امضای موافقت نامه حکومت وحدت ملی

امضای موافقت نامه حکومت وحدت ملی

گفتگوی تلویزیون راه فردا با محمد ناطقی دیپلمات و کارشناس مسایل سیاسی

مجری: رویداد امروز را چه گونه ارزیابی می کنید؟. آقای جان کری در دومین سفر خود درکابل با هردو نامزد صحبت کرد و درنهایت اعلامیه مشترک را دریک کنفرانس خبری به امضاء رساندند. این موافقت نامه مشترک به چه معنا است؟ و چشم انداز بعدی آن چه خواهد بود؟

محمد ناطقی: رویداد امروز درواقع یک رویداد مهم و تاریخی است البته آنچه که امروز پیش آمد درتداوم همان توافقات سیاسی است که در21 سرطان با حضور وزیرخارجه آمریکا صورت گرفت. در21 سرطان سالجاری توافقات بین دو نامزد صورت گرفت و این توافقات شامل دو بخش تخنیکی وسیاسی بود. دربعد تخنیکی کاری زیادی صورت گرفت درحال حاضر مساله تخنیکی با گسترده ترین صورت ممکن راه افتاده است امروز آقای جان کری گفت: بزرگترین تفتیش انتخاباتی در دنیا در کابل آغازشده است واقعا درست است بالاترین تفتیش و بررسی تاریخی در انتخاباتی افغانستان شروع شده است. درساحت تفتیش بالای هزار نفر متخصص وکارشناس امور تخنیکی ملی و بین المللی آغازبکارکرده اند. دراین بعد دو لایحه بسیار مهم یکی در مورد تفتیش و دیگری درمورد ابطال آراء تهیه شده است. لایحه و شاخصه شانزده فقره ای در مورد تفتیش عملا به کارافتاده و گزارشهای مثتبی ازروند تفتیش را داریم امید واریم در عرصه لایحه ابطال آراء به همان خوبی تفتیش، به پیش برویم. ازفردا هم کارابطال آراء آغاز می شود.

اشکالات و ابهامات عمده ای دربعد سیاسی توافقات پیش آمد. تیم تحول هم به گونه منسجم درمورد توافقات حرف نمی زد. برخی آن را فرا قانونی می دانستند و عده ای هم اعلام می کردند که توافقات در دو بخش صورت گرفته است و اینکه آقای ذکی سخنگوی تیم تحول با صراحت سخنان احمد ضیا را رد و گفت آنچه ایشان گفته نظری شخصی شان می باشد. نظرتیم این است که توافقاتی صورت گرفته است. عده ای هم آن را حمل برقضاوتها و پیش داوریهای سیاسی کرد و گفتند که یکی از تیم ها شکست خودرا قبول کرده وحالا به دنبال جا در ساختارحکومتی بعدی می باشد. این اتهام دو جانبه بود مساله به گونه ای ابهام آمیزو سیاسی طرح می شد که هریک از مقامات و سخنگویان دوتیم بحث سیاسی توافقات را پیش می کشید بلافاصله گفته می شد که شکست شان را قبول کرد و حالا به دنبال جاه در حکومت بعدی می باشد. در آوایل تیم اصلاحات را انگ می زد و بعد تیم اصلاحات ازخیربحث سیاسی گذشت و بشترین تمرکزشان روی بعد تخنیکی بود و کم کم تیم تحول متهم به این شد که به دنبال جایی برای خود درحکومت وحدت ملی و شکست خودرا از پیش قبول کرده است. ببینید مساله دراین حد تضعیف گردید و بعد سیاسی بسیار تقلیل یافت. البته پیش از آمدن آقای جان کری تیم های هردو نامزد با هم گفتگوهای جدی داشتند و همین سند که امروز امضاء شد را تهیه کرده بودند و به همین دلیل  گفتگوهای امروز به سهولت و بخوبی انجام شد دلیل آن این بود که تیمهای هردو ستاد انتخاباتی کارهای خوبی روی موافقت نامه مشترک امروز را ازقبل کرده بودند و همین مذاکرات تسهیلات زیادی برای امضاء آن را فراهم کرد.

با امضا موافقت نامه مشترک فاز جدیدی دربعد سیاسی بازشد و حالا قرار است هردوتیم کادرهای سیاسی شان را برای تشکیل یک میکانیزم مشترک معرفی نمایند گروهای مشترک کاری باید جزییات موافقت نامه مشترک و چهارچوب کلی روشن و به صورت تفصیلی و با همه جزییات آن را تدوین نمایند این کار فکرمی کنم سراز امروز وفردا آغازمی شود. این کاردر ذات خود به بعد سیاسی قضیه معنی بخشید حالا هردو تیم با علاقمندی زیادی صحبت از حکومت وحدت ملی می کنند و داکتر اشرف غنی امروز گفت: ما نمی خواهیم عراق شویم. این حرف درست است اگر اختلافات سیاسی حل نمی شد دو مصیبت کلان پیش می آمد یکی  اینکه جامعه ما به لحاظ سیاسی دچار شکاف و انقطاب می شد و از همه خطرناکتر اینکه جامعه جهانی را ازدست می دادیم آقای جان کری امروز گفته است که ما نمی خواهیم به نیم افغانستان کمک نماییم. دراین صورت شکی وجود نداشت که مثل عراق و شاید خیلی بدترازعراق می شدیم. عراق حد اقل سربازانش آب و نان دارند ولی ما چه؟ داکتر صاحب عبدالله عبدالله با صراحت تاکید کرد که مابعد ازاین روی حکومت وحدت ملی کار می کنیم و حرف نمی زنیم موسم عمل است. خوب اینها از خوبیهای توافقات مشترک امروز است.

