چه دشواریهای برای حکومت وحدت ملی داریم؟
Mohammad Nateqi یادداشت جدیدی نوشت: چه دشواریهای برای تشکیل حکومت و جود دارد؟ تحلیل تازه در سایت.
چه دشواریهای برای تشکیل حکومت وحدت ملی داریم؟
این پرسش به گونه مرتب ازسوی خبرگزاریهای طرح می شود البته این پرسش برمی گردد به یک مساله دیگر و آن اینکه رییس جمهورغنی درروز مراسم تحلیف اعلام داشت که برای 45 روز آینده، افغانستان کابینه حکومت وحدت ملی خواهد داشت. امروز میعاد به پایان رسید اما خبری ازکابینه جدید درکارنیست و چرا؟ دراین طی این روزها بگونه مرتب ازسوی شبکه های خبری به دلایل آن پرداخته شده است اما هیچ دلیل استواری برای تاخیر دراعلام کابینه ارایه نشده است. آخرین خبررا سخنگوی رییس جمهوراعلام داشته است. آقای سالارزی دریک گفتگوی خبری گفته است که کابینه افغانستان احتیاج به زمان بشتری دارد.این حرف آقای سالارزی دراصل درست است. کابینه امری تخصصی و حساس می باشد و مساله ای است که برای پنج سال آینده وزیرانتخاب می شود. ولی این مساله را آگاهان سیاسی قبول ندارند آنها اذعان دارند که اختلافات بسیار عمده روی تطبیق توافقات سیاسی و جود دارد.
در موافقتنامه سیاسی که طرفین آن را امضاء کرده اند، مواردی زیادی در مورد کابینه و شیوه توزیع قدرت وجود دارد. اولین مساله همان برابری پست ها است به این معنا که مقامات سیاسی کلیدی به گونه برابر میان دو تیم باید توزیع شود. در باب – ج- درصفحه دوم سند درمورد مقامات کلیدی امنیتی، اقتصادی و نهاد های مستقل، تصریح شده است که مقامات امنیتی و اقتصادی و نهاد های مهم کلیدی بگونه برابرمیان دو تیم توزیع می شود. البته رییس جمهور با تقسیم قدرت موافق نیست و هروقت صحبت از تقسیم قدرت شده ایشان باصراحت اعلام داشته است که کابینه افغانستان شرکت سهامی نیست اما درمواردی ایشان اشاره به توزیع قدرت داشته است. حال مطابق چهارچوب سیاسی مقامات کلیدی امنیتی ، اقتصادی و نهاد های مستقل باید بگونه برابر، توزیع شود.
طرفین تیم مشترک را موظف ساخته بود که دیدگاه ها را دراین باب دسته بندی نماید که این کار ظاهرا شده است. تیم مشترک گفتگوکننده دیدگاه های دو طرف را دسته بندی کرده و دراختیار رییس جمهور و رییس اجرایی گذاشته است و حالا باید دو مقام محترم درمورد کابینه تصمیم بگیرند که تاکنون نگرفته اند استدلال ازسوی اردوگاه رییس جمهور همان است که انتخاب کابینه و پیدا کردن افراد شایسته احتیاج به زمان بشتری دارد و رییس جمهورمی داند که چنین وعده ای را درمراسم تحلیف داده است و گفته که برای مدت 45 روز افغانستان صاحب حکومت تازه می شود اما نشده است و دلیل آن همان حساس بودن مساله است. تشکیل کابینه به یک معنا دشواریهای زیادی دارد ولی به معنی دیگر هیچ چالشی هم وجود ندارد حال پرادوکس این دو منطق را باید توضیح دهیم.
