بر ایجاد فضای دوستانه و احترام متقابل با کشورهای منطقه و فرا منطقه مد نظر می باشد. تغییرات عمده همان ثبات سیاسی  و خارج شدن ازسیاست های سیال و شناور گذشته خواهد بود. درحال حاضردوستان افغانستان معلوم نیست. دلیل آن شناور بودن سیاست خارجی ما بوده است ما همان گونه که در سیاست داخلی خود احتیاج به ثبات داریم درسیاست خارجی خود هم باید مطمئن وبا ثبات حرکت نماییم.

س- 4  برای جلوگیری از تقلب در انتخابات تیم اصلاحات چه چاره ای اندیشیده است؟

این پرسش بسیار مهمی است هرروز برای درمان و علاج تقلب، جلسات پی هم گذاشته می شود. البته افغانستان یک اشتباه را کرد و آن نفی ناظران بین المللی و بی طرف از پروسه انتخابات بود. ما حالا ناظر و مرجع بی طرف در نظارت انتخاباتی را نداریم. انتخابات با نظارت ملی ، برنامه ریزی شده است. هزاران ناظر ازسوی احزاب سیاسی، شوراهای ولایتی، نامزدان ریاست جمهوری و جامعه مدنی ، بسیج شده اند که انتخابات 93 را نظارت نمایند. درکنار این مساله تاکید شده که حوزه های نا امن ازسوی حکومت افغانستان شناسی شود. درحوزه های نا امن امکان جعل و تقلب و جود دارد. مشکل انتخابات همین است که مراکز تخیلی ، کارتهای تقلبی و رای نیابتی به کار گرفته می شود. همه این موارد در حوزه های نا امن امکان دارد. حوزه های انتخاباتی به دو صورت طرح شده حوزه های امن و مراکز و محلات نا امن.

 برای جلوگیری از تقلب و یا تضییع حقوق مردم در محلات امن، تاکید شده که تدابیردر نظرگرفته شود. تاحالا از 6777 مرکز رای دهی 787 مرکز نا امن اعلام شده است یعنی نود درصد مناطق امن برای انتخابات داریم و ده درصد حوزه های نا امن. این مساله مورد تایید است که در حوزه های نا امن صندوق گذاشته نشود. گفته شده که نمی گذارد. معیار برای تایید صندوقها در محلات و مراکز این است که ناظران باید آن را مراکز را تایید نماید. درغیر آن صورت، رای بدون حضور ناظران قبول نمی باشد. تدابیر گرفته شده ولی این نگرانی و جود دارد که  حکومت از امکانات خود در جهت تیم مورد نظرشان استفاده نماید.

س – 5 در صورت پیروزی اصلاحات ما شاهد چه تغیراتی در سیستم حکومت داخلی خواهیم بود؟

 همان گونه که در سیاست خارجی باید اصلاحات آورده شود و از سیاست متلون و شناورخارج و به یک سیاست ثابت در مناسبات خود دست یافته باشیم و منافع ملی را در توازن سیاست خارجی در نظر بگیریم. درسیاست داخلی هم سخت نیاز به اصلاحات داریم. اصولا فلسفه نام گزاری تیم به نام " اصلاحات و همگرایی" برخواست ازدو عامل و فاعل داخلی و خارجی بود. درعرصه سیاست داخلی باید تغییرات عمده در شیوه مدیریتی ایجاد شود. مشکل اساسی ما ، همان مدیریت خویش خوری، تقرریهای تلفنی، ملاحظات سمتی و تباری، بجای ارزشها وشایسته سالاری است که باید برداشته شود. حکومت داری خوب و حکومت قانون از عمده ترین تغییرات درسیاست داخلی خواهد بود. ما مشکل نا امنی داریم. مشکل بی کاری و فقر، ناداری. مشکل تبعیض و بی عدالتی درمدیریت ساختاری خود داریم. شایسه سالاری را ازبین برده ایم .

 نتیجه این همه ، این شده است که حکومت و دولت ما غرق در فساد شود و هرسال نمرات عالی درفساد را داشته باشیم. برای مبارزه با تروریزم از تسهیلات متحدان خود حد اکثر استفاده را درعرصه های آموزش، تجهیز و مشوره دهی را خواهیم کرد. البته یکی از مسایل بسیارمهم،  تغییر ساختار نظام سیاسی هم هست. نظام فعلی ما ریاستی و متمرکز می باشد و قانون اساسی هم بر همین اساس نوشته شده است. نظام دلخواه  دولت اصلاحات و همگرایی، نظام پارلمانی وریاستی می باشد اما برای رسیدن به آن وقت و زمان و شرایط  مناسب لازم است . قانون اساسی در سیاست داخلی و نظام اداری باید تغییر نماید.این مساله کاری آسانی نیست که دریک شب حل شود، ولی یکی از اصلی ترین برنامه ها، تغییرساختار سیاسی از ریاستی به پارلمانی وصدارتی می باشد.

پایان