رای مهم است و یا شمارش رای

رای مهم است و یا شمارش رای

انتخابات 93 را در مرحله اول ناکام ساخت و حالا نامزدان پیشتاز الزاما و ازباب ناگزیری باید به دور دوم رهسپارشوند. گمانه زنیهای را امروز رسانه های غربی طرح می کرد که گویا اصل تفاهم درکنار انتخابات  ضروری هست. البته که واقعیت جامعه افغانستان چنین هست انتخابات 93 با گرفتاریهای سختی روبرو شده است. اگر انتخابات در مرحله اول به پایان می رسید، خیال همه راحت می بود که نشد فعلا وارد فاز و فضای دور دوم شده ایم. ورود به دور دوم، مستلزم گرفتن درسهای اساسی ازدور اول هست این درسها باید گرفته شود ما باید بدانیم که عوامل تاثیرگزار در انتخابات دور اول چه بود؟ و حالا چه گونه باید از خوبیها و ابعاد مثبت آن استفاده صورت بگیرد. این خطر جدی است که اگر درسهای لازم گرفته نشود، امکان دارد بجای ثبات به بحران های سیاسی خواسته و ناخواسته کشانده شویم افغانستان از بابت انتقال قدرت، کارنامه خوبی ندارد. اکثرکشورهای عقب مانده چنین روز گارهای را در امر انتقال قدرت خود داشته و دارد.

 بهار عربی با چنین شرایط سختی گرفتارشد. درمصر و درلیبی چه می گذرد و سوریه با چه مصیبتهای گرفتارشده است.  انتخابات درست  است که صورت گرفت ولی دیدیم که حتا رئسایی منتخب گرفتار گردید درحال حاضر درلیبی هیچ چیز در امان نیست گروهای مسلح به هرجای که بخواهد حمله ور می شوند. در لیبی انتخابات صورت گرفت پارلمان کشور با انتخابات مردمی روی کار آمده ولی می بینیم که چه وضعیتی جریان دارد. درمصر حکومت آقای محمد مرسی یک ساله نشد و توسط ارتش این کشور همه رهبران سیاسی اخوان المسلمین گرفتار و درلیست اعدام قرار گرفتند.

امروز یک تحیلیلگر غربی نوشته بود که افغانستان درتاریخ معاصر خود ازسال 1352 تا حالا شاهد جابجای قدرت به صورت غیرمسالمت آمیز بوده است. تنها دو سه نمونه را نشان داده است که انتقال قدرت به صورت مسالمت آمیزی در افغانستان صورت گرفته است. رهسپار به دور دوم انتخابات، همان گونه که اشاره گردید ازباب ناگزیری بود و این مساله تاحدی زیادی ازسوی کمیسیونها به دلیل ضعف مدیریت، تحمیل گردید دراین نوشته به چندین مولفه تاثیرگزار دردور اول انتخابات اشاره می کنم و سپس این نتیجه گیری را باید کرد که در دور دوم چه باید کرد تا اشتباهات دور اول به حد اقل تقلیل یافته باشد. چند عامل و فاعل موثر در انتخابات را داشتیم و لی هریک از این عوامل به گونه مساوی نقش نداشت نقش ها و عوامل متفاوت بود و طبعا نقش شان هم متفاوت بررسی می شود. به نظر چهار عامل و فاعل تاثیرگزار را داشتیم که حالا به هرکدام ازآنها اشاره خواهیم داشت

الف – مردم

نقش مردم در انتخابات 93 شور انگیز، تاریخی وحیرت انگیز بود. حضور و مشارکت به حدی گسترده نشان داده شد که دنیا و تحلیلگران را به حیرت انداخت و درپایان رای دهی شانزدهم حمل همه رهبران دنیا با ادبیات ستایش انگیزی از انتخابات 93 یاد کردند. حماسه مشارکت از لحظه اهمیت به سزای پیدا می کند که دو عامل تهدید تروریزم، و بدی هوا، با انتخابات 93 قرین شد. اما مردم افغانستان زنان و مردان در سراسر افغانستان باهر دو عامل تهدید و سردی هوا به مقابله برخواست و اراده خود را هم به تروریزم و هم به شرایط اقلیمی تحمیل کرد و با شور هیجان و با عشق وصف ناپذیری به پای صندوقهای رفتند ورای شان را استعمال کردند.  نقش و نمره مشارکت شان بسیار بالا و عالی است. مردم هیچ کوتاهی نداشتند. مردم می دانستند که تروریزم درانتخابات گذشته انگشت شان را بریده بود. مردم می دانستند که بوکوحرامهای افغانستان، هیچ رحمی با مشارکت کنندگان ندارند و مردم را می کشند ولی مردم علیرغم این آگاهی و تهدید، به تروریزم و بوکوحرامهای افغانستان نه، گفتند و انگشت شان را با رنگ افتخار، رنگ و برگه شان را به داخل صندوق انداختند. رنگ انتخابات رنگ افتخار بود و مردم به این رنگ انگشت شان را رنگین کردند و تروریزم را به حقارت و ذلت کشاند.

