بحث انتخابات 93 در گفتگوی 40 دقیقه ای با محمد ناطقی دپلمات و کارشناس مسایل سیاسی. بخش دوم گفتگو:

بحث انتخابات 93 در گفتگوی 40 دقیقه ای با محمد ناطقی دپلمات و کارشناس مسایل سیاسی.

بخش دوم گفتگو:

 محمد ناطقی : همان گونه که اشاره کردم دراین گیرودارها خود کمیسیون سمع شکایات نیز در معرض انتقاد و شکایت قرارگرفته است. به صورت مشخص می توان در مورد ابطال صد هزار رای مردم هرات این بحث را طرح کرد مساله ابطال صد هزار رای مردم هرات خیلی پرسش برانگیزشد و بازتاب گسترده اجتماعی و مردمی پیداکرد. مسوول این کار دفتر ولایتی کمیسیون سمع شکایات دانسته شد آقای شیرزی مسوول دفترنمایندگی در هرات اعلام داشت که با صلاحیت و اختیاراتی از مرکز برای شان داده شده است این کار را کرده است. صلاحیت و اختیارات دفاتر ولایتی کمیسیون سمع شکایات براساس یک طرز العملی  است که کمیسیون سمع شکایات برای شان ساخته است. البته این طرزالعمل باعث شکایت و اعتراض علیه این کمیسیون شده است. عمده ترین اشکالی که در طرز العمل گرفته شده این است که آنها درست در 29 حمل 93 برای شان طرزالعمل نوشته است درحالیکه در قانون انتخابات آمده است که 90 روز قبل از برگزاری انتخابات باید کمیسیونها و کمیسیون سمع شکایات طرزالعملهای کاری شان را نوشته کرده باشد. طرزالعمل هم بر مبنای قوانین اصلی و مادر ساخته می شود نه طبق صلاح دید و فیصله نشستهای کمیسیون. آنها این طرزالعمل را نوشته و براساس آن آراء مردم هرات را باطل کرده است این مساله باعث جنجال و اعتراضات و شکایت علیه خود کمیسیون شده است. کمیسیون هیچ دفاعی ندارد جز اینکه گفته باشد ما به دفاتر ولایتی و ساحوی خود، اختیارات ویژه داده ایم و آنها این کار را کرده اند. البته در  مورد رای مردم هرات به دلیل همین اعتراضات گسترده، گفته شده است که تاحدی زیادی رای باطل شده مردم، وارد سیستم شمارش شده است به هرحال این یکی از شکایت های عمده در مورد خود کمیسیون سمع شکایات بوده است.

نکته جالب هم این است که اعضای داخلی کمیسیون و کمیشنرهای این کمیسیون نیز اختلافات نظرجدی در مورد کارهای شان دارند آقای نجرابی در هرات به شدت علیه اقدامات دفتر ساحوی هرات اعتراض داشت و می گفت: این کار برخلاف قانون است در قانون نوشته شده است که درطی ده روز به شکایات رسیدگی شود ولی دفترولایتی با گذشت پانزده روز وارد بحث بررسی شکایات شده است. این چهار پنج روز را در قانون نداریم. درخود مرکز هم آقای آریا فر عضو کمیسیون مرکزی شکایت نسبت به کارکردهای کمیسیون سمع شکایات اعتراضات جدی داشت وی می گفت: این گونه کارهای کمیسیون غیرقابل تو جیه و خلاف قانون است آنها حق ندارند بدون بررسی دقیق شکایات در مرکز، آراء مردم را باطل نماید.

جامعه مدنی هم گفته است که کار کمیسیون سمع شکایات مورد اعتراض و شکایت است این درست که آنها گفت شنودهای علنی را برگزار کردند و درحضور رسانه ها نشستهای علنی بررسی شکایات را روی دست گرفت ولی این کار کافی نیست. دو اشکال عمده را در کارکرد کمیسیون گرفته اند یکی  اینکه فیصله های کمیسیون سمع شکایات علنی نیست گفتگوهای علنی را در پشت درهای بسته ، در مورد ش تصمیم گیری کرده اند و کسی نمی داند که آنها با شکایات چه کرده اند. نکته دوم هم این است که کمیسیون سمع شکایات مستندات فیصله شان را نشان نداده است درحالیکه قانون حکم می کند مستندات صدور یک حکم و یا یک فیصله باید روشن باشد جامعه مدنی گفته است که هیچ مستندی برای ابطال اراء را ما ندیده ایم و این کار خلاف مقررات و اصول انتخاباتی می باشد.

