رویدادهای انتخاباتی 93

رویدادهای انتخابات 93

شانزده هم حمل 93 یک روز تاریخی ، سرنوشت ساز بود. مردم دراین روز تهدیدات را نادیده گرفتند و با شور هیجان کم نظیر به پای صندوقهای رای رفتند. رویدادهای روز انتخابات، وصف نا پذیر بود. حضور و مشارکت مردم ، همه صاحب نظران را غافل کرد. رسانه های غربی را که امروز نگاه می کردم، بدون استثناء به تحسین و ستایش انتخابات 93 پرداخته بود. مقامات اروپا و آمریکا و دبیرکل سازمان ملل با زبان و ادبیات تحسین آمیز از حضور و مشارکت مردم در شانزدهم حمل، سخن گفتند. حالا فصل شمارش آراء نامزدان فرارسیده است. فرمولی  برای شمارش آراء در نظر گرفته شده است اول اینکه در محل رای صندوق شمارش می شود و صورت جلسه از اراء که ریخته شده گرفته می شود و ناظران همه نامزدان و احزاب و مشاهدان جامعه مدنی شاهد امضا صورت رای دهی می باشند. ثانیا، مجموع اراء از محلات به مراکزولایات و سپس به کابل مرکز آمارملی فرستاده می شود. هنوز آمار به صورت رسمی ازسوی کمیسیون، بیرون داده نشده است ولی گزارشهای نسبتا تایید شده نشان می دهد که داکترعبدالله عبدالله رای قاطع در بسیاری ولایات را دارد. دومین نامزد که اکثریت نسبی آراء را نسبت به داکتر زلمی بدست آورده است، اشرف غنی احمد زی می باشد. امار اولیه نشان می دهد که انتخابات به دور دوم نمی رود رییس جمهور در همین دوراول اعلام می شود. حال انتخابات 93 را می توان در چند بعد و حوزه بررسی کرد. دراین خط مقاله سعی می شود به خطوط و عوامل که مردم با گسترده گی به پای صندوقهای رای در روز برف و بارانی شرکت کردن را بر می شماریم.

یک – حضور و مشارکت مردم  شانزدهم حمل 93

این مساله واقعا حیرت انگیز می نمود. این همه شور و هیجان چه دلایلی دارد مردم افغانستان چرا ؟ و باچه انگیزه های تهدیدات طالبان را نادیده گرفت و به پای صندوقهای رای رفتند. این پرسش باید پاسخ داده شود. این گونه استنباط می شود که مردم خواهان تغییرات و اصلاحات جدی در مدیریت نظام سیاسی شان می باشند. مردم برای فردای بهتر رای داده اند. یعنی اینکه آنچه که در بستر 12 سال گذشته، به مردم گذشت، خواستهای مردم را در بهبود زندگی شان فراهم نکرده است. علیرغم تحولات و پیشرفتهای زیاد ولی مردم کمان کان از فقر، بیکاری آواره گی، نا امنی تبعیض وبی عدالتی رنج می برند. رای به یک معنا خط پایان به رنج زندگی می باشد. مردم دیگر توان برای تغییر ندارند یگانه ابزار و سرمایه مردم برای تغییر در زندگی شان، همان رای شان است که با گذشت هرپنج سال یک بار فرصت آن را دارند. مردم بارای شان می خواهند مدیریت سیاسی اصلاح شود. مردم خواهان تغییرات ملموس در زندگی شان هستند.

 شانزدهم حمل 93 نشان دادن همین خواست، اراده و قدرت مردم بود. امید به زندگی بهتر، یکی از عمده ترین دلایل هجوم و حضور مردم به پای صندوقهای رای بود. زندگی بهتر و تغییر در وضع شان را با رای و انتخاب زعیم آینده ، تجربه کرد.مردم با حضور درپای صندوقهای رای این مساله را روشن ساخت که نسبت به رفتار12 سال گذشته علیرغم پیشرفتهای نسبی، اعتراض دارند و نمی خواهند آن کار" تداوم و تکرار" شود. درگذشته می شد بهترین کار برای مردم انجام شود. دنیا به کمک مردم افغانستان با سرباز و سرمایه خود، وارد شد و برای افغانستان یک فرصت طلایی پیش آمد اما از این چانس به درستی استفاده نشد و فرصت سوزیهای زیادی صورت گرفت. دراین سالها، بهبود در وضع زندگی مردم و فقر زدایی، فساد گسترده را داشتیم کمکهای جامعه جهانی هم توسط انجوهای خود شان و هم تو سط مافیای قدرت افغانی، غارت شد. در 12سال گذشته،  فرصت طلایی داشتیم اما این فرصت را مافیای قدرت درواقع " مصادره" کرد و هرچه که سرازیر شد، به یغما رفت وافغانستان را تبدیل به دومین کشور فاسد دنیا ساخت،  در شازدهم حمل مردم خوا ست که  وضعیت تغییر نماید.