ب – تیم ها

یازده نامزد، ازسوی کمیسیون واجد شرایط دانسته شد و سوار برقطار انتخابات گردید اما در وسط راه چند تای از قطار پایین شد و هشت نامزد تا آخر به سفرشان ادامه دادند. تیم ها درساخت تکت موفق بودند. هرنامزدی سعی کرد که بهترین تیم را بسازد که سیمای ملی داشته باشد. دراین میان تنها داکتراشرف غنی تیم شان ناقص دیده می شد ولی سایرنامزدان این نقیصه را برداشت و تیم شان را رنگ ملی داد. دراین میان تیم اصلاحات و همگرایی تیمی موفقی را با شاخصه های ملی سیاسی حزبی ساخت. تیم اصلاحات هم احزاب ریشه دار تاریخی را با خود داشت و هم ملاحظات قومی و ملیتی را به خوبی رعایت کرد. سه حزب سیاسی جمعیت اسلامی حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، حزب اسلامی راجسترشده و قانونی به شمول ایتلاف ملی که شامل چندین حزب سیاسی می شود را در ساخت تیم مد نظر قرار داد.

 حال که دور دوم انتخابات آغاز شده است این تیم ترکیب بسیار عالی از وحدت ملی را با خود گرفته است. دو نامزد پیشتاز داکترزلمی رسول و گل آغا شیرزوی رسما همکاری شان را با تیم اصلاحات اعلام داشتند. داکتر عبدالله گفت که حالا ما همه یک تیم شده ایم. تیم استاد سیاف و تیم قطب الدین هلال نیز حمایت شان را از تیم اصلاحات و همگرایی اعلام کرده اند حزب انسجام ملی هم با تیم اصلاحات آمده است مجموعه این رویدادها نشان می دهد که تیم ها بخصوص تیم اصلاحات و همگرایی سعی کرده که سیمای ملی و حدت را به تیم شان بدهد. حالا تیم اصلاحات عالی ترین صورت وحدت ملی را به نمایش گذاشته است. خوب این طبیعی است تیم ها باید در ساخت تکت اصل وحدت و مشارکت ملی را درنظر بگیرد همان گونه که اشاره کردم تیم داکترغنی این موفقیت را نداشته است.

ج – نیروهای امنیتی و حکومت

حوزه حکومت و نیروهای امنیتی نقش بارزی در انتخابات داشت نیروهای امنیتی نقش اساسی را در انتخابات داشتند اگر چنانچه ما در انتخابات نیروی امنیتی ضعیفی می داشتیم بدون شک نمی توانستیم انتخابات شانزدهم حمل را برگزار نماییم. اصلا انتخابات موفق مدیون نیروهای امنیتی موفق می باشد. مردم به نیروهای امنیتی اعتماد و با حضور آنها با کمال اطمینان و با خیال راحت به پای صندوق رای رفتند و رای شان را درسایه امنیت به صندوقهای ریختند. نیروهای امنیتی روزهای تاریخی را به خوبی پاس داشته ولی کار آنها در مورد امنیت انتخابات 93 یک کار استثنایی بود. مردم درحال حاضر از همه بشتر به نیروهای امنیتی اعتماد و اطمینان دارند و به حرف شان باور دارند زیرا که آنها در عمل نشان داد که قادر به عملی کردن برنامه های امنیتی شان درسراسرافغانستان می باشند این مساله، اعتبار و حیثیت بلندی برای نیروهای امنیتی ایجاد کرده است. مردم از هرکسی شکایت داشته باشد اما ازرفتار نیروهای امنیتی درروز برگزاری انتخابات راضی و خرسند هستند و این ارزشی اندکی نیست که مردم به آنها اعتماد کرده باشند اعتماد مردم یک موهبت الهی است که در انتخابات 93 نصیب اردو و پولیس افغانستان شد. من این موفقیت را به نیروهای امنیتی افغانستان تبریک می گویم آنها همان گونه که اعلام داشته اند امنیت مردم را در مرحله دوم نیز خواهند گرفت. مردم با اطمینان خاطر در دور دوم هم در انتخابات شرکت می کنند زیرا نیروهای امنیتی برای شان اطمینان داده اند.