مجری: این توافقات و اعلامیه مشترک چه تاثیرات روی جامعه می گذارد؟ و اصولا آقای جان کری از این سفرخود چه دست آوردی برای  سیاست آمریکا درافغانستان را بدست آورده است؟. درماه سپتامبرنشست مهم سران ناتو درمورد افغانستان تشکیل می شود ورییس جمهور جدید باید در آنجا حاضرشود زیرا گفته شده که مقامات ناتو ازرییس جمهورکرزی دعوت نمی کند ارزیابی شما ازامضای این سند چیست؟

محمد ناطقی: پرسش مهمی طرح شده است. فکر می کنم دست آورد امروز آقای جان کری قوی تر ازدوراول باید باشد این درست است که در دوراول تنشها سیاسی و اجتماعی خیلی زیاد بود. گردهمایی عظیمی در لویه جرگه دایرگردید هواداران تیم اصلاحات خواهان اعلام حکومت اصلاحات شدند اما سفر جان کری به این مساله خاتمه داد ولی ضعف که وجود داشت این بود که توافقات دردوبخش تخنیکی وسیاسی تهیه گردید ولی امضای دو نامزد را نداشت اما این بارتوافقات در قالب یک اعلامیه مشترک ، درواقع موافقتنامه حکومت وحدت ملی با ضماییم خود امضا و تبدیل به سند غیرقابل انکارگردید. این مساله برای جان کری درست آورد بزرگی است و این را می توان تفاوت دو سفر جان کری به افغانستان دانیست. امضای این سند برای دو تیم هم خیلی خوب شد زیرا دیگراین نبرد روانی طرح نمی شود که هرکی از بعد سیاسی قضیه حرف بزند بلافاصله حمل برشکست وی باشد. درگذشته این مشکل را هردو تیم داشت و لی حالا تبدیل به موافقت نامه ای شده که اساس مباحث حکومت وحدت ملی را شامل می شود. بدون شک حالا هردو تیم بدون هراس از انگ زدن شکست، می توانند وارد گفتگوهای سازنده شوند و تیم های مشترک سیاسی جزئیا این سند را به تفصیل تهیه و تدوین می نمایند و آن را تبدیل به موافقت نامه تفصیلی می کنند. حکومت وحدت ملی باید ساختارش روشن گردد و تعریف درستی از آن به مردم و جامعه سیاسی ارایه شود صلاحیهای ساختاری حکومت وحدت ملی روشن شود. طرح به گونه ای ارایه شود که هیچ کدام از دو تیم احساس حقارت نکنند و به عبارت دقیق تر هردو تیم شرکاء صادق در حکومت وحدت ملی باشند و عزت هردو تیم حفظ شود اینها مسایل مهمی است که باید روی آن بحث صورت بگیرد.

نکته دیگری قابل بحث که بی نهایت مهم است و آن این است که تمامی کمکهای جامعه جهانی گره خورده به همین حکومت وحدت ملی. رییس جمهور آینده افغانستان درطی کم تراز سه هفته ای پیشرو باید تعیین شود و همین رییس جمهور منتخب به نشست مهم سران ناتو در ویلز باید برود. مساله افغانستان دراین نشست مورد بحث همه جانبه قرار می گیرد رییس جمهورکرزی نمی تواند در آن شرکت نماید. بنابراین توافقات سیاسی و کارمشترک دو تیم در قالب سارختار حکومت وحدت ملی اهمیت به سزای برای افغانستان دارد با امضای این سند، تسهیلات وشرایط برای کمکهای جامعه جهانی فراهم شده است دیگرافغانستان عراق نمی شود. افغانستان درحال حاضر و آینده سخت نیازمند، کمکهای جامعه جهانی و فیصله سران ناتو درویلز می باشد. نتیجه اینکه روی داد امروز به لحاظ سیاسی بسیار با اهمیت می باشد و حتا می توان خاطرنشان کرد که از توافقات تخنیکی و سیاسی گذشته اما بدون امضا اهمیتش بالاترباشد.

 در پایان همان گونه که متن موافقت امروز و توافقات سیاسی ضمیمه آن را می بینید که به نکات مهمی اشاره شده است. توافقات سیاسی 21 سرطان شامل هشت ماده است که حاوی مسایل مهمی چون سمت اجرایی، مقامات کلیدی، لویه جرگه با گذشت دو سال، تعیین مقرریها با مشوره هم. مساله صلح و دیگر موضوعات ازاین دست که درمتن آن موافقتنامه ذکرشده است. اما سند امروز شامل سه محور اساسی می شود، درماده اول تاکید به قانون اساسی وارزشهای دموکراتیک مندرج درقانون اساسی و همینگونه به دست آورد های سیزده سال گذشته نیز شده است. درماده دوم که بسیار مهم و اساسی می باشد به نکات اساسی پرداخته شده است. تعهدات هردو نامزد به توافقات 21 سرطان نشان داده شده است و گفته شده که براساس مفاد آن برنامه های تفصیلی حکومت وحدت ملی ساخته می شود و صلاحیتها کاری دو تیم، درساختار حکومت وحدت ملی تعریف و تدوین می شود ودرماده سوم این موافقتنامه به تیمهای تخنیکی وسیاسی پرداخته شده و گفته شده همان گونه که تیمهای تخنیکی طرفین عملا کارهای شان را شروع کرده، تیمهای سیاسی مشترک برای تکمیل و تفصیل برنامه های حکومت وحدت ملی کارشان را سراز فردا، شروع می کنند.