 گرچه چانسهای 12 سال گذشته را نداریم. در حکومت تازه دیگرخبری از آن ریخت پاش های گذشته را نخواهیم داشت . رای مردم در شانزدهم حمل93، فصل تازه و نفی تکرار گذشته است. شعار تداوم، از سوی هر نامزدی که مطرح شده است، مورد تایید مردم نیست.در یک کلام مردم برای تغییر وضعیت شان، احتیاج به تداوم گذشته را ندارد. مردم می خواهند که ساختارهای مدیریتی نظام، اصلاح شود و بجای حکومت داری بد، حکومت داری خوب داشته باشد. دلیل حضور و رای مردم در شانزدهم حمل برای "تغییر و اصلاح" بود.

دو – نقش رسانه و تکنولوژی در بسیج انتخاباتی 93

گفتگو دراین حوزه بسیار اهمیت دارد. تحول و دیگر گونیهای بی نظیری در عرصه مطبوعات ور سانه و تکنولوژی بدست آمده است. برخی گفته اند : توسعه تکنولوژی و رسانه  در آغاز قرن 21 و رشد کمی و سرسام آور، مدیون اداره رییس جمهورکرزی است. رییس جمهوکرزی اگر هیچ کاری نکرده باشد، تنها همین دست آورد توسعه تکنولوژی و رسانه و آزادی بیان، برای خوبی حکومت وی کافی است. این حرف تاحدی پذیرفته شده است که تکنولوژی و استفاده از فن آوریهای علمی، در دهه حکومت رییس جمهورکرزی بی نظیر، و فوق العاده است. برخی دیگر به این اعتقاد هستند که تو سعه کمی دانش بشری، ریشه در حضور جامعه جهانی دارد و آزادی بیان هم از دست آورد حضور آنها می باشد. غرب و متحدان افغانستان نسبت به آزادی رسانه و توسعه تکنولوژی، اهتمام زیادی قایل می باشد. آنها گفته اند اگر حکومت و اداره رییس جمهورکرزی، جدای از حضور جامعه ، روی کار می آمد افغانستان به این دست آورد دست نمی یافت.

 اما دید گاه سومی هم طرح شده و آن این است که دست آوردها محصول مشترک افغانستان و متحدانش می باشد. همان گونه که مفاسد به گونه ای مشترک اما با تفاوتهای بین حکومت افغانستان و جامعه جهانی تقسیم شده است. توسعه کمی تکنولوژی و رسانه های آزاد، نقش بسیار اساسی در انتخابات 93 را داشت. تاثیرگزاری رسانه به خصوص صفحات مجازی و اجتماعی، فیسبوک، تویتر، وبسایت و بلاگ و.. در اطلاع رسانی ، فوق العاده بود. اطلاع رسانی برای بسیج انتخاباتی با کم ترین هزینه انجام می شد. کافی بود که شما یک پیام برای گرد همایی به دوستان تان، در صفحه فیسبوک می گذاشتید، در فاصله زمانی بسیار کوتاه ، تمامی مردم آگاه می شد.  اطلاع با کم ترین فرصت زمانی و در مواردی در همان ثانیه ها، به مردم می رسید. پیام شما تنها به دوستان که دارید در صفحه متوقف نمی شد. هردوست شما، با هزاران دوست خود، پیام را به اشتراک می گذاشت. نتیجه اینکه با استفاده ازتکنولوژی، با سرعت فوق تصور، پیام تان را به همه منتقل می کردید. در بسیج مردم در انتخابات 93 از تکنولوژی فوق العاده استفاده شد. درانتخابات شانزدهم حمل مردم افغانستان به درستی از فن آوری علمی استفاده کرد. تلفنهای همراه، درهرگوشه از افغانستان، بالاترین کمک را در اطلاع رسانی داشت. درکناراین مساله ده ها شبکه خبری تلویزیون و رادیوو روزنامه های چاپی، به شدت فعال و رویدادهای انتخاباتی را به بهترین صورت، به مردم گزارش می داد.