دشواریهای که سبب تاخیرکابینه شده است؟
واقعیت این است که دشواری زیادی پیش رو است گرچه من با اختلاف میان دو رهبر موافق نستم ولی این را نمی توانم رد نمایم که مشکلاتی درکار نیست بدون شک مشکلات زیادی برای شکل گیری کابینه و جود دارد البته باید بگویم دسته بندیهای دو تیم مذاکره کننده نشان می دهد که اگر رییس جمهور و رییس اجرایی تصمیم بگیرند، مساله پستهای کابینه را دریک گفتگوی نیم ساعته حل می کنند و می توانند با جابجای اندک مساله چوکیهای کابینه را حل نمایند. اما اگر طرفین تصمیم نداشته باشند و یا اینکه عوامل جنبی روی کار اصلی شان تاثیرگذار شود در آن صورت مساله کابینه نه برای دو ماه بلکه تا سال آینده هم حل نخواهد شد. کابینه همان گونه که اشاره کردم مورد بحث تیم ها قرارگرفت و دسته بندی هم صورت گرفته است و درتوزیع آن تاکنون رهبران حکومت وحدت ملی تصمیم نگرفته اند. بحث کابینه در چند مرحله مورد بحث قرار می گیرد یکی پستهای کلید و غیرکلیدی است این موضوع در نفس موافقتنامه آمده است و تصریح شده است که ما درحکومت مقامهای کلیدی و غیر کلیدی داریم نهادهای کلیدی امنیتی ، اقتصادی و نهاد های مستقل کلیدی راد اریم حال باید این نهاد های کلیدی شناسایی و مورد توافق قرار بگیرد دلیل مساله هم این است که با شناسایی و توافق می شود آن را به حکم توافقنامه بگونه برابر، توزیع کرد این مساله هنوز حل نشده است . طرفین برداشتها و روایتهای متفاوت از کلیدی و غیرکلیدی دارند، ازاین دشواری که بگذریم، مساله بعدی نحوه توزیع پستهای کابینه می باشد یعنی از 25 وزارت خانه چند تای آن به هریک ازدو تیم تعلق می گیرد. در سند اشاره ای دراین مورد شده است که ”پستهای کلیدی به گونه برابر و سایرمقامات حکومتی به گونه برابر گونه از هردو جانب " توزیع می شود. این موضوع هنوز روشن نیست اصولا چه تعریفی باید از برابر و برابرگونه را باید ارایه داد. این ها تماما درهمان مرحله تعیین پستهای کابینه و سایرنهادهای حکومتی است به این معنا که سفارت خانه ها و ولایات و همین گونه نهادهای مستقل نیز شامل، کته گوری تقسیمات نیز می شود. فردی آگاه درامور حکومتی می گفت : هنوز بحث کابینه و پستها، روشن نشده است.
رییس جمهور و رییس اجرایی دو کار اساسی را در همین مرحله تعیین پستها و معرفی وزراء باید انجام دهند. ابتدا باید پستها را توزیع نمایند و سپس به معرفی وزراء و اینکه چه کسی روی صندلی و چوکی وزارت می نشیند را ، مورد بحث و توافق قراردهند. هنوز ما درخم یک کوچه هستیم هنوز معلوم نیست که پستها چه گونه توزیع می شود؟ و نقش نیروهای مستقل چه می شود؟. مساله معرفی نامها و نامزدان نیز یکی از پیچیده ترین های کارحکومت وحدت ملی می باشد. با ملاحظه این مسایل باید اذعان داشت که دشواریها و یا کارهای زیادی است که طرفین باید انجام دهند و به همین دلیل است که میعاد گذشت ولی هنوز خبری ازکابینه نشده است.
درحال حاضر، مردم به مسایل داخلی و چانه زنی تیم های حکومت وحدت ملی کاری ندارند مردم می خواهند که حکومت وحدت ملی اعلام شود زیرا پایه و اساس آن گذاشته شده رییس جمهور و رییس اجرایی از همین باب پستهای شان را اشغال کرده اند. دکترعبدالله عبدالله رییس اجرایی گفته است که شالوده حکومت وحدت ملی گذاشته شده و سایر سازکارهای ان نیز تکمیل می شود. نکته مهم این است که رهبران حکومت با نگاه مثبت حتا بدون اشاره به مشکلات و دشواریهای تشکیل حکومت ، سخن می گویند و به مردم و جامعه جهانی اطمینان می دهند که کارهای خانگی شان را به زودترین فرصت انجام می دهند. ولی واقعیت این است که عملا درباب کابیه کاری صورت نگرفته است. رییس جمهور باوزراء کهنه خود، به این طرف و آن طرف مسافرت می کند و احتمالا درنشست لندن هم رییس جمهور و رییس اجرایی با وزراء سرپرست عازم خواهند شد. ازسوی هم رهبران حکومت، نگرانیهای مردم و متحدان بین المللی شان را درک می کنند و می دانند که مردم و دنیا از آنها چه می خواهند.البته این نکته هم قابل درک است که درافغانستان خیلی از مسایل قابل پیشبینی نیست و امور دربسا موارد برخلاف روند طبیعی خود ، سپری شده است. انتخابات و اعلام نتیجه آن یکی از استثنایی ترین انتخابات، در دنیا شد و ما این گرفتاری را داشتیم نتیجه انتخابات به گونه بی نظیر با گذشت هفت ماه تاخیر و چالش، اعلام شد و کاریکه درتاریخ انتخابات در هیچ جای دنیا صورت نگرفته است ولی ما آن را داشته ایم. حال اعلام کابینه هم عطف به همان موضوعات و چه بسا حاصل و فرایند همان دشواریها است. بنا براین مسایل را با کمی صبر و برد باری باید دنبال کرد و دشواریهای آن را با پیشانی باز قبول کرد. گرچه تلخ و دشواراست ولی باید با تلخیهای روزگار سیاست سوخت و ساخت. در اخیر به این نکته اشاره می کنم صبر و تحمل به این معنا نیست که رهبران حکومت، خود عامدانه ایجاد مشکل نمایند آنها موظف هستند که به وظایف و مسوولیهای قانونی خود در برابر مردم و سوگندی که خورده است ، وفا دار باشند و شب روز برا ی مردم کار و تلاش نمایند. این انتظار را مردم دارند و حق هم همین است.