اما ماموران حکومتی در انتخابات چه کردند؟ پیش از شروع انتخابات بشترین نگرانی از مداخله ماموران حکومتی در انتخابات 93 بود ولی دیده شده که مامورین دولتی تاحد زیادی اصل بی طرفی را رعایت کردند و دخالتی که مایه نگرانی مردم شده باشد را ازسوی ماموران دولتی نداشتیم البته ماموران حکومتی درحدی نیروهای امنیتی بی طرف نماندند و درمواردی شکایت از آنها صورت گرفته است ولی این شکایتها در حدی ترسناک نیست به این ترتیب باید گفت که مامورین حکومتی در انتخابات 93 خوب عمل کردند که باید از آنها سپاس گذار شد مردم، تیم های انتخاباتی امیدوار هستند که مامورین حکومتی و مقامات دولتی کماکان بی طرفی شان را حفظ نمایند و در دور دوم انتخابات هیچ مداخله ای نداشته باشند.

د – کمیسیونها

اما کمیسیونهای انتخاباتی در این مرحله در مقابل اراده و عظمت شانزدهم حمل کم آوردند دو کمیسیون مرتکب کارهای خلافی زیادی شده اند. کمیسیون سمع شکایات نقش اصلی درانتخابات را ندارد در چهارچوب وظایف قانونی خود به درستی عمل نکرد تنها کاریکه انجام داد این بود که تمامی کارهای کمیسیون مستقل انتخابات را تایید و صحه گذاشتن این کار واقعا درشان یک کمیسیون که قوانین مجزای و تعریف شده دارد را نبود آنها نباید تحت تاثیر مقامات کمیسیون مستقل انتخابات می رفت که رفت ازهمان لحظه ای که 525 محل رای دهی را باطل کرد معلوم شد که این کمیسیون هرگز قادر نیست که جدای از کمیسیون مستقل انتخابات عمل نماید هرکاریکه انها کردند کمیسیون سمع شکایات آن را تایید کرد. عمده ترین اشکالات و اعتراضات همان 1433 فورمه تقلبی  و دستکاری شده در سایت کمیسیون مستقل انتخابات بود که به دلیل زمان آن را خلاف قانون دانیست و درحاشیه گذاشت و ازبررسی آن خود داری کرد.

کمیسیون براساس اعلام خود شان در انتخابات 3600 متقلب و متخلف داشته است. این چه نوع مدیریتی است که این رقم درشتی از متخلفان و متقلبان وارد کارزارانتخاباتی می شوند و با رای مردم که حرمت ناموس را دارد بازی و دست کاری نماید این کار قابل بخشش نیست. در مورد تخلفات دو کمیسیون زیاد گفته ایم و برجسته ترین اشکالات شان یکی نرساندن اوراق به مردم، تناقضات در برگه های نتیجه، درسیستم شمارش بوده است. درسایت کمیسیون، شما شاهد تناقضات جدول عددی با فورمه های نتیجه هستید، برگه های نیجه دست کاری شده ، برگه های خط خورده برگه های سفید و جدول کشی شده، برگه های غیرمعیاری و متنوع که وارد سیستم شمارش شده است در مواردی برگه های شورای ولایتی را مورد استفاده قرارداده است. در مواردی هم بیش ازششصد رای و بالاتر از آن به نام یک نامزد، رای ساخته شده است. این هان نمونه های بزرگی ازتخلفات کمیسیون مستقل انتخابات بوده است. اما کمیسیون سمع شکایات هیچ یک از این اوراق را بررسی نکرد و درکنار آن کارهای کمیسیون را در مورد ابطال آرای مردم تایید کرد و حتا مستندات حکم شان را هم به مردم نشان نداد و طرزالعملهای برای خود ساخته و تغییرات خلاف قانون در جدول زمانی برگزاری انتخابات،  کمیسیون مستقل انتخابات  تهیه کرده است. این ها برجسته ترین اشکالات دو کمیسیون بود و نمره درستی هیچ کدام نگرفته است. در دور دوم باید اصلاحات و تغییرات عمده ای درساختار دو کمیسیون برای برگزاری انتخابات بوجود آید و انتخابات در فضای شفافیت کاری دو کمیسیون صورت بگیرد.کارکرد آنها نشان داد که درانتخابات باید دانیست که کی رای را می شمارد. آنها این تیوری را ثابت کرد که  رای مهم نیست شمارش رای مهم است.