خوشبختانه انتخابات 93 با تکنولوژی برتر، سرکار داشت. استفاده از تکنولوژی ، به شدت هزینه هارا کاهش داد. نامزدان تنها در چاپ پرچم و پلاکارت و نقل انتقال مردم باید خرج می کرد اما درمورد اطلاع رسانی، تکنولوژی در خدمت شان قرار داشت. نامزدان با استفاده از تکنولوژی، از مردم شنید و به مردم پیام شان را منتقل کردند. تکنولوژی مدرن، بهترین ابزار تبادل افکار در انتخابات 93 بود. مردم افغانستان هم به درستی از این دانش در امر ملی شان بهره گرفت.

 سه -  ضعف مدیریتی انتخابات 93

همان گونه که اشاره کردم. حضور مردم در پای صندوقهای رای، بخاطر بهبود و تغییر درزندگی شان، و نقش رسانه و تکنولوژی برتر در بسیج مردم، در حد سنگین و غافل گیر کننده شد که مدیران اجرایی و عملیاتی انتخابات کم آوردند. به صورت واضحی کمیسیون مستقل انتخابات علیرغم وعده ها و اطمینان خاطری که به مردم داد، باز هم دربرابر اراده مردم کم آمد و نتوانیست به خواستهای مردم، به درستی عمل نماید. در شانزدهم حمل 93 در بسیاری محلات رای دهی، در همان نیمه های روز، اوراق رای تمام شد. صد ها هزار انسان هموطن را محروم کرد. مدیریت ضعیف و نا توان، نتوانیست برگه های رای دهی را به مراکز و محلات برساند. این مساله هم می تواند دلایل و انگیزه های سیاسی داشته باشد و هم عوامل تخنیکی و ضعف مدیریتی. ما  دراین نوشته به عوامل سیاسی این کم کاری اشاره نمی کنم اما عوامل تخنیکی و مدیریتی نا توان کمیسیون را نمی توان، نادیده گرفت. گرچه حالا انتخابات با محروم کردن صدها هزار نفر، به پایان رسید و دیگر نمی شود برای شان کاری کرد  واقعا جای تاسف است کاری که نباید می شد اما در روز انتخابات شد و به مردم برگه های رای نرسید این مساله را امروز تمامی رسانه های داخلی و خارجی ، مورد گفتگو قرار داده اند. عمده ترین شکایت مردم ، کمبود برگه های رای دهی است. مردم از فقدان امنیت شکایت نداشت و خیلی کم شنیده شد که مردم گفته باشند ما به دلیل نبود امنیت، رای ندادیم. مردم از نبود اوراق شکایت کردند و می کنند واین چالش و بی کفایتی ثبت، کارنامه کمیسیون گردید.

آمارها ، نشان می دهد که جمعیتی در حدود هفت و نیم میلیون نفر، موفق شدند که برگه های رای شان را در هوای بارانی به صندوقهای رای ، واریز نمایند . تمام جمعیت واجد شرایط برای رای، 13 میلیون بود و حالا هفت نیم میلیون ، رای داده اند. یعنی چیزی در حدود 60 در صد مردم به پای صندوقهای رای رفته و رای شان را استعمال کرده اند. 40 درصد از واجدین شرایط موفق به استعمال رای شان نشده است. یکی از دلایلی عمده آن، همین فقدان برگه رای دهی بود. گفته شده اگر این ضعف مدیریتی نمی بود احتمالا بین 70 تا 80 در صد مردم رای شان را به صندوقها، واریزمی کردند. کمیسیون مستقل انتخابات دراین مساله کوتاهی جبران ناپذیر و غیرقابل تو جیه را کرد. عجالتا ما همان دلایلی تخنیکی و ضعف مدیریتی را ، دلیل تضییع حق رای مردم می دانیم اما برخی گفته اند که  این مساله نمی تواند بدون دلایلی سیاسی باشد.