خبرنگار: گذشته ازاین اشکالات که ازسوی اعضای کمیسیون برخود شان وارد شده است و اشکالات جامعه مدنی مبنی بر فیصله های پشت درهای بسته و اینکه مستندات حکم شان را کتمان کرده است به نظر شما دیگر چه اعتراضات عمده می را می توان درکار کرد کمیسیون سمع شکایات و شکایات نامزدان شناسایی و بررسی کرد؟

محمد ناطقی : در مورد کمسیون سمع شکایات اعتراضات دیگری نیز وارد شده است از جمله اینکه این کمیسیون در اولین نشست علنی خود به شکایات رسیدگی کرد موضوع شکایت هم همان 525 محل و مرکز بود که شامل 235000 رای می شد.این رقم ازسوی کمیسیون مستقل انتخابات بی اعتبار و یا باطل شده بود. کمیسیون سمع شکایات بدون اینکه کوچک ترین تغییری را در مورد تصمیم کمیسیون مستقل انتخابات گرفته باشد، تمامی 525 محل را باطل اعلام داشت. اعتراض و اشکالی که صورت گرفت این بود که کمیسیون سمع شکایات کاری نکرده جز اینکه کار کمیسیون مستقل انتخابات را تایید کرده است. من با شنیدن این حرف در یک گفتگوی دراین خصوص با یک تلویزیون گفتم که این کار نشان می دهد که ما دوکمیسیون با قوانین و لوایح نداریم بل یک کمیسیون با دو نام را داریم. امروز هم با رسانه ها این بحث را داشتیم که ممکن است هردو کمیسیون کار شان را در موقع و زمانش  نتواند عرضه نماید امشب رسانه ها این گونه مسایل را به نقل از مقامات کمیسیون طرح کرد که کمیسیون سمع شکایات احتمالا نمی تواند براساس جدول زمانی کار شان را تحویل کمیسیون مستقل انتخابات نماید.

مبنای استدلال کمیسیون شکایات، اصول عدالت و زمان است. انها گفته اند که اصل عدالت انتخاباتی ایجا ب می کند که ما دقت بشتری در مورد شکایات گسترده و پیچیده داشته باشیم و این مساله سبب می گردد که  نتوانیم درزمان معین نتیجه کار مان را به کمیسیون مستقل انتخابات تحویل نماییم. زمان الزام می آورد که کمیسیونها کار شان را در چوکات زمانی و مطابق جدول انجام دهد کاریکه دردو مورد، کمیسیون مستقل انتخابات  نتوانیست عملی نماید نتیجه مقدماتی را با دو روز تاخیر اعلام داشت . انها موظف بودند که در چهارم ثور نتیجه مقدماتی را اعلام نماید ولی نتوانیست اما در شش ثور نتیجه مقدماتی را اعلام کرد. در آن زمان استدلال کمیسیون مستقل انتخابات ، مشکلات تخنیکی دانسته شد اما حالا کمیسیون سمع شکایات با مبنای دیگری "عدالت و زمان" می گوید که  احتمالا نمی توانیم در میعاد و زمان مقرر، کار مان را به کمیسیون مستقل انتخابات بسپاریم

خبرنگار: چه دلایلی برای تاخیر و تعلل کار کمیسیون سمع شکایات و جود دارد و چرا نمی تواند کارهای شان را مطابق جدول زمانی انجام دهد؟

محمد ناطقی : این پرسش مهمی است و برای تو ضیح ان ناگزیریم به دلایلی کمیسیون توجه داشته باشیم حد اقل سه دلیل عمده را می توان در تاخیرکارهای کمیسیون شناسایی کرد اول اینکه مقامات کمیسیون در تقابل اصل زمان و اصل عدالت، آنها گفته اند که اصل عدالت برای شان ترجیحات دارد زیرا مفاد زیادی از قوانین حکم می کند که انتخابات باید عادلانه ، شفاف و منصفانه برگزارشود. این قواعد حکم می کند که ما باید شکایات متنوع و گسترده ای که ازسوی نامزدان طرح شده است را به دقت بررسی نماییم تا به شفافیت انتخابات دست پیدا نماییم همین مساله سبب گردیده است که شاید نتوانیم اصل زمانی را رعایت نماییم  بنابراین روشن شده است که در تقابل زمان و عدالت آنها اصل عدالت را پیش کشیده وآن را دلیل تاخیر درکارهای شان دانسته اند. نکته دومی که می تواند مبنای تاخیر درکارهای کمیسیون سمع شکایت باشد و آن گسترده گی و پیچیده گی شکایات است. شکی نیست که شکایات بسیار گسترده و بسیار پیچیده است. برخی عمده ای از شکایات مربوط می شود به کمیسیون مستقل انتخابات همانگونه که بیان داشتم ده ها نوع شکایت از کمیسیون مستقل انتخابات صورت گرفته است. شکایات دیگری هم هست که مرتبط می شود به کمیسیون سمع شکایات که به آن اشاره کردم وشکایات دیگری هم داریم که مرتبط به نامزدان می شود یعنی اینکه نامزدان از هم دیگر شکایت کرده اند. دسته ای از شکایات مربوط به مامورین حکومتی می شود این همه شکایات اولا بسیار گسترده و دیگر اینکه بسیار متنوع و پیچیده است. حال رسیدگی به همه آنها طبعا زمان مناسب را لازم دارد و درست با طرح شکایات پیچیده و متنوع است که کمسییون سمع شکایات نمی تواند به کارهایش رسیده گی نماید و گفته است که اصل عدالت را در نظر می گیرد.

خبرنگار: به عنوان آخرین پرسش این گونه اشکالات و شکایات طبعا تاثیر روی کمیسیون مستقل انتخابات می گذارد و آنها نمی تواند در زمان معین نتایج نهایی و قطعی انتخابات را اعلام نمایند؟ دراین مورد چه راه کار قانونی و جود دارد؟

محمد ناطقی : ممنون پرسش خوبی کرده اید بدون تردید تاخیر درکارهای کمیسیون ها تاثیرات واضحی روی کار دیگری می گذارد در مورد بررسی شکایات و تحویل آن با تاخیر، کمیسیون مستقل انتخابات هم احتیاج به زمان دارد زیرا همان گونه که گفته شد بخش بزرگی از شکایات مرتبط است به کارکرد خود کمیسیون برخی از شکایات ماهیت خطیر وحیثیتی دارد آنها نمی توانند دربرابر ان ازخود دفاعی نداشته باشد. یک نمونه آن را می توانید از کم کاری کمیسیون مستقل انتخابات در روز انتخابات نام گرفت سخنگوی کمیسیون سمع شکایات باصراحت اعلام داشت و کمیسیون را مقصردانیست که درروز انتخابات شانزدهم حمل 93 نتوانیسته بدرستی وظیفه شان را انجان دهد آقای محسنی خطاب به سخنگوی کمیسیون مستقل انتخابات گفت: شما چرا محاسبه نداشتید یک میلیون انسان در دشت برچی زندگی می کنند شما در روز انتخابات نتوانستید به مردم اوراق را برسانید مردم از شد ت ناراحتی کارتهای انتخاباتی شان را آتش زدند.خوب این گونه شکایات مهم و انکار نا پذیر و جنبه های حیثیتی دارد کمیسیون باید از خود دفاع نماید احتمالا بین دو کمیسیون هم تفاوت نظرهای زیادی بوجود خواهد آمد و حل این اختلافات زمان می خواهد و به همین دلیل می توان گفت که کمیسیو مستقال انتخابات هم نمی تواند کارش را در چارچوب جدول زمانی اعلام نماید. از هم اکنون اعلام شده است که شاید نتواند نتیجه قطعی را در زمان مقرراعلام نماید.

درکناراین مساله که تماما جنبه های فنی و تخصصی داشت و دلایل تاخیر به این عوامل فنی استناد گردید ولی برخی هم گفته اند که تنها دلایلی تخنیکی نمی تواند سبب تاخیر در اعلام نتایج قطعی باشد ممکن است عوامل سیاسی در این پروسه دخیل باشد و نگذارد که نتایج انتخابات در موقع وزمانش اعلام شود.اینها عمده ترین رویدادهای انتخاباتی است که تا به حال به آن دست یافته ایم.

ممنون موفق باشید